Czakon Wojciech

Książka, którą oddajemy do rąk Czytelników, dostarcza aktualnej, sprawdzonej, użytecznej wiedzy o strategii biznesu. Zamiast wikłać czytelnika w szczegóły, zamiast rozbudzać wątpliwości, oferuje mapę dostępnej wiedzy, wyposaża w orientację w problematyce i ułatwia zrozumienie istoty rzeczy. Powstała w odpowiedzi na pytania zadawane przez menedżerów uczestników studiów MBA. Opiera się na światowej literaturze zarządzania strategicznego, która wprowadziła kluczowe pojęcia, badała ich użyteczność dla ?rm, krytycznie oceniała istniejącą wiedzę oraz dokonywała rzetelnego przeglądu wiedzy akademickiej o strategii. Książka ma pełnić rolę podręcznika, dlatego zawiera liczne przykłady - zarówno bardziej rozbudowane, jak też ilustracyjne, ułatwiające zrozumienie treści. Na koniec każdego rozdziału autor przedstawia w punktach najważniejsze ustalenia. Dla łatwości odbioru układ części podporządkowano sekwencji: zrozumieć sytuację strategiczną – dokonać wyboru strategii – wybrać zachowania strategiczne – wdrożyć strategię. W idealnych warunkach strateg powinien procedować według takiej sekwencji. Idealne warunki występują jednak rzadko, zdarza się więc, że improwizacja zastępuje szczegółowe planowanie, a decyzje strategiczne są bardziej oparte na wyczuciu menedżera niż na wyniku drobiazgowych analiz. Dobrze jednak znać wymogi profesjonalnego zarządzania strategicznego, nawet jeśli nie zawsze mamy komfort sekwencji planowanie-działanie.

W ostatnich latach w polskich i światowych badaniach prowadzonych w obszarze nauk o zarządzaniu i obszarach pokrewnych wyraźnie zauważalny jest wzrost popularności metod jakościowych. Coraz szersze grono badaczy dochodzi do wniosku, że do opisu i zrozumienia dynamicznego, często niejednoznacznego świata konieczne jest wyjście poza ramy istniejących teorii i hipotez. Taką właśnie możliwość oferują badania jakościowe, które ze swej natury dobrze nadają się do opisu tego, co zmienne, a także tego, co subiektywne. Badania jakościowe w wielu środowiskach ciągle jeszcze nie są uznawane i legitymizowane na równi z badaniami ilościowymi. Ta sytuacja zmienia się, ale nadal pokutuje wiele stereotypów, które umniejszają postrzeganą wartości badań jakościowych. Prezentowana publikacja ma się przyczynić do upowszechniania wiedzy na temat prowadzenia badań jakościowych oraz doskonalenia praktyki badań jakościowych, a przez to do zmiany tych stereotypów. Książka składa się z siedmiu rozdziałów ukazujących najważniejsze aspekty badań jakościowych. Autorzy podążają za logicznym przebiegiem procesu badawczego: począwszy od rozstrzygnięcia, co ma być badane i zaplanowania badania, poprzez wybór podejścia, dobór próby, zbieranie i analizę danych, aż do interpretacji tych danych i oceny jakości przeprowadzonego badania. Rozdział pierwszy poświęcono szeroko pojętej przydatności badań jakościowych w naukach o zarządzaniu. Drugi rozdział zawiera prezentację czterech najbardziej rozpowszechnionych w naukach o zarządzaniu konwencji badań jakościowych: teorii ugruntowanej, studium przypadku, etnografii i badań w działaniu (action research). Trzeci rozdział został poświęcony próbie badawczej. W rozdziale czwartym podjęto problematykę gromadzenia danych w badaniach jakościowych. Rozdział piąty poświęcony jest analizie zebranego materiału empirycznego. Poddane analizie dane stają się przedmiotem interpretacji, tworzenia teorii oraz prezentacji wyników i wniosków w tekście naukowym. Tym zagadnieniom poświęcony jest szósty rozdział publikacji. Ostatni, siódmy rozdział poświęcono ocenie badań jakościowych.

