Ośrodek Myśli Politycznej

Roztargniona psia psychoterapeutka, kiczowata wróżka pijaczka i nieco szalona zawodowa płaczka pogrzebowa, która najbardziej lubi rzucać się do grobu za trumną. Trzy nietuzinkowe kobiety, których losy w jeszcze dziwniejszy sposób łączą się ze sobą i przeplatają. I czwarta, nieco ukryta bohaterka – Bruksela, w której akcja się toczy, a którą poznajemy nie przez pryzmat instytucji unijnych, ale cmentarzy i parków. Dużo czarnego humoru, tyle samo surrealizmu, lekkiej złośliwości i elementów kryminalnych plus celne obserwacje społeczne. Powieść, która pozwala oderwać się od codzienności i problemów. I która bawi. Dominika Ćosić: z pochodzenia Polka i Serbka, z wykształcenia slawistka, z zawodu dziennikarka i publicystka. Z pasji podróżniczka. Od 2005 r. jest korespondentką polskich mediów w Brukseli. BRuxELles to jej piąta książka, a druga powieść w dorobku.

Wybór pism myśliciela politycznego związanego ze środowiskami liberalnymi Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego (Kongresowego), rozważającego zagadnienia gospodarki narodowej, ekonomii i polityki, także w dobie powstania listopadowego. Jego teksty ilustrują wyzwania związane z unowocześnianiem i usprawnianiem Polski, gdy jej forma polityczna uzależniona była od decyzji i działań europejskich potęg oraz w czasie walki o odzyskanie niepodległości.

Tom z dwiema pracami kontrowersyjnego konserwatywnego myśliciela politycznego i pisarza. Rozważa w nich między innymi źródła i ewolucję cywilizacji zachodniej, różnice duchowości i idei europejskich i azjatyckich, kwestie władzy i wolności, naturę i różne formy prawa, w tym dawnego prawa polskiego.

Wybór pism czołowego myśliciela socjalistycznego schyłku okresu zaborów i II RP, ukazujący główne wątki jego refleksji politycznej i społecznej. „Ludwik Krzywicki do dziś pozostaje […] myślicielem niepokornym. Kiedyś rewolucyjność jego myśli skierowana była przede wszystkim przeciw siłom zachowawczym, które hamowały postęp społeczny, nie chcąc wziąć na swe sztandary postępowych haseł walki o poprawę bytu najuboższych. Dziś jego niepokorność może drażnić zarówno bezkrytycznych prawicowych zwolenników wolnego rynku, jak i sympatyzujących z lewicą zwolenników polityki tożsamości, która silne przekonanie o istnieniu obiektywnych faktów społecznych, dominacji kwestii bytowych nad tożsamościowymi czy esencjalizm płciowy uznaje za przejaw myślenia archaicznego”.

Wybór pism publicysty i polityka narodowo-demokratycznego, analizującego m.in. wyzwania związane z jednoczeniem Polski po okresie zaborów, kryzys demokratyzmu pierwszych dekad XX w., zagrożenie bolszewickie, zagadnienia ustrojowe i problemy z praworządnością w II RP oraz postępującą w niej radykalizację nastrojów społecznych i politycznych.

