Barbara Grabowska

Książka jest poświęcona kultowi Manasy, bogini węży, opiewanej w poematach narracyjnych zwanych mangalami, które powstawały od XV do XIX wieku w Bengalu. Czczona we wsiach pod wieloma imionami i postaciami, bogini ta ma niewątpliwe związki z przedaryjskim kultem Bogini Matki. Autorka szczegółowo omawia mit o Manasie, dowodząc jego związku z wierzeniami szamańskimi.

W studium literatury indyjskiej autorstwa Barbary Grabowskiej zachwyca kalejdoskop barwnych wątków dotyczących relacji bogów i bohaterów z niebiankami i ziemiankami zawartych w dwóch wielkich epopejach, Mahabharacie i Ramajanie, innych sanskryckich tekstach klasycznych oraz nowszych bengalskich. Autorka prowadząc rozważania o erotycznych skandalach na indyjskim Olimpie, sposobach zawierania małżeństw czy związkach Kryszny z kobietami, zwraca uwagę na fakt, że w literaturze indyjskiej ukształtowały się dwa wizerunki kobiety: idealnej żony, pozbawionej woli i indywidualności i traktującej męża jak boga, oraz idealnej kochanki, partnerki w rozkoszach miłosnych, symbolu erotycznego. Oba wzorce zostały wykreowane z męskiego punktu widzenia w społeczeństwie zdominowanym przez struktury patriarchalne. Postać Sity, oddanej żony, w dyskursie feministycznym służy jako dowód aprobaty dla cierpienia kobiet poddanych męskiej tyranii. Całość tworzy wielowątkowy przekaz dający świadectwo toczącemu się w Indiach dialogowi kultur i epok. Kolejne rozdziały stanowią ilustrację klarownych konstrukcji myślowych, a atrakcyjna tematyka rozszerza pole recepcji poza grono specjalistów i studentów. Barbara Grabowska, profesor w Zakładzie Azji Południowej Wydziału Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się literaturą i religią Indii, zwłaszcza Bengalu.

Trzy kobiety: Dorota, Jagna i Irena. Dorota – mama, wiek 53+. Niezbyt zaradna życiowo, trochę eko, trochę hippie, bałaganiara. Jagna – córka, wiek 27+, bardzo zaradna pracowniczka korporacji. Mieszka sama, a właściwie z wielkim ślimakiem. Irena – „babka”. Przyszywana ciotka Doroty. Świeża wdowa. Krynica rozsądku, by nie powiedzieć mądrości. Jagna odnosi sukcesy zawodowe, jednak dla matki nie są one sukcesami, tylko zgodą na korporacyjne zniewolenie. Wolałaby, żeby córka wyszła wreszcie za mąż. Jagna źle znosi brak akceptacji, ale domyśla się, że prawdziwa przyczyna konfliktu tkwi głębiej. I ma rację Jagna nie jest pierwszym dzieckiem Doroty, wcześniej był chłopiec, który zmarł „śmiercią łóżeczkową”. Matka nigdy się z tym nie pogodziła. A Jagna nigdy nie dowiedziała się, że miała brata. Kobiety oddalają się od siebie, w końcu Jagna postanawia odciąć się od toksycznej matki. Wtedy wkracza Irena: Dorota musi dojść ze sobą do ładu. „Pochować” synka i naprawdę pokochać córkę. Czy będzie miała dość siły, by to zrobić? Irena to powieść błyskotliwa i przejmująca. Debiut duetu Kalicińska & Grabowska wypada znakomicie.

Matka i córka. Dwie kobiety, a między nimi ocean. „Kochana Moja" to szczera i wzruszająca rozmowa najbliższych sobie osób. Obie tęskniące kobiety, są tak daleko od siebie, mama w Polsce, a córka w Australii, a jednak tak blisko. Słowa są mocne, potrafią pokonać każdą odległość. Basiu, Kochana Moja, Mamo, Mamuś, Córeńko... to piękne tytuły wspaniałych opowieści. O domu, patchworkach rodzinnych, miłości, tolerancji, pięknie i życiu w zgodzie z sobą. O rzeczach prostych i tych, trochę bardziej skomplikowanych. Jak to w życiu. Basia Grabowska: z mamą można rozmawiać o wszystkim. Tęsknię za nią. Zawsze miałyśmy tyle tematów do obgadania, a tu nagle ocean wyrósł miedzy nami, a wraz z nim różnica czasu. Co począć? Pisać? No to piszemy. Dużo i na każdy temat. Bo Sami zobaczycie. Małgorzata Kalicińska: Co za córę mam! Zawsze ceniłam Ją za mądrość, poczucie humoru i wrażliwość. To jest Piękny Człowiek. Tęsknię więc piszę - (trawestując Skaldów). To nasza rozmowa przez ocean.

Książka to pierwsze opracowanie dotyczące bóstw tworzących panteon Bengalu. Autorka zajęła się omówieniem średniowiecznych poematów narracyjnych, zwanymi mangala. Postacią dominującą w tej poezji jest czczona od wieków małżonka Śiwy. Mangala pisane przez wybitnych poetów Bengalu stworzyły nowe mity i równocześnie nowe wcielenia bogini małżonki Śiwy. Mangale prezentują najbardziej żywotne tradycje religijne Bengalu - kulty bogiń, pochodzące z dawnych domowych rytuałów. Podstawowy materiał źródłowy to Ćandimangali, czyli poematy narracyjne, prezentują one dotychczasowy stan wiedzy na temat bogini indyjskiej w jej wersji klasycznej i bengalskiej. Książka napisana jest prostym językiem i ma przejrzystą konstrukcję. Autorka stworzyła wzorcowy podręcznik akademicki, który wzbogaca naszą ubogą wiedzę o religii, kulturze i literaturze Indii. Podręcznik adresowany jest przede wszystkim do studentów i wykładowców orientalistyki we wszystkich ośrodkach uniwersyteckich kraju, może być także wykorzystywany na innych wydziałach: kulturologii, literatury, religioznawstwa, antropologii, etnografii i folklorystyki akademickiej.