Krótkowzroczny strateg nie zwraca uwagi na zmiany potrzeb klientów. W zażartej konkurencji z głównym rywalem nie zauważa też przełomowych zmian technologii. Nie dostrzega problemów społecznych, zmian klimatu, biedy. Podobnie potrafi przeoczyć konkurenta, nie może więc wygrać rywalizacji rynkowej. Ten sam strateg, którego obarcza się odpowiedzialnością za porażki, jest jednak ojcem wcześniejszych sukcesów firmy. Oskarżanie menedżera o krótkowzroczność to droga donikąd, zwykłe szukanie winnego. Zrozumienie krótkowzroczności strategicznej wymaga głębszego, szerszego oraz rzetelnego spojrzenia. Otwiera ono drogę do właściwego zrozumienia strategii, do wdrażania lepszych rozwiązań, a dalej – do przyszłych sukcesów firmy. Warto więc zająć się krótkowzrocznością strategiczną, bowiem rozwiązanie problemów, które to zjawisko wywołuje, zawiera obietnicę lepszej i długiej przyszłości firm. „Przedstawiona monografia jest dziełem oryginalnym, które nie ma swojego odpowiednika w piśmiennictwie polskim, a nawet w światowym. Stanowi doskonałe opracowanie w obszarze zarządzania strategicznego, co czyni z niej ważną pozycję referencyjną w dyscyplinie nauk o zarządzaniu i jakości. Zamieszczenie praktycznych przykładów czyni z opracowania dzieło o charakterze nie tylko stricte naukowym, ale i aplikacyjnym, co jest jednym z ważnych postulatów charakterystycznych dla dyscypliny nauk o zarządzaniu. Kolejną wartością publikacji jest zaproponowanie ramy teoretycznej do badania krótkowzroczności, z jednoczesnym eksponowaniem uwarunkowań jednostki-człowieka oraz interakcji międzyludzkich”. Z recenzji prof. dr hab. Ewy Stańczyk-Hugiet Wojciech Czakon – profesor nauk ekonomicznych, twórca i kierownik Katedry Zarządzania Strategicznego na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Wcześniej pracownik Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, gdzie stworzył Katedrę Teorii Zarządzania. Wieloletni wykładowca MBA Wyższej Szkoły Bankowej w Chorzowie. Interesuje się zjawiskami międzyorganizacyjnymi, strukturami i strategiami firm wobec ważnych aktorów otoczenia. Zgłębiając behawioralne uwarunkowania strategii (m.in. preferencje, interpretacje, zaufanie), otwiera drogę do skuteczniejszych zachowań strategicznych firm. Autor ponad 200 publikacji z zakresu zarządzania strategicznego w polskich i międzynarodowych czasopismach naukowych. Redaktor wydań specjalnych dotyczących koopetycji (m.in. w „Long Range Planning”, „Industrial Marketing Management”, „International Studies of Management & Organization”). Kierownik projektów badawczych finansowanych ze środków Narodowego Centrum Nauki, Horyzont 2020 oraz 7 Programu Ramowego UE. Członek naukowych organizacji krajowych (Komitet Nauk Organizacji i Zarządzania Polskiej Akademii Nauk) i zagranicznych (Academy of Management, European Academy of Management, International Society for Professional Innovation Management, European Institute for Advanced Studies in Management). Profesor wizytujący uczelni polskich, włoskich i francuskich.

Metodologia badań to pasjonująca nauka, która pokazuje drogi w krajobrazie niewiedzy, przypuszczeń, domysłów i ludzkiej potrzeby zrozumienia. Każdy badacz powinien wybrać drogę właściwą dla badanego problemu, kontekstu, uwarunkowań czy postawy poznawczej. Nauki o zarządzaniu mają swoją tradycję badawczą i znaczny dorobek, a przez to uzyskują własną tożsamość również w perspektywie metodologicznej. Autorzy wyrażają nadzieję, że ta publikacja przyczyni się do dalszego podnoszenia jakości badań w naukach o zarządzaniu. W książce poruszają kluczowe zagadnienia tej dziedziny, takie jak: – podstawy metodologii nauk o zarządzaniu – główne typy badań, kierunki rozwoju metodologii oraz sposoby przygotowania badań, – problematyka badań interpretatywnych – specyfika badań jakościowych, procedury realizacji studiów przypadków, eksperymentów i symulacji, triangulacja, rola dyskursu w naukach o zarządzaniu, – badania ilościowe – istota tych badań, podstawowe oraz zaawansowane techniki operacjonalizacji, modelowania i testowania, metody wielokryterialnej analizy decyzyjnej. Trzecie wydanie książki wzbogaca wcześniejsze treści o nowe tematy, m.in. stawianie problemów naukowych, oryginalność badań, kryteria oceny rygoru metodycznego, wprowadzenie do badań jakościowych i ilościowych, a także badań operacyjnych. Publikacja skierowana jest do badaczy nauk o zarządzaniu, szczególnie młodych adeptów tej dyscypliny, studentów i doktorantów. Służyć ma zwłaszcza doskonaleniu warsztatu badawczego, ale będzie także pomocna tym wszystkim, którzy zamierzają rozwijać, weryfikować lub zmieniać swoje kompetencje badawcze. Autorami są pracownicy naukowi specjalizujący się w problematyce zarządzania strategicznego, przedsiębiorczości organizacyjnej, pomiaru efektywności, zarządzania zasobami niematerialnymi organizacji, turystyce, badaniach operacyjnych, a także w zagadnieniach kultury organizacyjnej.