Wojtkowska-Łodej Grażyna

Mimo że energetyka, w tym zwłaszcza elektroenergetyka, już od lat 80. XX wieku podlega procesom liberalizacji, których celem jest rozszerzanie pola do działania sił rynkowych, to stanowi ona nadal przedmiot szerokiej ingerencji państwa. Uwaga ta w nie mniejszym stopniu odnosi się także do krajowej energetyki, w której proces liberalizacji trwa od początku lat 90. Minionego wieku. Ingerencja państwa w energetyce dokonuje się za pośrednictwem zarówno polityki właścicielskiej państwa – tam gdzie nadal zachowana została publiczna forma własności przedsiębiorstw energetycznych – jak i polityki energetycznej oraz szeroko rozumianej polityki regulacyjnej. Ingerencja ta jest nadal na tyle głęboka, że kreowane przez nią uwarunkowania działania przedsiębiorstw energetycznych stanowią podstawowe determinanty rozwoju energetyki. W tym kontekście lokuje się tematyka tej książki. Podjęte w kolejnych rozdziałach problemy odnoszą się do tych uwarunkowań działania unijnej i krajowej energetyki, które wynikają z polityki energetycznej Unii Europejskiej oraz polityki regulacyjnej w wybranych obszarach ochrony środowiska oraz w obszarze regulacji ekonomicznej. /Ze Wstępu/

Książkę należy uznać za pozycję bardzo ważną w kontekście wyzwań, jakie napotyka w swym rozwoju sektor elektroenergetyczny, czyli produkcja, przesył, dystrybucja i sprzedaż takich podstawowych nośników energii końcowej, jak energia elektryczna i ciepło (a współcześnie w rosnącym stopniu także chłód). Praca przekonywująco dowodzi, że jednoczesna (równoległa) realizacja celów zrównoważonego rozwoju wymaga istotnej dywersyfikacji technologicznej podsektora wytwarzania. Równie przekonywująco wykazuje, że forsowany do niedana (a w niektórych krajach – jak Polska – i dziś) pogląd o strategicznym znaczeniu energetyki jądrowej dla bezpieczeństwa czy bilansowania mocy i dostaw w warunkach rosnącego udziału OZE jest nietrafny (wątpliwy) w kontekście stale i szybko rosnących (a także trudno przewidywalnych) kosztów i małej elastyczności produkcji energii w elektrowniach jądrowych. Uzasadnia, że duży i rosnący potencjał dla wzrostu bezpieczeństwa energetycznego i spadku kosztów zakupu energii (energii elektrycznej w szczególności) ma aktywne zarządzanie popytem. Zasadniczym celem książki jest identyfikacja najbardziej znaczących determinant zrównoważonego rozwoju elektroenergetyki, w tym zwłaszcza podsektora wytwarzania energii elektrycznej. Realizacji tego celu podporządkowana została struktura pracy, na którą składają się trzy rozdziały. Pierwszy z nich jest poświęcony polityce energetycznej i ochrony klimatu UE, która stanowi jedną z najbardziej rozwiniętych i spójnych na świecie strategii na rzecz zrównoważonego rozwoju elektroenergetyki. Rozdział drugi poświęcony został energetyce jądrowej, której – jak się jeszcze niedawno wydawało – przypadać miała szczególnie istotna rola we wspieraniu najważniejszego wymiaru zrównoważonego rozwoju elektroenergetyki, jakim jest radykalne ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. W rozdziale trzecim rozwinięty został problem elastyczności systemów elektroenergetycznych, za którym kryje się ich zdolność do bilansowania podaży i popytu na energię elektryczną.