Książka o konserwatywnych ideach, ich źródłach i ewolucji w tradycji anglosaskiej, o pożytkach z twórczego nawiązywania do dziedzictwa i potrzebie pracy, by nie zostało ono zaprzepaszczone oraz o konserwatywnym życiu. Jej autor należy do czołowych współczesnych myślicieli politycznych. Ukazuje on dawne sukcesy konserwatystów w USA i Wielkiej Brytanii – i wskazuje, dlaczego w ostatnich kilkudziesięciu latach znaleźli się oni (nie tylko) tam w defensywie, nawet jeśli czasem znajdują się w głównym nurcie zachodniego życia politycznego i intelektualnego. To zarazem książka o współczesnych sporach o ideologię, politykę i kulturę, w których konserwatyzm – jeśli będzie poważnie traktowany przez samych świadomych swych korzeni konserwatystów – wciąż może stanowić skuteczną alternatywę dla dominujących obecnie w wielu krajach Zachodu nurtów lewicowo-liberalnych. „[…] w tych samych latach, kiedy amerykańscy i brytyjscy konserwatyści licznie zajmowali stanowiska we wszystkich gałęziach rządu, często pojawiali się w głównych mediach i napisali wiele bestsellerowych książek – tradycje polityczne i religijne, które przez wieki zapewniały stabilność i ciągłość tym krajom, zostały poważnie nadszarpnięte lub całkowicie zniszczone. Owo szokujące unicestwienie anglo-amerykańskiego dziedzictwa kulturowego pociągnęło za sobą stłumienie lub napiętnowanie wielu najważniejszych idei i instytucji, wokół których zbudowano życie w Wielkiej Brytanii i Ameryce, w tym między innymi Boga i Pisma, narodu i wspólnoty, małżeństwa i rodziny, mężczyzny i kobiety, szacunku i lojalności, szabatu i świętości. W dużej mierze było to możliwe dlatego, że na każdym nowym etapie trwającej rewolucji kulturalnej znajdowali się samozwańczy „konserwatyści”, którzy byli gotowi szybko ogłosić przegraną bitwę i zachęcić swoich kolegów do zaakceptowania nowego porządku i pójścia dalej. Nie wynikało to wyłącznie z nadmiernego pragmatyzmu politycznego lub słabości charakteru, choć odegrały one pewną rolę. W tym kontekście pojawia się również zdumiewający stopień ignorancji. Wielu konserwatystów o dobrych intencjach naprawdę nie wie już, dlaczego należałoby zachować i wzmocnić pewne idee i instytucje. […] W niniejszej książce przedstawiłem argumenty przemawiające za anglo-amerykańskim konserwatyzmem w moim rozumieniu. Skontrastowałem ten rodzaj konserwatyzmu z ideami, które uważam za jego głównych rywali w dzisiejszym demokratycznym świecie: oświeceniowym liberalizmem i odnowionym marksizmem”. (fragment książki) Yoram Hazony, filozof, badacz Biblii, teoretyk polityki, absolwent uniwersytetów Princeton i Rutgers, przewodniczący Edmund Burke Foundation i prezes Herzl Institute, czołowy przedstawiciel nurtu narodowego konserwatyzmu, autor m.in. głośnej książki The Virtue of Nationalism (2018), uznanej w 2019 r. konserwatywną książką roku przez Intercollegiate Studies Institute. Mieszka w Jerozolimie z żoną i dziećmi.

Tom zawierający wielki międzynarodowy bestseller gwiazdy literatury II RP Ferdynanda Ossendowskiego – słynną powieściową biografię wodza bolszewików, a także osiem innych tekstów tego zagorzałego antykomunisty, który pisał w nich nie tylko o rzeczywistości sowieckiej, ale i o degenerujących świat prądach ideowych, których komunizm w wydaniu sowieckim był najbardziej zbrodniczym wyrazem.

Wybór pism jednego z czołowych publicystów i dziennikarzy zajmujących się w II RP Rosją sowiecką, znanego też pod pseudonimem Otmar, korespondenta prasowego w Moskwie i w czasie wojny fińsko-sowieckiej. W tomie znalazły się trzy jego książki o tej tematyce: Nowa Rosja, Kreml na biało i Sowieckie zbrojenia moralne oraz inne jego teksty o sowieckiej polityce zagranicznej i sytuacji wewnętrznej w ZSRS w latach 30. oraz o wojnie Sowietów z Finami. To wszechstronny obraz ówczesnej rzeczywistości i złudzeń, jakie sytuacja w Związku Sowieckim wywoływała u części obserwatorów, w tym także, choć przejściowo, u samego Bersona.

