Girzyński Zbigniew

[…] in many respects the work goes beyond the outlined timeframe, generally its beginning was set in 1944. After the Allied invasion of Normandy, on June 6, 1944, the gradual liberation of occupied France began. This gave the Polish authorities in exile and the communists preparing to take over power in the country a new opportunity to create their own policy towards the Polish emigration living on Seine and Loire. […] The final time caesura is symbolic, also for the situation in emigration, in 1956. The breakthrough of October 1956 – so important and still underestimated for outlining not so much the changes within the political system as the life of Poles in the country – was also important for the policy towards emigration. The change in the tactics of the authorities of the Polish People’s Republic (the strategy remained basically unchanged until the end of the state’s existence in symbolic 1989) towards emigration (those living in France, especially taking into account its size) was, like the breakthrough of October 1956, initiated much earlier, already in 1954. The most important limit is the initiation of the so-called second repatriation in 1955. It basically coincides with the caesura drawing the borders within the emigration itself […]. The crisis caused by the refusal of President August Zaleski in 1954 and the undermining (in practice by the most important figures of emigration policy) of the founding myth of the Polish State in Exile – legalism, made it difficult to talk about any well-thought-out and systematised policy of the emigration authorities after that date against the Polish diaspora in France. From the Introduction

Rada Narodowa Rzeczpospolitej Polskiej działała na uchodźstwie w latach 1939-1991, z krótkimi przerwami, jako namiastka parlamentu wolnej Polski. W 25. rocznicę zakończenia jej działalności w Senacie RP odbyła się konferencja naukowa jej poświęcona. Teksty zebrane w niniejszym tomie są owocem tego spotkania.

Książka prezentuje politykę, jaką wobec licznej emigracji polskiej we Francji w latach 1944–1956 realizowały zarówno władze uchodźcze, które po zakończeniu II wojny światowej kontynuowały swoją misję z Londynu, jak i władze Polski Ludowej, które począwszy od 1944 roku były instalowane w Polsce przez Związek Sowiecki. Po inwazji wojsk alianckich na Normandię 6 czerwca 1944 roku rozpoczęło się stopniowe wyzwalanie okupowanej Francji. Stworzyło to – zarówno władzom polskim na uchodźstwie, jak i przygotowującym się do przejęcia władzy w kraju komunistom – nowe możliwości kreowania własnej polityki wobec emigracji polskiej nad Sekwaną i Loarą. Cezurę końcową stanowi symboliczny, także dla sytuacji na emigracji, 1956 rok. Przełom październikowy 1956 roku – jakże istotny i ciągle niedoceniany w nakreślaniu nie tyle zmian w obrębie systemu politycznego, ile życia Polaków w kraju – miał istotne znaczenie dla polityki wobec emigracji. Zmiana taktyki władz PRL wobec emigracji została, podobnie jak wspomniany przełom, zapoczątkowana znacznie wcześniej, bo już w 1954 roku. Najważniejszą granicę stanowi zainicjowanie tzw. drugiej repatriacji w 1955 roku. Pokrywa się ona z cezurą kreślącą granice w ramach samej emigracji. Kryzys wywołany nieustąpieniem prezydenta Augusta Zaleskiego w 1954 roku i podważeniem (w praktyce przez najważniejsze postacie emigracyjnej polityki) mitu założycielskiego Polskiego Państwa na Uchodźstwie – legalizmu – sprawił, że po tej dacie trudno w ogóle mówić o jakiejkolwiek przemyślanej i dającej się usystematyzować polityce władz emigracyjnych wobec diaspory polskiej we Francji.

„Rekomendowana do druku praca została przygotowana bardzo starannie. Całość, w dużym stopniu oparta na szerokiej kwerendzie źródłowej, opatrzona jest aparatem naukowym, indeksem osobowym i bibliografią, co czyni z niej opracowanie w pełni naukowe, godzące przy tym wymagania profesjonalistów i szerszego grona miłośników dziejów najnowszych”. fragment recenzji prof. zw. dra hab. Ryszarda Sudzińskiego „Recenzowany tekst Akt 5 listopada 1916 roku i jego konsekwencje dla Polski i Europy oceniam jako jedną z najlepszych prac spośród ostatnio przeze mni ocenianych a dotyczących Polski i Polaków w czasie I wojny światowej. Praca ta została napisana przystępnym językiem, który ułatwia jej odbiór. Dotyczy tematów ważkich i interesujących, choć wciąż mało znanych i trochę zapomnianych z punktu widzenia najnowszych dziejów Polski”. fragment recenzji prof. zw. dra hab. Mieczysława Wojciechowskiego Wydano dzięki dotacji Urzędu Miasta Torunia i Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych

Seria wydawnicza Biblioteka Azji i Pacyfiku to niepowtarzalne przedsięwzięcie, które propaguje najważniejsze prace polskich i zagranicznych naukowców, poświęcone studiom azjatyckim. Doskonale wpisuje się w strategię Wydawnictwa Adam marszałek, które stało się w ostatnich latach czołowym promotorem współpracy europejsko-azjatyckiej w Polsce. O sukcesie Serii świadczy liczba książek, które co roku ukazują się pod charakterystycznym szyldem Biblioteki Azji i Pacyfiku. Kolekcja przyciąga doświadczonych i cenionych autorów, lecz również młodych naukowców, dla których jest ona formą upowszechniania wyników swoich badań. To unikalny zbiór książek, które pozwalają Czytelnikom poznać i zrozumieć Azję, odkrywać jej historię i kulturę oraz uczyć się w jaki sposób tworzyć nowe projekty z azjatyckimi partnerami.