Nomos

Wśród form życia duchowego ludów pogańskich wróżbiarstwo zajmuje miejsce szczególne i odrębne. Nie jest częścią mitologii, choć często odwołuje się do mitów, nie jest też jednym ze zwykłych elementów kultu bogów, choć wpasowuje się w rytm świąt, rytuałów i obrzędów i bywa z nimi, szczególnie ze składaniem ofiar, ściśle powiązane. Nie jest wreszcie częścią magii, choć ma wiele do niej podobieństw. Wróżbiarstwo i stanowiąca jego podstawę wiara w przeznaczenie jest zjawiskiem swoistym, zajmującym własne, osobne miejsce w szeroko pojętej dziedzinie wierzeń. Trudno przecenić wpływ wróżb na życie pogańskich plemion. We wszystkich chyba ważniejszych ośrodkach kultu istniały wyrocznie. Pod tym pojęciem rozumiemy wróżby, które miały swój określony czas (najczęściej święto), miejsce (najlepiej sanktuarium) i osoby specjalnie zajmujące się nimi; ich celem było uzyskanie wiedzy o rzeczach przed ludźmi zakrytych, a tyczących spraw najwyższej wagi, na przykład powodzenia planowanej wyprawy wojennej lub przyszłego urodzaju (czyli często po prostu szans na przeżycie).

Książka przygotowana na bazie wieloletnich wykładów prowadzonych na Uniwersytetach Warszawskim i Jagiellońskim. Jest to pierwsze zwarte wydanie w języku polskim tekstów, które prezentowane podczas wykładów, przez wiele lat cieszyły się ogromną popularnością. Książka łączy w syntetyczną całość dyscypliny kulturoznawcze, badania empiryczne, przyrodnicze podejście antropologii fizycznej a także psychologię i psychoanalizę.

Projekt tomu zbiorowego Gnoza, gnostycyzm, literatura jest przedsięwzięciem naukowym o charakterze interdyscyplinarnym. Biorą w nim udział literaturoznawcy, religioznawcy i filozofowie. Jego celem jest poszukiwanie i wskazanie realnych związków pomiędzy szeroko rozumianą gnostyczną tradycją (gnostycyzm, neognostyczna teozofia i antropozofia) a literacką praktyką.

Najbardziej popularne dzieło łączące duchowe i psychologiczne spostrzeżenia dotyczące archetypu bohatera w znanej przez każdego mitologii. Porównując zawarte w mitach , które pochodzą z różnych zakątków świata, opowieści mówiące o wyprawie bohatera oraz jego przemianach wykazał pewną stała. Bohater jest archetypowy, stale ten sam. Badając starożytne opowieści prowadzi analizę znaczenia podstawowych prawd, którymi kierował się człowiek od zarania dziejów. Pomiędzy wierzeniami pierwotnymi, starożytnymi jak i współczesnymi jest wiele uderzających podobieństw… Jakie mają one znaczenie dla naszego dzisiejszego

Świat mitycznych istot pogańskiej Skandynawii wydaje się być wiele bogatszy niż w innych mitologiach. Oprócz bogów dzielących się na dwa rody Asów i Wanów zaludniały go różne rodzaje Olbrzymów, Elfy, Karły, duchy, rozmaite nadnaturalne istoty żeńskie, herosi, demony, potwory, zwierzęta. Często nie wiemy nawet, co w przypadku jakiegoś konkretnego wątku barwnej opowieści o bogach i bohaterach było żywym mitem ...

Monografia wypełnia poważną lukę w refleksji o wielokulturowości, oferując spójną propozycję teoretyczną i refleksję krytyczną na jej temat. Autor nie tylko przeprowadza dyskusję z najważniejszymi ujęciami wielokulturowości funkcjonującymi w socjologicznej literaturze przedmiotu, uwzględniając najważniejszych autorów i koncepcje, ale również wiele miejsca poświęca kłopotliwości tej kategorii. Społeczeństwo wielokulturowe z perspektywy pogranicza to wysokiej próby synteza dotychczasowej refleksji nad wielokulturowością oraz wynikająca z jej krytycznego odczytania propozycja własnej, rozbudowanej i uwzględniającej wiedzę na temat specyfiki procesów narodotwórczych w Europie Środkowo-Wschodniej, koncepcji teoretycznej wielokulturowej triady, eksponującej proces przeobrażania się społeczności zróżnicowanych kulturowo w pluralistyczne, które zmierzają ku wielokulturowym. Książka powinna być obowiązkową lekturą dla wszystkich, którzy na jakichkolwiek forach (naukowych, publicystycznych, towarzyskich) chcą formułować sądy o wielokulturowości. W jednym miejscu odnaleźć można krytyczny przegląd przypadków, które opisuje się z wykorzystaniem pojęcia wielokulturowości i które napełniają ją jakże odmiennymi treściami – Autor rozpoczyna od Kanady, Australii, Stanów Zjednoczonych, by odnieść te przykłady do Europy Zachodniej i ŚrodkowoWschodniej. Mimo uzasadnionej ostrożności w opowiadaniu o wielokulturowości europejskiej Autor wyraża przekonanie, że możliwe jest pojawienie się narodów wielokulturowych również i w tej części świata. Książka ta jest wielkim dowodem i głosem na rzecz konieczności prowadzenia badań nad wielokulturowością wobec nieuchronności przemian społecznych współczesnego świata. Andrzej Sadowski, profesor socjologii związany z Uniwersytetem w Białymstoku – pracownik i wieloletni dyrektor Instytutu Socjologii, dziekan Wydziału Historyczno-Socjologicznego w latach 2005– –2012, członek Komitetu Socjologii PAN (2016–2019). Redaktor naczelny ukazującego się od 1992 roku czasopisma „Pogranicze. Studia Społeczne”. Autor ponad trzystu publikacji naukowych, w tym trzydziestu trzech monografii autorskich i redagowanych, poświęconych tematyce ruralizacji, pogranicza, wielokulturowości, narodu i grup etnicznych, ze szczególnym uwzględnieniem mniejszości białoruskiej i tożsamości mieszkańców Podlasia oraz specyfiki kapitału społecznego Białegostoku. Wśród nich m.in.: Narody wielkie i małe. Białorusini w Polsce; Procesy ruralizacji. Ludność wiejska w mieście; Pogranicze polsko-białoruskie. Tożsamość mieszkańców; Białystok. Kapitał społeczny mieszkańców miasta.

Praca stanowi pionierskie na gruncie polskim studium współcześnie występujących alternatywnych form życia małżeńsko-rodzinnego, w szczególności zaś słabo w naszym kraju zbadanej kohabitacji. Ów pionierski charakter tego studium wynika z wieloaspektowego ujęcia tematu i ukazania go nie tylko w perspektywie teoretycznej, lecz także - co zasługuje na specjalne podkreślenie - dokonania jego analizy w oparciu o dane empiryczne, pochodzące zarówno z dotychczas nie opracowanych pod kątem wyników ostatniego mikrospiu ludności z 1995 roku oraz z badań własnych Autorki nad postawami młodzieży studenckiej wobec kohabitacji. Z recenzji dr Krystyny Kluzowej