Menu

Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego
Lata Polski Ludowej były czasem pojawienia się nowego gatunku prasy, nazywanej m.in. alternatywną, drugiego obiegu, niezależną, ukazującą się poza cenzurą lub bezdebitową. Ten rodzaj prasy znany i wydawany był dopiero w końcowych latach dekady gierkowskiej. Wcześniej, w pierwszych latach PRL, podziemie poakowskie w sposób śladowy wydawało prasę konspiracyjną. Nie wolno jej jednak utożsamiać z prasą niezależną, choć oba gatunki posiadają wiele cech wspólnych. Pierwsze z zachowanych numerów pism bezdebitowych odnotowanych w niniejszej bibliografii pochodzą z 1976 roku. Prasę alternatywną wydawały głównie ugrupowania ówczesnej opozycji politycznej współpracującej ze związkiem zawodowym „Solidarność". Na łamach prasy niezależnej obok nieocenzurowanych informacji drukowano materiały publicystyczne, w których prezentowano poglądy i dążenia programowe „Solidarności". Broniono m.in. godności i interesów pracowników. Uznawano etyczne zasady chrześcijańskiej sprawiedliwości i równości społecznej, opartej na godności osoby ludzkiej, godności człowieka pracy i jego trudu. Wypowiadano się za przestrzeganiem wolności obywatelskich, prawa do głoszenia własnych poglądów, wolności słowa, druku, rzetelnej informacji, zgromadzeń i stowarzyszania się oraz na temat wielu aktualnych i zaszłych problemów społeczno-politycznych, ideowych, religijnych, kulturalnych, gospodarczych i międzynarodowych, którymi żyli Polacy czwartej ćwierci XX wieku.
Katalog, który towarzyszy otwartej w MHPRL wystawie stanowi bogate źródło informacji o ruchu ludowym. Jego oryginalność powoduje iż może funkcjonować jako samoistne wydawnictwo zawierające ogromny materiał z historii najstarszego ruchu politycznego w Polsce, nieprzerwanie funkcjonującego od 110 lat.
Monografia wybitnego działacza ludowego – syna Ziemi Sandomierskiej, członka władz Państwa Podziemnego, skazanego w Procesie Szesnastu w Moskwie. Po wojnie działacza społecznego aktywnego do końca swoich dni.
Bogato ilustrowana publikacja jest monografią konspiracyjnych dziejów ruchu ludowego na Podlasiu. Autor podjął próbę wyjaśnienia trudnych tematów dotyczących czasów wojny, jak akcja scaleniowa z Armią Krajową, stosunki ze zbrojnym podziemiem tzw. lewicy rewolucyjnej ze Zgrupowania „Jeszcze Polska nie zginęła” pułkownika Roberta Satanowskiego, a także narodowcami z Narodowych Sił Zbrojnych.
Zbiór szesnastu artykułów przybliżających znaczenie najważniejszych bitew dla regionu Europy Środkowej: od Grunwaldu, poprzez wojny polsko-moskiewskie i bitwę pod Wiedniem, po bitwę warszawską 1920 r.
Publikacja jest edycją 420 listów z korespondencji Adama Bienia z lat 1959-1998 dotychczas nigdzie nie publikowanych. Adam Bień, wiciarz, prawnik, był współorganizatorem ZMW RP w 1928 r., członkiem konspiracji ludowej w czasie II wojny światowej, I zastępcą Delegata RP na Kraj w latach 1943-1945, ministrem w Krajowej Radzie Ministrów (1944-1945), jednym z szesnastu porwanych i sądzonych w Moskwie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, skazany na pięć lat więzienia. Do Polski wrócił w 1949 r. Przez wiele lat pracował jako adwokat w Przasnyszu, w latach 70-tych powrócił do rodzinnej Ossali. Był wielkim autorytetem dla współczesnych mu ludowców, chociaż wycofał się z życia politycznego i nie wrócił do niego po 1989 r.
Publikacja o charakterze albumowym wydana została dla uczczenia 70 rocznicy Wielkiego Strajku Chłopskiego. Strajki te stanowiły akt samodzielnej walki ruchu ludowego o demokrację i realizację wizji Polski wolnej od wyzysku i nierówności społecznej.
Celem tego wydawnictwa jest pełniejsza prezentacja dziejów ruchu ludowego, oraz przyczyny powstania Chłopskiego Stronnictwa Radykalnego jako partii powstałej w czasie tzw. republiki tarnobrzeskiej.
