Adam Wolański

„Niezgoda przywiedzie na was niewolę, w której wolności wasze utoną i w śmiech się obrócą... Nastąpi postronny nieprzyjaciel, jąwszy się za waszą niezgodę i mówić będzie: rozdzieliło się serce ich, teraz poginą... Ziemie i królestwa wielkie, które się z Koroną zjednoczyły i w jedno ciało zrosły, odpadną i rozerwać się dla waszej niezgody muszą... i będziecie jako wdowa osierociała wy, coście drugie narody rządzili, i będziecie ku po śmiechu i urąganiu nieprzyjaciołom swoim..., nie tylko bez pana krwi swojej i bez wybierania onego, ale też bez ojczyzny i królestwa swego, wygnańcy wszędzie, nędzni, wzgardzeni, ubodzy, włóczęgowie, które popychać nogami tam, gdzie was pierwej ważono będą...”. Tymi płomiennymi słowy przemawiał Skarga do świetnego dworu Zygmunta III i równie świetnego roju zebranych na sejm polskich „królewiąt”. Przemawiał w czasach, gdy skrzydlata husaria na pobojowiskach Byczyny, Kircholmu, Kłuszyna, stratowawszy liczniejsze od siebie zastępy, ostrzami kopii odrzuciła od granic rozbite wojska; gdy sztandar królestwa powiewał na Kremlu; gdy lenny Prusak na warszawskim placu bił czołem przed królem; gdy Maksymiliana wypuszczono z więzienia, a zamknięto carów; gdy państwo dosięgło zenitu potęgi. Orli wzrok Skargi nie dał się olśnić blaskom zwodniczym i na zawrotnych szczytach widział znamiona upadku, oznaki rozkładu, przewidując jasno dalsze ich następstwa. Dwa wieki mijały, a te palące słowa zaczynały się sprawdzać. Zaledwie ożywcze prądy Sejmu Czteroletniego w organizmie państwowym spotęgowały życie, bijące dawno nieznanym tętnem, nastało w Targowicy przedśmiertne pasowanie się, a w kościuszkowskim powstaniu – konanie państwa. Proroctwo Skargi ujrzano spełnione.

Książka dotyczy wszelkich aspektów profesjonalnego przygotowania różnych typów publikacji do wydania drukiem lub elektronicznie ? począwszy od poziomu typograficznego (rodzaje pisma, wyróżnienia typograficzne), przez elementy językowe i pozajęzykowe (nazwy własne, jednostki miar i wag, zapis liczb), po elementy makrostruktury różnych typów publikacji (części składowe gazety i artykułu prasowego, części składowe książki). Przeznaczona jest dla autorów publikacji, pracowników instytucji związanych z procesem wydawniczo-poligraficznym (redaktorów merytorycznych i technicznych, korektorów, operatorów DTP, typografów, poligrafów, grafików itd.), studentów specjalizacji wydawniczo-redaktorskich na wydziałach polonistyki, bibliologii i dziennikarstwa oraz słuchaczy podyplomowych studiów edytorstwa.

