Leszek Szostek

Publikacja zawiera szczegółowy opis: historii powstania, budowy, amunicji, danych takt-techn. oraz zastosowania bojowego wprowadzonej do uzbrojenia Armii Czerwonej w 1944 roku 100 mm armaty polowej wz 1944 BS-3. Pod koniec II wojny światowej była to najpotężniejsza armata przeciwpancerna, jaka została wprowadzona do uzbrojenia pododdziałów przeciwpancernych. Była też pierwszą i jak do tej pory jedyną holowaną armata przeciwpancerną z lufą gwintowaną o kalibrze 100 mm. W latach 1947-1955 dla artylerii przeciwpancernej Wojska Polskiego zakupiono w ZSRR 78 dział tego typu. Stanowiły uzbrojenie pułków artylerii przeciwpancernej wchodzących w skład Brygad Artylerii Przeciwpancernej SZ PRL. W połowie lat 50. zaczęto je zastępować nowocześniejszymi 85 mm armatami ppanc. wz 1944 D-44. Armata BS-3 była wykorzystywana nie tylko w okresie II wojny światowej, ale również w wielu konfliktach zbrojnych toczonych na terenie państw powstałych po rozpadzie Związku Sowieckiego oraz w Azji i w Afryce. Działa tego typu używały także obie strony podczas trwającej od 2014 roku wojny rosyjsko-ukraińskiej.

Leksykon Leszka Szostka, zawodowego oficera, który służył w kilku jednostkach artyleryjskich, jest próbą zaprezentowania sprzętu artyleryjskiego znajdującego się na uzbrojeniu Wojska Polskiego. W albumie opisano wszystkie środki ogniowe, jakimi dysponowała w tym okresie artyleria polowa Wojsk Lądowych Wojska Polskiego. Dodatkowo przedstawione zostały zmiany, jakie sprzęt ten przeszedł w ostatnich latach. Album adresowany jest głównie do Czytelników interesujących się uzbrojeniem wojskowym, a zwłaszcza tych, którzy interesują się sprzętem artylerii polowej WP.

W rozpoczętej przez Federację Rosyjską 24 lutego 2022 roku wojnie przeciwko Ukrainie artyleria odgrywa rolę decydującą, odpowiadając za 60, lub nawet 70-80%, strat ponoszonych przez wojska obu stron. W Rozdz. I i II omówiono historię rozwoju i tradycje Wojsk Rakietowych i Artylerii (WRi A) Sił Zbrojnych Ukrainy od ich powstania w momencie rozpadu Związku Radzieckiego w 1991 roku do końca 2022 roku. Przedstawiono podstawowe wnioski wynikające z użycia ukraińskiej artylerii, zarówno w toku trwających osiem lat walk o Donbas, jak i dziesięciomiesięcznych zmagań podczas odpierania rosyjskiej agresji na pełną skalę (od 24 lutego do 31 grudnia 2022 roku). W Rozdz. III opisano oddziały WRi A SZ Ukrainy, ich historia i tradycje bojowe w trwającej od 2014 roku wojnie o zachowanie niepodległości. W kolejnych dwóch rozdziałach (Rozdz. IV i V) przedstawilono ponad 40 systemów artyleryjskich i rakietowych SZ Ukrainy, z podziałem na poradzieckie i otrzymane od zachodnich sojuszników już w toku wojny. Świadomie pominięto lufową artylerię przeciwlotniczą i licznie występujące w Ukrainie przeciwpancerne pociski kierowane (ppk), które Autorzy opisza w odrębnyej monografii. Tekst uzupełnia 498 zdjęć, 11 tabel i 1 rysunek.

Publikacja zwiera szczegółowy opis: historii powstania, budowy części jezdnej i artyleryjskiej, wykorzystywanej amunicji i zastosowania bojowego 122 mm haubicy samobieżne 2S1 Goździk wprowadzonych do uzbrojenia Armii Radzieckiej w 1972 roku. Jest to najbardziej na świecie rozpowszechniony typ haubicy samobieżnej (wyprodukowano blisko 10 000 egz.). Pierwsze haubice 2S1 Wojsko Polskie otrzymało w 1972 roku. W szczytowym momencie, w latach 90. XX wieku, WP miało 534 egz. wozów 2S1. W 2021 roku Polska miała jeszcze 332 haubice samobieżne 2S1, które znajdowały się w zapasach wojska oraz w dywizjonach artylerii samobieżnej. W okresie kwiecień-maj 2022 r. część tych wozów (co najmniej 20) przekazano armii ukraińskiej, które odpiera agresję Rosji rozpoczętą 24 lutego 2022 r. W książce opisano również kilka wersji rozwojowych haubicy samobieżnej 2S1 oraz pojazdy bojowe zbudowane w kilku krajach na jej podwoziu. Aktualnie haubica samobieżna 2S1 pozostaje w uzbrojeniu armii ok. 40 państwa świata.

