Menu

Zachęta Narodowa Galeria Sztuki

Zachęta Narodowa Galeria Sztuki
Zachęta Narodowa Galeria Sztuki oddaje w ręce czytelników pierwszy tom serii wydawniczej, w ramach której publikowane będą teksty najwybitniejszych autorów z zakresu filozofii sztuki i estetyki, dotąd niedostępne w języku polskim. Na tytuł serii wybrany został łaciński termin esse, określający istnienie rozumiane jako akt bytu. Materie i formy. Pojetyki szczegółowe sztuk głównych (1964) to ważne dzieło jednego z głównych współczesnych przedstawicieli nurtu filozofii realistycznej, francuskiego filozofa tiennea Gilsona (18841978), analizujące kwestię sztuki z perspektywy realizmu poznawczego. Gilson, członek Akademii Francuskiej, ceniony jest przede wszystkim jako jeden z największych znawców historii filozofii, zwłaszcza średniowiecznej i nowożytnej, ale także współczesnej. W charakterystyczny dla myślicieli nurtu realistycznego systematyczny sposób Gilson porządkuje kluczowe aspekty problematyki sztuki, już w pierwszym kroku swoich rozważań rozstrzygając kwestię rozumienia piękna jako właściwości każdego bytu, a nie kategorii idealnej czy jedynie estetycznej. W konsekwencji tego rozróżnienia piękno, jak podkreśla filozof, przynależy każdemu dziełu sztuki i jest celem sztuki, a artysta nie odtwarza piękna zastanego w świecie, a je wytwarza (ze wstępu Janusza S. Janowskiego).
Katalog wystawy “Mariola Przyjemska. Kosumpcja, konstrukcja i melancholia” jest efektem pracy z powstającym na przestrzeni czterech dekad zbiorem obrazów, fotografii i filmów artystki. Redaktorki i kuratorki wystawy: Ewa Majewska i Ewa Opałka przypominają najważniejsze cykle prac Przyjemskiej, proponują różne perspektywy badawcze zapraszając do współpracy badaczki sztuki kobiet: profesor Izabelę Kowalczyk, Camilę McHugh i Dorotę Jagodę Michalską. Ujęty w atrakcyjną oprawę graficzną projektu Jakuba de Barbaro nawiązującą do pism life-stylowych katalog ujmuje również kalendarium życia i twórczości artystki.
Książka, którą oddajemy w ręce czytelników, została wydana we współpracy z Narodowym Centrum Kultury Filmowej przy okazji wystawy Mariusza Wilczyńskiego Zabij to… w Zachęcie — Narodowej Galerii Sztuki. Nie jest jednak katalogiem wystawy ani opracowaniem krytycznym filmu — w ciągu ostatnich dwóch lat powstało o nim wiele tekstów w Polsce i za granicą. Zabij to i wyjedź z tego miasta dzięki swojej złożoności formalnej i konstrukcji czasoprzestrzennej pozwala odbiorcom podążać różnymi ścieżkami, skupić się na plastyce, muzyce, postaciach, dialogach, miejscach, głosach, fantazjach i realiach. Z inspirującą siłą tego obrazu zmierzyła się trójka pisarzy, którzy mieli całkowitą wolność w doborze tematu i formy literackiej, w interpretowaniu filmu lub wejściu z nim w dialog. Dorota Masłowska w eseju Pamiętnik znaleziony w skórze zwraca uwagę na cielesność animacji Wilczyńskiego. Jakub Żulczyk w Kilku refleksjach o bluesie podąża za muzyką jako ważną inspiracją dla autora i podkreśla jej znaczenie jako elementu konstrukcji filmu. Maciek Bielawski w opowiadaniu Najlepszy kolega przywołuje własną historię, w literackiej formie oddając czasoprzestrzenną płynność wspomnień. Jednak zasadniczą część tej książki artystycznej, zaprojektowanej przez Annę i Magdalenę Piwowar, stanowią obrazy i sceny ze świata wykreowanego przez Mariusza Wilczyńskiego, z jego charakterystyczną kreską i niezapomnianym światłem. Mamy możliwość przyjrzeć się bliżej bohaterom jego wspomnień i wyobraźni. A przede wszystkim dostajemy szansę, by w każdej chwili móc powrócić do filmu Zabij to i wyjedź z tego miasta — w zupełnie innym medium”. [ze wstępu Marty Miś]
Szósty tom zainicjowanej przez Gabrielę Świtek w 2012 roku serii Archiwum Zachęty, w której publikujemy opracowania archiwaliów poświęcone historii i działalności wystawienniczej Galerii.
