Dominik Flisiak

Chcąc jak najdokładniej zrekonstruować antyżydowską zbrodnię w Przedborzu, należało szukać odpowiedzi na kilka zasadniczych pytań badawczych: • Jak wyglądały dzieje żydowskiej społeczności w Przedborzu do wybuchu II wojny światowej? • Jak potoczyły się losy przedborskich Żydów podczas II wojny światowej? • Kim byli Kazimierz Jezierski i Edmund Majchrowski, tj. kluczowe osoby w poznaniu przebiegu antyżydowskiej zbrodni? • Czy istnieją relacje świadków mordu w Przedborzu? • Czy sprawców ataku spotkały jakiekolwiek konsekwencje? • Dlaczego pojawiły się oskarżenia ofiar o pro-komunistyczną postawę? • Czy po dokonaniu zbrodni pojawili się w Przedborzu przedstawiciele społeczności żydowskiej? [...] Prowadząc badania, korzystałem głównie z kilku metod badawczych: biograficznej, porównawczej oraz bezpośredniej. Najważniejszą grupą źródeł wykorzystanych w trakcie badań są archiwalia. W okresie kilku lat prowadziłem kwerendy m.in. w Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma, Instytucie Pamięci Narodowej, Archiwum Akt Nowych oraz Archiwum Państwowym w Kielcach. Kwerenda przeprowadzona w zasobie Archiwum Państwowym w Kielcach oraz Archiwum Akt Nowych umożliwiła prześledzenie dziejów przedstawicieli społeczności żydowskiej w Przedborzu do XX w. W czasie swoich kilkuletnich kwerend znalazłem w zasobie Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma oraz Instytutu Pamięci Narodowej kapitalny materiał, który zawierał informacje o antyżydowskiej zbrodni w Przedborzu. (ze Wstępu)

"Chcąc przedstawić ideologiczne oraz propagandowe materiały związane z Syjonistyczno-Socjalistyczną Partią Robotniczą Poalej Syjon-Hitachdut przyjąłem za cenzurę początkową przełom 1944/45 r. Do maja 1945 r. tereny dzisiejszej Polski zostały wyzwolone z niemieckiej okupacji przez Armię Polską oraz Armię Czerwoną. Wówczas nastąpiła nieudana próba odtworzenia żydowskiej społeczności, która w wyniku Holocaustu została zdziesiątkowana przez siły III Rzeszy i jej sojuszników. Rok 1950 to ostateczne wygaszenie żydowskich partii politycznych w Polsce". (fragment Wstępu)

Książka jest pierwszą w Polsce publikacją popularnonaukową dotyczącą Jakoba Steinhardta, artysty pochodzenia żydowskiego, który urodził się w 1887 r. w Żerkowie. Pochodzący z małego, wielkopolskiego miasteczka Steinhardt swoją pasję zaczął rozwijać jako pięciolatek. Po rozpoczęciu nauki w berlińskim gimnazjum rozwijał zamiłowanie do malarstwa odwiedzając muzea i czytając czasopisma poświęcone sztuce. Po powrocie do Żerkowa, pomimo tego, iż rodzinie zależało na tym, by Jakob skierował swoje kroki w stronę kupiectwa, jego rysunki trafiły w ręce Ludwika Kaemmerera, wykładowcy historii sztuki w Akademii Królewskiej w Poznaniu, dyrektora Muzeum im. Cesarza Fryderyka w Poznaniu. Po otrzymaniu stypendium (1906 r.) mógł w latach 1907-1909 studiować w berlińskim Kunstgewerbe Museum, a w trakcie studiów mógł jednocześnie podjąć naukę w malarskiej pracowni Lovisa Corintha, prekursora ekspresjonizmu i pracowni graficznej Hermanna Strucka. Jakob Steinhardt całe swoje życie związał ze sztuką. Zmarł 11 lutego 1968 r. w Nahariji. Jego prace można podziwiać w Muzeum Żydowskim w Berlinie. Publikacja napisana została na podstawie dostępnych materiałów źródłowych, przy wykorzystaniu Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego im. E. Ringelbluma, Muzeum Żydowskiego Instytutu Historycznego, a także przy wsparciu Muzeum Żydowskiego w Berlinie.