Na książkę składa się dziewięć artykułów autorstwa kolejno: Arkadiusza Indraszczyka, Romualda Turkowskiego, Piotra Stanka, Stanisława Stępki, Adama Koseskiego, Romualda Turkowskiego, Janusza Gmitruka, Joanny Wojdon i Tadeusza Pawła Rutkowskiego. Książka porusza mało znaną historię działalności polityków i działaczy chłopskich partii politycznych, którzy po przegranej walce o demokrację w latach 1944-1948 zmuszeni zostali do emigracji politycznej. Tam, głównie w Stanach Zjednocoznych i Europie Zachodniej odtworzyli swe partie i podjęli dalszą działalność, kórej głównym celem była walka na rzecz oswobodzenia państw zza żelaznej kurtyny. Toczyli ją zgromadzeni w Międzynarodowej Unii Chłopskiej, we współpracy z Radiem Wolna Europa, Komitetem Wolnej Europy, Zgromadzeniem Europejskich Narodów Ujarzmionych. Swą działalnośćią docierali do opinii wolnego świata, kórą informowali o warunkach panujących w reżimach komunistycznych. Wielu z nich zmarło na emigracji, nieliczni doczekali przełomu 1989 r. i upadku komunizmu.
Edycja diariusza prowadzonego przez sekretarkę S. Mikołajczyka Marię Hulewiczową, rejestrującego wydarzenia w kraju w okresie od 12 lutego do 20 grudnia 1946 r. Edycja poprzedzona wstępem. Wydanie bogato ilustrowane.
Edycja diariusza S. Mikołajczyka prowadzonego przez S. Liebermanową opatrzona przedmową biograficzną o Mikołajczyku, ściślej objaśniającą okoliczności polityczne z okresu którego dotyczy diariusz. Edycja opatrzona również komentarzem.
Dla dobra rządu chłopskich dusz Wiciarz - ludowiec - nauczyciel - uczony Księga poświecona pamięci Profesora Józefa Ryszarda Szaflika
Uzupełnieniem publikacji jest wybór statutów stronnictw politycznych i innych organizacji ruchu ludowego, oraz liczne fotografie ilustrujące najważniejsze wydarzenia w 110-letnich dziejach politycznych stronnictw ludowych oraz ich organizacyjne symbole.
Niniejszy tom adresowany jest nie tylko do zawodowych historyków jako pomoc warsztatowa w ich codziennej pracy, ale również do miłośników najnowszej historii Polski, do młodzieży, która ma możliwość zetknięcia się na szeroką skalę z autentycznym dokumentem, pozwalającym poznać nie tylko fakty, lecz także atmosferę towarzyszącą wojnie i okupacji, życie codzienne polskiego społeczeństwa w tych tragicznych latach, tworzenie się zrębów konspiracji, konflikty, dramaty i rozterki poszczególnych osób i całych zbiorowości. Gmitruk Janusz, Mazurek Jerzy
Pierwsza wojna światowa zadecydowała o losach ludności rosyjsko językowej i prawosławia po wielkiej emigracji ludności Ziemi Łosickiej do Rosji. Druga wojna światowa zakończyła się eksterminacją Żydów, Cyganów oraz resztek ludności rosyjskiej. Mniejszości narodowe i religijne na Ziemi Łosickiej stały się po 1944 roku przeszłością historyczną. Przestały istnieć, miejsca ich kultu religijnego, cmentarze, szkoły. Pozostała tylko pamięć o społeczności, która wniosła znaczący wkład w rozwój gospodarczy i urbanizację tej ziemi. Dr Janusz Gmitruk Dyrektor Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego.
"...Jak wyjaśnia sam Autor: „...sprawcą publikowanych tu zapisków jest przypadek - ukazanie się na rynku, po raz pierwszy po wojnie, obszernych biurowych kalendarzy...”. Pretekstem zaś dla wydawców, by ogłosić drukiem ich skromny fragment, dotyczący roku 1990, jest rocznica obrad Okrągłego Stołu i następujących po nich wydarzeń polskiej transformacji społeczno-ustrojowej, których wynikiem było przystąpienie Polski do Unii Europejskiej. Autor - Leon Janczak, zachęcony „obszernym biurowym kalendarzem” – z godną podziwu wytrwałością, począwszy od lat młodości, przez całe życie prowadził w swoich terminarzach na bieżąco codzienne zapiski, bez znajomości następstwa zdarzeń, „nie wiedząc, co będzie za miesiąc, za rok, za 10 lat”. W ten sposób powstał kronikarski zapis kilku dziesięcioleci polskiej historii najnowszej, zawierający nie tylko przebogatą warstwę faktograficzną, ale też interesujące, sporządzane bez dystansu czasu opinie i spostrzeżenia Autora - ludowca „z krwi i kości”, osoby znającej i czującej niuanse polityki, mającej własne w niej doświadczenia, wnikliwego obserwatora, trzeźwo patrzącego na otaczającą rzeczywistość. Dzienniki Leona Janczaka to niezwykłe świadectwo historii, poruszające różne aspekty życia społecznego, politycznego i ekonomicznego zarówno w skali ogólnokrajowej, jak i makroekonomicznych procesów. Zapiski te odnotowane zostały przez człowieka znanego i docenianego w środowisku ludowców, który wiele w życiu doświadczył...". Z przedmowy dr Janusza Gmitruka i dr Czesława Siekierskiego
Publikowany, po raz pierwszy w Polsce pełny tekst Memoriału złożonego przez Polskie Stronnictwo Ludowe dnia 18 grudnia 1946 r. ambasadorom Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych i ZSRR w Warszawie w sprawie fałszerstw wyborczych w Polsce.