Książka o zmaganiach Polaków z Rosją w XIX i na początku XX wieku – i o próbach porozumienia się z nią. Studium przypadków, ukazujących polskie myślenie i działanie polityczne w zderzeniu z myśleniem i działaniem politycznym Rosjan – analiza konfrontacji polsko-rosyjskiej na polu idei i praktyki politycznej, której dzieje wciąż dają wiele do myślenia. „Nie możecie przeszkodzić, by was nie połknęli [potężni sąsiedzi] – postarajcie się przynajmniej, by nie mogli was strawić. [...] Jeżeli potraficie dokonać tego, by Polak nigdy nie mógł zostać Rosjaninem, ręczę, że Rosja nigdy nie ujarzmi Polski" – te słowa Jana Jakuba Rousseau, zawarte w jego Uwagach o rzą?ie Polski, skierowanych do konfederatów barskich, są nieraz przytaczane dla opisania głównego dylematu, który stanął przed kolejnymi generacjami Polaków epoki Wielkiej Niewoli. Rosja i wybór strategii wobec niej pozostawały przez trzy wieki kluczowym wyzwaniem dla polskiej polityki. Stanowiły także centralny wątek sporów o tożsamość i szanse przetrwania na obszarze Międzymorza. Zamieszczone w tym tomie studia są próbą zarysowania przynajmniej części z tych dylematów i zarazem najważniejszych z dokonywanych w tej kwestii wyborów. Klamrą tematyczną łączącą te teksty jest zatem zagadnienie wyboru strategii oraz postaw Polaków, które pozwoliły im „nie dać się strawić" imperium". (ze Wstępu) Henryk Głębocki – historyk, wykładowca Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, pracownik Instytutu Pamięci Narodowej oddział w Krakowie, badacz Europy Środkowej i Wschodniej, zwłaszcza historii Polski i Rosji, autor m.in. książek Fatalna sprawa: kwestia polska w rosyjskiej myśli politycznej (18561866) (2000), Policja tajna przy robocie. Z dziejów państwa policyjnego PRL (2005), Kresy Imperium: szkice i materiały do dziejów polityki Rosji wobec jej peryferii (XVIIIXXI wiek) (2006), „Diabeł Asmodeusz" w niebieskich binoklach i kraj przyszłości: hr. Adam Gurowski i Rosja (2012).

Wybór pism znanego prawnika II RP, rozważającego zagadnienia idei prawa, jego wykładni i stosowania, idei prawa narodów, tendencji w prawie konstytucyjnym i systemów prawnych państw totalitarnych.

Książka o jednej z najwybitniejszych osobistości polskiego życia intelektualnego, politycznego i społecznego ostatnich dekad okresu zaborów i II RP. „Postać Jana Gwalberta Pawlikowskiego, reprezentanta polskiej popowstaniowej (1863 r.), galicyjskiej inteligencji, jest dziś wciąż jeszcze mało znana. Wszechstronnie wykształcony, obecny na salonach intelektualnych, całe swoje życie poświęcił działalności społecznej, ekonomicznej i politycznej. Był bez wątpienia „człowiekiem renesansu". Ciągle zaangażowany, zdobywający kolejne doświadczenia na różnych polach, w różnych dziedzinach, także zarządzaniu rodzinnym majątkiem ziemskim. Stale obecny w życiu kulturalnym, naukowym, gospodarczym i politycznym Galicji-Małopolski przez niemal sześćdziesiąt lat. Był miłośnikiem polskich Tatr i narodowej przyrody, prekursorem ekologii. W takim samym stopniu ukochał poezję Słowackiego, którego przez lata przybliżał polskiemu czytelnikowi. Był wreszcie mecenasem kultury, kontynuującym rodzinną pasję zbierania pamiątek przeszłości. [...] Pomysł na biografię Jana Gwalberta Pawlikowskiego zrodził się już kilka lat temu. I już wówczas rozpoczęliśmy żmudne poszukiwania śladów, tropów, którymi podążaliśmy, ciągle odnosząc wrażenie, że książki tej chyba nigdy nie zdołamy dokończyć. Ciągłe dopiski, niezliczone korekty powstającego tekstu, rozwijanie poszczególnych wątków, z towarzyszącą nam świadomością, że pojawia się ich coraz więcej, a później kolejne zmiany, skreślenia, uwagi, dygresje, wtrącenia, to obraz naszej pracy. Czasami były to tylko marginalia, innym razem istotne obserwacje i objaśnienia. Zawsze jednak pozostawał jakiś niedosyt, uczucie niespełnienia. Jaki jest efekt końcowy, rozsądzi zawsze krytyczny czytelnik. Jednego jesteśmy pewni, postać Pawlikowskiego nie była tematem przygodnym, pomysłem na kolejną książkę, ale wieloletnią podróżą po archipelagach ludzkiego życia. I nie chodziło tylko o to, aby opowiedzieć o losach naszego bohatera. Naszym zamysłem było zrozumieć Pawlikowskiego i czasy, w których żył". (z Przedmowy )