Publikacja zwiera szczegółowy opis: historii powstania, budowy części jezdnej i artyleryjskiej, wykorzystywanej amunicji i zastosowania bojowego wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych BM-21 Grad wprowadzonych do uzbrojenia Armii Radzieckiej w 1963 roku. Jest to najbardziej na świecie rozpowszeniony typ broni rakietowej. Pod koniec lat 60. XX wieku wyrzutnie tego typu zakupiono także dla Wojska Polskiego. W 2021 roku Polska miała jeszcze 98 wyrzutni rakietowych BM-21, które znajdowały się w zapasach wojska oraz w niektórych skadrowanych dywizjonach artylerii rakietowej. W okresie kwiecień-maj 2022 r. część tych wyrzutni przekazano armii ukraińskiej, które odpiera agresję Rosji rozpoczętą 24 lutego 2022 r. W książce opisano również kilkadziesiąt wyrzutni rakietowych, które stanowią modernizację lub rozwinięcie wyrzutni BM-21, opracowanych i wprowadzonych do uzbrojenia w latach 1970-2022 w Rosji, Białorusi, Gruzji, Kazachstanie, Naddniestrzu, Ukrainie, Chinach, Czechosłowacji, Czechach, Chorwacji, Iranie, Rumunii, Serbii, Słowacji, Turcji, Włoszech, ZEA i w Polsce.

W publikacji opisano historię rozwoju, konstrukcję, cechy eksploatacyjne, dane techniczne oraz zastosowanie skonstruowanej w latach 70. XX wieku w ZSRR 203,2 mm działa samobieżne 2S7 Pion i jego wersji rozwojowej 2S7M Małka. Jest to unikalne działo typu polowego, będące do dzisiaj jednym z największych systemów artyleryjskich, jaki był seryjnie produkowany w ostatnich latach na świecie. Skonstruowane w latach zimnej wojny, było przeznaczone do wykonywania zadań ogniowych na europejskim teatrze działań wojennych. W latach 1975--1990 w ZSRR wyprodukowano prawie 500 dział samobieżnych 2S7. W latach 1986-2006 Wojsko Polskie użytkowało 8 pojazdów tego typu. W nomenklaturze NATO działo występuje pod oznaczeniem M1975. Tekst uzupełniają 53 zdjęcia, plan w dwóch rzutach, 6 schematów i 7 rysunków.

W drugim tomie nowej serii Broń i Wyposażenie Wojska Polskiego przedstawiono szczegółowy opis programu modernizacji wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych BM-21 Grad wprowadzonych do uzbrojenia Wojska Polskiego pod koniec lat 60. XX wieku. Program taki był realizowany na zamówienie MON od 2006 r. przez konsorcjum kierowane przez Hutę Stalowa Wola. Dotychczas do standardu WR-40 Langusta przebudowano jedynie 75 z ogółem 150 wyrzutni BM-21 Grad, jakimi dysponowało WP. Jako podwozie wybrano polski pojazd Jelcz CZ 662D.35 o układzie napędowym 6x6. W 2015 r. konsorcjum kierowane przez HSW przedstawiło MON znacznie nowocześniejszą wyrzutnię rakietową WR-40 Langusta II na podwoziu Jelcz 8x8, lecz dotychczas nie wzbudziła ona zainteresowania decydentów wojskowych. Tekst zilustrowano kilkudziesięcioma zdjęciami oraz ok. 30 grafikami 3D. W zamieszczonym na końcu tomiku komentarzu A. Zasieczny poddał druzgocącej krytyce sposób realizacji przez MON oraz założenia programu WR 40 Langusta.

Bogato ilustrowany (120 zdjęć) leksykon prezentujący historię rozwoju, budowę i szczegółowe dane taktyczno-techniczne wszystkich typów sprzętu artyleryjskiego, jaki znajdował się w okresie II wojny światowej na uzbrojeniu Wojska Polskiego. Autor opisał kilkadziesiąt typów dział przeciwpancernych i polowych, dział samobieżnych, moździerzy przenośnych i holowanych oraz wyrzutni niekierowanych pocisków rakietowych.

W publikacji opisano historię rozwoju, konstrukcję, cechy eksploatacyjne, dane techniczne oraz zastosowanie skonstruowanej w latach 70. XX wieku w Czechosłowacji haubicoarmaty samobieżnej wz. 77 Dana kal. 152 mm i jej wszystkich wersji rozwojowych. Polska w 1983 r. zakupiła 111 ahs Dana jest obecnie największym ich użytkownikiem w świecie. Jest nadal najnowocześniejsze opancerzone działo samobieżne na podwoziu kołowym. W Polsce planowana jest jego modernizacja obejmująca w pierwszej kolejności opracowanie i wdrożenie do produkcji nowoczesnej amunicji o donośności do 40 km. Znacznie zwiększy to i tak wyjątkowe walory bojowe tej broni i pozwoli użytkować ją do lat 30. XXI wieku.