Przez cały okres okupacji hitlerowskiej i sowieckiej konspiracyjny ruch ludowy nie tylko organizował do walki chłopów i ludowców, ale równocześnie rozbudzał aspiracje i przygotowywał ich do pracy i działalności w przyszłej, niepodległej Polsce. Jednak pierwsze dni i miesiące upragnionej niepodległości niosły z sobą terror i bezprawie nowych władz. Od samego początku organy represyjne ZSRR prześladowały, więziły i wywoziły na wschód żołnierzy i działaczy Państwa Podziemnego. NKWD również tworzył polski aparat terroru w postaci Milicji Obywatelskiej i urzędów bezpieczeństwa. Ze Wstępu
Gawędy krajoznawcze, to cykl 24 felietonów publikowanych na łamach „Ziemi”, w latach 1910-1912, pod pseudonimem literackim „Boruta”. Różnorodność podejmowanych w nich tematów świadczy o wielostronności zainteresowań autora, a zarazem o jego szerokiej wiedzy, odwzorowują także najważniejsze aspekty działalności Thugutta oraz pozwalają zapoznać się ze specyfiką jego pracy w ruchu krajoznawczym. W Gawędach znajdziemy nie tylko opisy przyrodniczo-kulturowych uwarunkowań rozwoju krajoznawstwa, ale i szczegółowe wytyczne organizacji różnorodnych form turystyki. Szerokie spektrum zagadnień ukazane jest w kontekście ogólnej sytuacji Rzeczypospolitej z ostatnich lat przed odzyskaniem niepodległości. W obliczu współczesnych wyzwań cywilizacyjnych lektura Gawęd krajoznawczych może skłonić do wielu interesujących refleksji.
Andrzej Grabia Jałbrzykowski opisał swoje przeżycia z pobytu w Polsce, Litwie. Portugalii, Wielkiej Brytanii, Republice Południowej Afryki, Argentynie, Brazylii, Nepalu, USA, Islandii, Chile. Skupił się przede wszystkim na ukazaniu codzienności w czasie II wojny światowej i podczas tułaczki emigracyjnej.
Książka dobrze posłuży ugruntowaniu wiedzy o okresie okupacji, wykaże bohaterstwo i poświęcenie zwykłych mieszkańców, bohaterów w czasie II wojny światowej. Ukaże rozmiar okrucieństw niemieckich sąsiadów wobec wsi polskiej. A były to: egzekucje, pacyfikacje, kontrybucje, wywózki na prace przymusowe do Rzeszy. Dr Janusz Gmitruk.
60. rocznica Kongresu PSL z 1946 roku wyzwala refleksje o szczególnej sile. Dla ludowców-działaczy PSL Stanisława Mikołajczyka jest to piękny sen o potędze ruchu ludowego, który chcieliby urealnić i przenieść do rzeczywistości. Dla obecnych działaczy Stronnictwa może stać się źródłem inspiracji w szukaniu siły i motywacji do działania we współczesności.
Wanda Spalińska porównała pasikonika do "idei rozpiętej na skrzydłach", a więc do koncepcji, zamyślenia, pragnienia... Tak jak pasikonik kryje się w zielonych liściach, tak idee rozpływają się w codzienności. Motyw zamyślenia jest obecny w wielu wierszach poetki, szczególnie związanych z opisami ogrodu czy też jej fascynacją obrazami Marca Chagalla.
Stanisław Warchałowski urodził się 20 grudnia 1902 roku w Warszawie. Był synem Kazimierza Warchałowskiego i Janiny z Jeniczów. W latach 1903-1921 rodzina Warchałowskich mieszkała w Brazylii, gdzie ojciec Stanisława prowadził w Kurytybie księgarnię i drukarnię, a także wydawał pismo „Polak w Brazylii”. Po powrocie do Polski Stanisław studiował na Politechnice Warszawskiej. Studia przerwał w 1925 roku i wrócił do Brazylii, gdzie prowadził m.in. prace miernicze w dziewiczych lasach głębokiego interioru Parany, nad rzekami Iguaçu i Ivaí. Przebywał następnie w Peru, gdzie pomagał swojemu ojcu w pracach osadniczych nad rzeką Ukajali. Po powrocie do Brazylii, w 1931 roku, zamieszkał z żoną – Wandą z Ginalskich – w Rio de Janeiro, gdzie urodziła się ich jedyna córka – Beatriz. Przez rok pracował w Patronacie Polskim przy Konsulacie RP, a następnie prowadził atelier reklamowe. W latach 1945-1968 pracował w Companhia Vale do Rio Doce. Po przejściu na emeryturę mieszkał w Vila Velha, w stanie Espírito Santo, oddając się pracy artystycznej. Tworzył dekoracyjne obrazy, malując głównie gwaszem; wystawiał je w Vitórii i Vila Velha. Zmarł 27 grudnia 1983 roku i został pochowany na cmentarzu w Vitórii.
1 2 3 4 5
z 5
skocz do z 5