Wybór pism czołowego polityka i publicysty konserwatywnego, ważnego uczestnika dyskusji o ustroju i prawie w ostatnich dekadach okresu zaborów i w II RP. Tom zawiera jego teksty z lat 20., w których analizował różne aspekty komunizmu i faszyzmu – jako ideologii i praktyki rządów w Rosji sowieckiej i Włoszech. Stanowiły one dla niego wyraz tendencji ideowych, kulturowych, społecznych i politycznych, które dotykały także inne kraje i narody Europy, choć tam nie przybierały jeszcze równie groźnych oblicz. „Jeżeli mówi się, że bolszewizm jest religią, to w tym znaczeniu, że szuka bezwarunkowego, bezwzględnego punktu oparcia, czyli szuka absolutu. Znajduje go w nauce, w szczególności w materializmie dziejowym. Gdy jednak nauka nie jest czymś bezwzględnym, przeto bolszewizm pozbawionym jest stałej, bezwzględnej podstawy. [...] budowanie „państwa” bolszewickiego jest czysto racjonalistyczną robotą, jest nią właśnie dlatego, że bolszewicy nie mają metafizycznych, irracjonalnych podstaw, a znają tylko przymus. Bolszewicy są racjonalistami także z tego powodu, że zniszczyli wszystkie instytucje, które w istocie swej opierają się właśnie na irracjonalnych podstawach, jak Kościół, rodzinę i gminę. [...] Dlatego ich działalność, to, co nazywają ustrojem, nie jest niczym innym, jak niszczeniem i tylko niszczeniem”. (Notatki) „Jak faszyzm będzie w przyszłości wyglądał i o ile spełni swój program, nie wiem. Natomiast dzisiaj widzimy, że upaństwowienie narodu jest ideałem, że zniesienie stronnictw jest dopiero celem, że unifikacja narodu jest dopiero zapowiedzią. Natomiast widzimy, że ci, którzy nie są faszystami, są usunięci poza nawias państwa”. (Projekt konstytucji) Władysław Leopold Jaworski (1865-1930), prawnik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, publicysta polityczny, polityk, redaktor dziennika „Czas”, jeden z przywódców konserwatystów krakowskich, w czasie I wojny światowej prezes Naczelnego Komitetu Narodowego, zwolennik odbudowy Polski w oparciu o Austro-Węgry, w II RP dziekan Wydziału Prawa UJ (1919-1920), czołowy uczestnik dyskusji ustrojowych, autor projektu konstytucji, który inspirował twórców ustawy zasadniczej z 1935 r.

Książka o miejscu i losie sprawy polskiej w polityce międzynarodowej XIX wieku. Autor ukazuje wpływ wielkich politycznych gier tego stulecia na czynione przez Polaków próby odzyskania niepodległości, a przynajmniej poprawienia położenia zniewolonego narodu. Pokazuje również, jak czynione przez Wielką Emigrację – zwłaszcza środowisko skupione wokół księcia Adama Jerzego Czartoryskiego – zakulisowe zabiegi, aby pozyskać wsparcie polityków z mocarstw zachodnich, a także inspirowane przez nią propagandowe akcje wpływania na tamtejszą opinię publiczną oddziaływały na politykę Wielkiej Brytanii i Francji oraz jak reagowały na to Rosja, Austria i Prusy. To opowieść o wielkich politycznych rozgrywkach i mechanizmach rządzących wówczas polityką europejską. To także próba odpowiedzi na pytanie, jak skuteczni w tych grach mogli być politycy narodu pozbawionego własnego państwa: co realnie mogli w nich osiągnąć i co faktycznie osiągnęli. Radosław Paweł Żurawski vel Grajewski (ur. 1963) – profesor nauk humanistycznych, kierownik Katedry Historii Powszechnej Najnowszej Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego. Zajmuje się m.in. historią powszechną dyplomacji XIX w., ze szczególnym uwzględnieniem dziejów Imperium Brytyjskiego w pierwszej połowie XIX w., dziejami Wielkiej Emigracji po powstaniu listopadowym (zwłaszcza Hotelu Lambert), historią powszechną dyplomacji w okresie II wojny światowej, ze szczególnym uwzględnieniem stosunków brytyjsko-czechosłowackich, problematyką mitów, stereotypów i tradycji narodowych. Napisał m.in. monografie: Działalność księcia Adama Jerzego Czartoryskiego w Wielkiej Brytanii (1831-1832) (1999), Wielka Brytania w „dyplomacji” księcia Adama Jerzego Czartoryskiego wobec kryzysu wschodniego (1832-1841) (1999), Ostatnie polskie miasto. Rzeczpospolita Krakowska w „dyplomacji” Hotelu Lambert wobec Wielkiej Brytanii (1831-1845) (2018), Ognisko permanentnej insurekcji. Powstanie 1846 r. i likwidacja Rzeczypospolitej Krakowskiej w „dyplomacji” Hotelu Lambert wobec mocarstw europejskich (1846-1847) (2018) i Tradycje Konstytucji 3 maja w okresie powstania listopadowego 1830-1831 w świetle prasy powstańczej (2021).