Książka dotyczy jednego z ciekawszych wydarzeń - Wystawy współczesnej plastyki francuskiej z 1952 roku. W ówczesnej ogarniętej szpiegomanią Warszawie, gdzie obywatele francuscy mogli trafić do więzienia jedynie z powodu swego pochodzenia, zagościła sztuka m.in. Pabla Picassa, Fernanda Legera czy Henriego Matisse'a.
Książka Jacek Malinowski. PółKobieta / HalfAWoman poświęcona jest trylogii filmowej, która znajduje się w kolekcji Zachęty — Narodowej Galerii Sztuki. Dwujęzyczna publikacja zawiera obszerną część ilustracyjną wzbogaconą o dialogi z filmów oraz dwa eseje analizujące trylogię Malinowskiego pod kątem filmoznawczym (Marta Miś) oraz filozoficznym (Andrzej Wajs). Filmy Jacka Malinowskiego są ciekawym przykładem fałszywych dokumentów (mockumentów) — formuły gatunkowej rzadko obecnej w polskim kinie. Publikacja otwiera serię Kolekcja Zachęty
Publikacja zawiera teksty kuratorów oraz eseje zaproszonych autorów: Ewy Majewskiej i Barbary Steiner oraz ilustracje Tymka Borowskiego, wizualny esej stanowiący komentarz do tekstów. Stanowi obszerne omówienie koncepcji wystawy i wkładu biorących w niej udział artystów — jej druga część poświęcona jest prezentacji ich najnowszej pracy, jak i praktyki artystycznej. Ostatnia część publikacji zawiera infografiki zawierające dane statystyczne związane z konkursem, które pozwalają na nowo spojrzeć na historię nagrody Spojrzenia. wersja językowa niemiecko-angielsko-polska
Książka Życie. Instrukcja zawiera wybór tekstów literackich (w tym fragmenty prozy Georges’a Pereca) oraz teksty z zakresu literaturoznawstwa, socjologii i sztuki. artyści: Eleanor Antin, Apsolutno, Martin Arnold, Krzysztof Bartnicki &Wojciech Kucharczyk, Michał Chudzicki, CT Jasper &Joanna Malinowska, Omer Fast, Hans-Peter Feldmann, Bartosz Fic, Kaja Gliwa &Mikołaj Moskal, Johan Grimonprez, Nicolas Grospierre, Grzegorz Jankowicz, Lukáš Jasanský &Martin Polák, Alicja Karska &Aleksandra Went, Lila Kalinowska, PIO Kaliński, Agnieszka Kurant, Jamie Livingston, Justyna Łuczaj-Salej, Piotr Macha, Martyna Miller, Aleksandra Mir, Karolina Niwelińska, Krzysztof Pisarek, Jan Rusiński i ilustratorzy (Arobal, Jacek Ambrożewski, Patricija Bliuj-Stodulska, Ola Cieślak, Paulina Derecka, Małgorzata Dmitruk, Paulina Dudek, Magdalena Dukaczewska, Stanisław Gajewski, Joanna Gębal, Agnieszka Głód, Monika Hanulak, Maria Huculak, Marta Ignerska, Rafał Kucharczuk, Wacław Marat, Milena Podloch, Greta Samuel, Aniela Sadlej, Maciej Sieńczyk, Marianna Sztylak, Stanisław Wójcik, Barbara Żuchowska), John Stezaker, Weronika Szczawińska &Krzysztof Kaliski, Mariusz Tarkawian, Andrzej Tobis, Marianne Wex oraz studenci Wydziału Sztuki Uniwersytetu Rzeszowskiego autorzy książek: Sophie Calle, Jonathan Safran Foer, Cristina de Middel, Joan Fontcuberta, Michael Landy, Chris Ware
Autorska publikacja rzeźbiarki, rysowniczki i performerki Izy Tarasewicz, powstała we współpracy z Magdą i Arturem Frankowskimi (Fontarte), stanowi część nagrody głównej w konkursie Spojrzenia 2015 — Nagroda Deutsche Bank. 7 edycja. Książka jest wizualną opowieścią o pracy TURBA, TURBO — od pierwszych pomysłów i inspiracji, przez szkice i precyzyjne projekty po kolejne realizacje i odsłony instalacji: w Zachęcie, Centrum Sztuki Współczesnej Znaki czasu w Toruniu, Kostka Gallery, Meetfactory w Pradze i Biennale w Sao Paulo 2016. Materiał ilustracyjny uzupełniony został cytatami z The Birth of Phsysics Michaela Serresa, książki o procesie twórczym, który zdaje się nie mieć ani początku ani końca, a bywa ważniejszy niż jego efekt końcowy, czyli samo dzieło. Publikacja dostępna wyłącznie w języku angielskim.