Księga cytatów to zbiór około 1500 najważniejszych cytatów z blisko 500 utworów prozatorskich, poetyckich i dramatycznych, powstałych od starożytności (VIII w. p.n.e.) do czasów współczesnych (XXI w. n.e.) oraz 250 sentencji łacińskich wraz z tłumaczeniem, pochodzących z dzieł Cycerona, Horacego, Owidiusza, Seneki, Wergiliusza i innych. Książka zawiera też zwięzłe noty biograficzne, zawierające najważniejsze informacje na temat życia i twórczości cytowanych w niej 100 najwybitniejszych autorów literatury polskiej i obcej. Dodatkowo zamieszczone są kalendaria i indeksy, a wśród nich indeks motywów literackich, zawierający 500 typowych wątków, tematów, postaci, miejsc, przedmiotów, symboli i zagadnień, przewijających się w utworach przez wszystkie epoki literackie i kalendarium historii literatury, czyli chronologiczne zestawienie 250 najważniejszych utworów w dziejach literatury polskiej i obcej. Księga stanowi nieocenioną pomoc między innymi dla uczniów powtarzających materiał z języka polskiego, piszących przekrojowe wypracowania, rozprawki i eseje, a także przygotowujących prezentację własnego tematu na tzw. maturę wewnętrzną. Informacja o autorze/ redaktorze: Ewa Wolańska – doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa, logopeda i neurologopeda; adiunkt, Członek Zarządu Sekcji Logopedycznej Towarzystwa Kultury Języka. Jest autorem i współautorem wielu publikacji, m.in. Zasady opracowania edytorsko-typograficznego tekstów w języku polskim [w:] Jak pisać i redagować, wydanej przez PWN. Agata Hącia – doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa. Autorka i współautorka wielu publikacji, m.in. Przysłowia polskie, Język polski. 365 ćwiczeń z pisowni i wymowy, Humor polski, Formy i normy, czyli poprwana polszczyzna w praktyce. Autorka programów w Polskim Radiu propagujących poprawną polszczyznę. Ekspert Poradni Językowej PWN. Adam Wolański – polski filolog, księgoznawca i edytor, także wykładowca akademicki. Specjalizuje się w poprawności językowo-stylistycznej, ortograficznej, ortotypograficznej i edytorskiej. Jest współautorem licznych publikacji z tych dziedzin, m.in. książek: Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów, Polszczyzna na co dzień, Poprawnie po polsku, Piszemy poprawnie, Podstawy stylistyki i retoryki (2). Jest też autorem wydanej w PWN Edycji tekstów oraz ekspertem Poradni Językowej PWN. Zajmuje się również leksykografią, wydał m.in. autorski Słownik terminów muzyki rozrywkowej (2000).

Problematyka czytania – także w kontekście trudności w opanowaniu tej umiejętności przez dzieci z dysleksją – pozostaje od lat w polu zainteresowań badaczy reprezentujących rozmaite dziedziny nauki. Przede wszystkim sprawność ta stanowi obiekt analiz dokonywanych przez pedagogów, psychologów, lingwistów, psycholingwistów i logopedów. W niniejszej monografii przedmiotem badań własnych są czytelność krojów pisma oraz parametry cichego czytania u polskich uczniów z dysleksją rozwojową. Pierwszym głównym celem badań było sprawdzenie, które spośród ogólnie dostępnych krojów pisma używanych w druku i na nośnikach elektronicznych oraz krojów zaprojektowanych specjalnie dla osób dyslektycznych są mniej, a które bardziej czytelne dla polskich uczniów w wieku 12–16 lat ze stwierdzoną dysleksją rozwojową. Dodatkowym celem analiz, który wykraczał poza obszar eksperymentu, było ustalenie, jakie cechy morfologiczne badanych krojów pisma decydują o ich czytelności. Drugim głównym celem badań było ustalenie parametrów cichego czytania tekstów polskojęzycznych u uczniów dyslektycznych w wieku 12–16 lat. Książka stanowi typową monografię naukową poświęconą czytelności krojów pisma w kontekście procesu czytania ze zrozumieniem. Choć formalnie ma wiele cech wykładu akademickiego, to w treści stara się być pragmatyczna. Charakterystyka procesu czytania, omówienie znaków pisma w systemie języka i w tekście typograficznym, w końcu opis morfologii i stylistyki łacińskiego pisma typograficznego dokonywane są zarówno z poznawczego, jak i praktycznego punktu widzenia. Książka ma charakter interdyscyplinarny. Daje szerokie spojrzenie na neurobiologiczny aspekt procesu czytania. Stanowi także kompendium wiedzy na temat krojów pisma i klasyfikacji jego odmian. Publikacja łączy zagadnienia językoznawcze (grafematyka i grafetyka), logopedyczne (zaburzenia czytania) oraz typograficzne (cechy strukturalne i morfologia pisma). Dużą wartością pracy jest jej komponent eksperymentalny Są to pierwsze na polskim gruncie badania okulograficzne, które poddają analizie czytelność krojów pisma wśród uczniów z dysleksją rozwojową.