Wybór pism czołowego publicysty II RP, cenionego badacza Bizancjum, przedstawiciela ruchu syndykalistycznego, który analizował różne aspekty faszyzmu, hitleryzmu, bolszewizmu i polskiej rzeczywistości po zamachu majowym. Przedstawiał je na tle powojennego kryzysu Europy i w obliczu zmierzchu, jak sądził, demokracji liberalnej. To prowokujący do myślenia, wiele razy mogący zaskoczyć Czytelnika zapis dylematów, z jakimi mierzyli się myśliciele polityczni jednego z najbardziej burzliwych okresów historii, poprzedzającego wybuch II wojny światowej. „W federacji sowieckiej pod firmą dyktatury proletariatu sprawuje rządy partia­-zakon, czyli zorganizowana elita, wyraźnie oddzielona od proletariatu, która, władając wszystkimi przedsiębiorstwami wytwórczymi i całym systemem wymiany, roz­wija gospodarkę planową, starając się jej nadać tempo jak najszybsze, aby uczynić Rosję jednym z krajów uprawiających imperializm gospodarczy i ubiegających się o udział w hege­monii, jaką kapitalistyczne imperia gospodarcze sprawują nad światem. «Socjalizm w jed­nym kraju» stał się – bardzo jaskrawym i radykalnym – faszyzmem rosyjskim, zajmującym miejsce wśród régime’ów, które opanowały środkową Europę”. (Przezwyciężanie marksizmu) „Rewolucji faszystowskiej brak rewolucyjnego światopoglądu konstrukcyjnego, któ-rego nie może zastąpić nacjonalistyczna frazeologia dyktatorów. Faszyzm nie jest zdolny do rozwiązania zagadnień społecznych, do usunięcia sprzeczności socjalnych, do uregulowania sytuacji ekonomicznej w opanowanych przez siebie krajach. Dyktatura faszy­stowska nie może opanować sił, które rozpętała”. (Czy zmierzch faszyzmu?) Kazimierz Zakrzewski (1900-1941), historyk, bizantynista, publicysta, czołowy w II RP teoretyk i propagator idei syndykalistycznych, związany z lewicą piłsudczykowską, później krytyk sanacyjnych elit, żołnierz Legionów Polskich i armii austriackiej, uczestnik walk z Ukraińcami o Lwów i wojny polsko-bolszewickiej, wykładowca Uniwersytetu Jana Kazi­mierza we Lwowie, Uniwersytetu Poznańskiego i Uniwersytetu Warszawskiego, działacz m.in. Związku Naprawy Rzeczypospolitej i Związku Związków Zawodowych. Został rozstrze­lany przez niemieckich okupantów w Palmirach.

