Menu

Władysław Broniewski

„Skrzywdzeni i poniżeni” - powieść Fiodora Dostojewskiego Pozycja zaliczana do powieści sentymentalnych w dorobku pisarza. W utworach tych autor nie wzdraga się przed obnażaniem jasnych i ciemnych (tych jest więcej) stron z życia marginesów społecznych Petersburga. Znamienne jest to, że zło i zgnilizna moralna dominują nad dobrem. Dominują naturalnie w sensie ilościowym, bo przewagę moralną Dostojewski daje dobru. „Skrzywdzeni i poniżeni” to przede wszystkim powieść o przebaczeniu. Dokładniej mówiąc, o przebaczeniu przez ojca córce, ale i na odwrót. Narrator, Iwan Pietrowicz, to młody pisarz ledwo wiążący koniec z końcem. Nosi on wyraźne cechy samego Dostojewskiego. Nasz narrator jest postacią jednoznacznie pozytywną, altruistyczną i praktycznie pozbawioną wad. Wyidealizowany i poczciwy Wania w żadnym wypadku nie drażni. Po prostu pozwala nam spokojnie myśleć o całej reszcie, co zresztą i on sam robi. Iwan pomaga bowiem Natalii Nikołajewnej, która uciekła z rodzinnego domu, by zamieszkać z ukochanym Aloszą…
Władysław Broniewski to w polskiej literaturze kwintesencja tragizmu, cierpienia i nieszczęścia wyrażona językiem prostym, kostropatym, minimalnie metaforycznym, ograniczonym i pozbawionym dandysowskiej, niepoważnej eteryczności. Broniewski – to egzystencjalny ból człowieka, który nieustannie wrzeszczy, wyje, tęskni i chla wódę w nadziei, że zagłuszy ona ból życia i ból historii, w nadziei, że zyska choć kilka chwil spokoju o poranku. I... upada. Wstaje i... coraz częściej upada. (...) Językiem poezji usiłuje ocalić siebie, swoją integralność? Wstaje o poranku i wyje...
Książka pokazuje poetę jako wnikliwego obserwatora życia kulturalnego i społecznego Drugiej Rzeczypospolitej oraz Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, ale przede wszystkim jako człowieka stojącego na pierwszej linii wydarzeń. Broniewski pisze nie tylko o literaturze, filmie i teatrze, ale komentuje także wydarzenia historyczne, analizuje dramatyczne zagubienie ideowe młodzieży akademickiej u progu niepodległości, omawia wątpliwości związane z sytuacją Polski na przełomie lat 30. XX wieku, z przerażeniem obserwuje niewygasłą pomimo doświadczeń II wojny światowej i Zagłady atmosferę antysemityzmu. Władysław Broniewski – najwybitniejszy polski poeta proletariacki, tworzył w nurcie poezji rewolucyjnej, tłumaczył literaturę rosyjską i niemiecką. Walczył w Legionach Piłsudskiego i armii Andersa. W 1925 roku wraz z S. Standem i W. Wandurskim opublikował Trzy salwy, pierwszy polski manifest poetów proletariackich. Jego bodaj najsłynniejszym utworem jest napisany w kwietniu 1939 roku apel do narodu pt. Bagnet na broń. Nakładem Wydawnictwa Krytyki Politycznej ukazał się wybór tekstów prozatorskich i dramatycznych Stanęła naga..., pierwsze pełne wydanie Pamiętnika oraz zbiór listów Janiny i Władysława Broniewskich pt. Miłość jest nieprzyjemna. Listy ze wspólnego życia.