Wybór pism czołowego polskiego sowietologa, wybitnego znawcy polityki sowieckiej, zawierający jego najważniejsze teksty o komunizmie i ZSRS. „Jeszcze nigdy na świecie żadne państwo tak jak ZSRR nie mogło zamaskować swoich nacjonalistyczno-imperialistycznych tendencji i uzasadnić hasłem rzekomo oderwanym od interesów własnego kraju i narodu zainteresowania wszelkimi zagadnieniami politycznymi, ekonomicznymi, socjalnymi i kulturalnymi na terenie całego świata”. (Sowiety grożą Europie) „Nie możemy zapominać […] o tym, że w przeciwieństwie do nas, ludzi Zachodu, coraz mniej wiedzących o tym, co się dzieje poza żelazną kurtyną, Rosja praktycznie ma nieograniczone możliwości wglądu do naszego życia, po tej stronie kurtyny. I nie tylko wglądu, ale i działania prewencyjnego. Im wróg jest silniejszy, tym lepszą i głębszą musi być wiedza o nim”. (Idea Rosji) Jerzy Niezbrzycki (1902-1968), oficer polskiego wywiadu, sowietolog, publicysta polityczny, piszący m.in. pod pseudonimem Ryszard Wraga, uczestnik wojny z bolszewikami, kierownik Referatu „Wschód” II Oddziału Sztabu Głównego (1932-1939), w czasie II wojny światowej początkowo zaangażowany w prace wywiadu, potem odsunięty od służby (m.in. przetrzymywany w obozie karnym dla oficerów-piłsudczyków), po 1945 r. m.in. zatrudniony w Ministerstwie Informacji Rządu RP na uchodźstwie, pracownik Instytutu Hoovera na Uniwersytecie Stanforda i ekspert CIA ds. sowieckich.

„Sytuacja filozofa nie wygląda [...] zachęcająco. To, o czym naprawdę wie i co poznał – idea państwa i jej konieczne składowe – nie przekłada się bezpośrednio na praktykę polityczną. Aby te rozumne elementy mogły być wcielane w życie, muszą najpierw zostać zaakceptowane przez ogół, a przynajmniej przez większość ludzi, których umysły wpatrzone w cienie takiej czy innej jaskini poddane są wpływom takich czy innych sofistów – kreatorów wirtualnej rzeczywistości. Filozof, przebywając wraz z innymi w politycznej jaskini złudzeń i kłamstw, porusza się po terytorium, które również dla niego jest niejednoznaczne, nieprzejrzyste i niepewne, i na którym łatwo mu się zagubić. Jedno jest pewne – dla kogoś, kto przestaje pytać: «jak jest naprawdę?», droga przez królestwo cieni staje się drogą bez powrotu". Zbigniew Stawrowski, profesor nauk społecznych, filozof polityki, wykładowca Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, dyrektor Instytutu Myśli Józefa Tischnera, członek Ośrodka Myśli Politycznej, autor książek Prawo naturalne a ład polityczny (2006), Niemoralna demokracja (2008), Solidarność znaczy więź (2010), Wokół idei wspólnoty (2012), Budowanie na piasku. Szkice o III Rzeczypospolitej (2014).

Wybór pism ważnego publicysty II RP i powojennej emigracji politycznej, w młodości endeka, potem piłsudczyka, w czasie II wojny światowej więźnia sowieckiego i żołnierza armii gen. Andersa, po wojnie mieszkającego w Anglii. Tom zawiera jego analizy komunizmu i polityki Związku Sowieckiego oraz reakcji na nią świata zachodniego. Podejmuje w nich polemiki z poglądami znanych komentatorów spraw sowieckich, m.in. George’a Kennana, Zbigniewa Brzezińskiego i Józefa Marii Bocheńskiego OP. Dyskutuje też ze stanowiskami określanymi mianem realistycznych, również w kwestii tego, jaką postawę powinni przyjmować Polacy wobec rzeczywistości peerelowskiej. Teksty te są pisane z perspektywy konsekwentnego antykomunisty, ale też analityka spraw międzynarodowych, śledzącego trendy polityczne i rozważającego skutki kolejnych wydarzeń w relacjach wolnego świata z obozem komunistycznym, a zwłaszcza jego centralą w Moskwie. „Komunizm nie ma nic wspólnego z marzycielską utopią, lecz jest konkretnym programem rewolucji i dyktatury, nie opiera się bynajmniej na chęci uszczęśliwiania ludzkości i miłości bliźniego, lecz mobilizuje wszędzie nienawiść wszystkich przeciw wszystkim, rozpala żądzę niszczenia wytworzonych wartości cywilizacyjnych i gotuje krwawą wojnę domową. Abstrakcyjny sens słowa „komunizm", budzący mgliste skojarzenia z ideami Platona czy gminami chrześcijańskimi, służy co najwyżej jako przynęta wstępna oraz pomoc do moralnego i umysłowego upadku intelektualistom lub politykom pewnego typu, ale z treścią programu partyjnego nie ma nic wspólnego. Abstrakcje te topnieją błyskawicznie, jak śnieg na ogniu nienawiści, żądzy i często... złota"” (Rosja i komunizm)

Wybór pism działacza socjalistycznego, krytyka faszyzmu i komunizmu. Nie tylko ukazują one stanowisko ważnego uczestnika dyskusji publicystycznej II RP, ale również obrazują zmiany, jakie zachodziły w tej dyskusji w latach trzydziestych w miarę rosnącego zagrożenia ze strony Niemiec i zmian zachodzących w ZSRS.

Wybór tekstów na temat faszyzmu i komunizmu w wydaniu sowieckim czołowego pisarza politycznego schyłku okresu zaborów i II RP. Analizuje w nich założenia ideowe i praktykę funkcjonowania. Przedstawia je na tle przemian kulturowych, politycznych i społecznych pierwszych dekad XX wieku, prezentując zarazem swoją wizję właściwego ustroju i właściwej polityki. „Bolszewicy zamiast wzmocnić, jak tego żąda marksizm, siły wytwórcze – osłabili je znacznie. Zamiast stworzyć jakąś żywotną organizację polityczną, doprowadzili państwo do chaosu, z którego nie może wyjść; zamiast zorganizować masy i przygotować je do wyższych form współżycia – zdemoralizowali je, rozbestwili i ogłupili przez demagogię; zamiast podniesienia dobrobytu mas – przez fałszywą politykę ekonomiczną – doprowadzili przemysł do ruiny, a rolnictwo do zastoju; zamiast poprawienia organizacji administracyjnej, aprowizacji itp. – pogorszyli je. Taki jest bilans działalności bolszewików. Praktyka ich nie jest, jak widzimy, lepszą od ich teorii”. (Praktyka bolszewizmu)

Samuel Taylor Coleridge (1772-1834) znany jest przede wszystkim jako wybitny twórca angielskiego romantyzmu, jeden ze słynnych „poetów jezior”. Był jednak także interesującym i wpływowym myślicielem politycznym. W młodości pełen sympatii do idei radykalnych i rewolucji francuskiej, już jako dojrzały twórca odrzucił je, stając się jednym z najbardziej przenikliwych krytyków inspirowanych nimi trendów politycznych i kulturowych zmieniających Anglię i inne kraje Zachodu w pierwszych dekadach XIX wieku. Nawiązywał do myśli Edmunda Burke’a, twórczo ją rozwijając i uzupełniając o własne oryginalne refleksje. Obawiał się skutków podporządkowania życia społecznego koncepcjom utylitarystów i nieokiełznanemu „duchowi handlu”, krytykował negowanie zasad tradycyjnej moralności, odrzucał atomistyczny indywidualizm i materializm. Stworzył intelektualne podstawy pod ewolucję polityczną torysów ku konserwatyzmowi o bardziej wrażliwym społecznie obliczu. Swoimi dziełami przyczyniał się także do ożywiania religijnych przekonań Brytyjczyków. Wciąż może i powinien inspirować kolejne generacje konserwatystów.

Wojciech Dzieduszycki, Wybór pism Wybór pism jednego z najciekawszych galicyjskich myślicieli konserwatywnych, związanego ze środowiskiem Podolaków. W tomie znalazły się jego rozważania na temat m.in. konserwatyzmu, socjalizmu i komunizmu, odrodzenia i reformacji, powstania styczniowego. Przedstawione są także opinie Dzieduszyckiego w sprawie polityki polskiej w monarchii habsburskiej, a także analizy stanu, w jakim znajdowały się na przełomie XIX i XX w. Austro-Węgry. Konserwatywny myśliciel ukazywał na tym tle kryzys parlamentaryzmu, wskazując na jego przejawy także w innych państwach. Wybór uwzględnia również artykuły Dzieduszyckiego o polityce rosyjskiej, niemieckiej i francuskiej. W swym pisarstwie politycznym łączył on analizę aktualnie toczących się wydarzeń z gruntowną refleksją nad korzeniami tendencji, które do nich doprowadziły i z prognozami przyszłości. Był bowiem jednym z najbardziej wszechstronnie ujmujących rzeczywistość polskich myślicieli okresu, w którym pisanie o polityce wykraczało znacznie poza bieżącą perspektywę.

Radosław Paweł Żurawski vel Grajewski Ognisko permanentnej insurekcji. Powstanie 1846 r. i likwidacja Rzeczypospolitej Krakowskiej w „dyplomacji” Hotelu Lambert wobec mocarstw europejskich (1846-1847) Książka o toczonej przez mocarstwa europejskie grze dyplomatycznej wokół kwestii Rzeczypospolitej Krakowskiej, ukazująca uwikłanie losów tego niewielkiego, powstałego na mocy ustaleń kongresu wiedeńskiego państewka w wielkie interesy i strategiczne cele Wielkiej Brytanii, Francji Rosji, Austrii i Prus. To zarazem opowieść o podejmowanych w tej skomplikowanej sytuacji działaniach księcia Adama Jerzego Czartoryskiego i Hotelu Lambert – niezwykłym przejawie aktywnego zaangażowania w politykę międzynarodową ośrodka politycznego, który nie mógł opierać się o siłę własnego państwa. Poznanie tej frapującej rozgrywki pozwala lepiej zrozumieć fenomen czołowego ugrupowania Wielkiej Emigracji i poznać czynniki decydujące o położeniu sprawy polskiej w polityce europejskiej, gdy o jej kształcie bezwzględnie decydował koncert mocarstw.

Giedre Mileryte-Japertiene, Wizje stosunków polsko-litewskich w środowiskach emigracji 1945-1990 Wizje stosunków polsko-litewskich w środowiskach emigracji 1945-1990 to pierwsze przekrojowe, oparte na bogatym materiale źródłowym opracowanie poświęcone ważnemu, lecz słabo znanemu aspektowi relacji polsko-litewskich. Pozwala ono spojrzeć na polsko-litewskie kontakty intelektualne i polityczne z nowej perspektywy, innej niż typowa narracja związana z historią sporów w okresie międzywojennym i budzącymi wiele kontrowersji relacjami po 1989 roku. To opowieść o tym, jak zniewolenie obu narodów przez ZSRS wpływało na rozwijaną w środowiskach emigracyjnych myśl polityczną Polaków i Litwinów. Wymuszało ono – choć nie wszyscy uczestnicy toczonych wówczas dyskusji skłonni byli należycie to uwzględnić – rewizję przedwojennych stanowisk w kwestii stosunków polsko-litewskich i szukanie rozwiązań, które w przyszłości mogłyby stać się podstawą nowego ich ułożenia: odwołującego się do moralnie motywowanej idei pojednania, ale i realnych interesów za nim przemawiających. Jest to zarazem dzieło wzbogacające w istotnym stopniu wiedzę na temat życia i działalności polskiej emigracji politycznej po II wojnie światowej, wciąż nie dość dobrze znanych mimo ich wagi.

Książka o toczonej przez mocarstwa europejskie grze dyplomatycznej wokół kwestii Rzeczypospolitej Krakowskiej, ukazująca uwikłanie losów tego niewielkiego, powstałego na mocy ustaleń kongresu wiedeńskiego państewka w wielkie interesy i strategiczne cele Wielkiej Brytanii, Francji Rosji, Austrii i Prus. To zarazem opowieść o podejmowanych w tej skomplikowanej sytuacji działaniach księcia Adama Jerzego Czartoryskiego i Hotelu Lambert – niezwykłym przejawie aktywnego zaangażowania w politykę międzynarodową ośrodka politycznego, który nie mógł opierać się o siłę własnego państwa. Poznanie tej frapującej rozgrywki pozwala lepiej zrozumieć fenomen czołowego ugrupowania Wielkiej Emigracji i poznać czynniki decydujące o położeniu sprawy polskiej w polityce europejskiej, gdy o jej kształcie bezwzględnie decydował koncert mocarstw.