Pięknie wydany katalog towarzyszący wystawie, która odbyła się w Zachęcie w roku 2008. Prezentacja stała się ważnym głosem w dyskusji o dadaizmie, którego celem było nie tylko podkreślenie złożonego charakteru tego ruchu poprzez przypomnienie zapomnianej kwestii jego rumuńskich źródeł, ale także przyjrzenie się potencjałowi i obecnemu znaczeniu koncepcji „Dada East” dla rumuńskiej sceny kulturalnej, odkrycie, jaki jest stosunek twórców współczesnych do dawnego ruchu Dada. Zaistniały dialog między historią a współczesnością pomógł dostrzec jak bardzo dadaizm, a przede wszystkim osobowości artystyczne związane z tym nurtem, wpłynęły na sztukę współczesną i jak ważnym są dziś źródłem inspiracji.
Awangarda w CBWA zawiera rekonstrukcję trzech wystaw awangardy w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych ubiegłego wieku, w szerokim kontekście artystycznym, kulturowym, historycznym i politycznym — Kobro i Strzemińskiego, Henryka Stażewskiego (1965) oraz Marii Ewy Łunkiewicz-Rogoyskiej (1969). Dwie ostatnie świadczą o aktualności tradycji awangardowej czasu odwilży i udanej reaktywacji awangardy w nowej rzeczywistości lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku. dr hab. Iwona Luba — kierownik Zakładu Historii Sztuki i Kultury Nowoczesnej w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego. Prowadzi badania nad sztuką polską i europejską XX wieku, głównie nad awangardą i związkami sztuki z polityką. Opublikowała m.in.: Dialog nowoczesności z tradycją. Malarstwo polskie dwudziestolecia międzywojennego (2004); Duch romantyzmu i modernizacja. Sztuka oficjalna Drugiej Rzeczypospolitej (2012); Berlin. Szalone lata dwudzieste. Życie nocne i sztuka (2013); Władysław Strzemiński — zawsze w awangardzie. Rekonstrukcja nieznanej biografii 1893–1917 (z Ewą Pauliną Wawer, 2017). Redaktorka naukowa m.in. Teorii widzenia Władysława Strzemińskiego (2016).
Czarny alfabet. Konteksty współczesnej sztuki afroamerykańskiej, pod redakcją Małgorzaty Rutkiewicz, projekt graficzny Marianna Bobkowska, Krzysztof Bielecki, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 2006. Piękne wydany katalog towarzyszył wystawie współczesnej sztuki afroamerykańskiej, która miała miejsce w roku 2006 w Zachęcie. Książka przedstawia w porządku alfabetycznym prace obecnych na wystawie artystów. Poza ogromną ilością ilustracji, katalog zawiera również teksty teoretyczne.
To nie jest wystawa. To nie jest retrospektywa. To kolejny akt w procesie pracy nad nowym projektem. Pokaz dzieł artystki i towarzyszące mu wydawnictwo są zaledwie matariałami pomocniczymi dla tej/tego , która/który chciałby odegrać główną i tytułową rolę Katarzyny Kozyry.
Emotikon. Robert Rumas i Piotr Wyrzykowski, pod red. Marii Morzuch, projekt graficzny Honza Zamojski, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Muzeum Sztuki w Łodzi, Warszawa 2012. Publikacja towarzyszy wystawie o tym samym tytule, trwającej obecnie w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki. Katalog w dużej mierze składa się ze zdjęć będących zapisem podróży artystów po krajach wokół Morza Czarnego: Turcji, Rumunii, Gruzji i Ukrainie. Autorem tekstu w katalogu jest wybitny dziennikarz i reporter Wojciech Górecki specjalizujący się w tematyce wschodniej, głównie Kaukazu Północnego i Południowego.?
Paweł Jarodzki, The Wall Street Journal, pod redakcją Hanny Wróblewskiej, projekt graficzny Maciej Sikorzak. Jest to niezwykła książka składająca się z dwóch części. Pierwsza z nich zatytułowana „The Wall Street Journal” zawiera rysunki i tekst Pawła Jarodzkiego. Jest to forma książki artystycznej, która stanowi swoiste dzieło sztuki będące uzupełnieniem do wystawy. Druga część jest katalogiem wystawy "Paweł jarodzki. Najlepsze" pod redakcją Hanny Wróblewskiej. Zawiera dwa eseje: jeden kuratorki wystawy, która skupia się na charakterystycznych cechach twórczości artysty oraz drugi Pawła Jarodzkiego z jego cyklu „Moje spotkania z artystami”, w którym twórca zastanawia się nad pozycją artysty we współczesnym świecie, rynkiem sztuki oraz percepcją sztuki.
Inwazja dźwięku. Muzyka i sztuki wizualne, pod redakcją Agnieszki Morawińskiej, projekt graficzny plantacja, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 2009. Katalog towarzyszący wystawie komentuje dzieje relacji między muzyką i obrazem. Związki te rozpatrywane są na podstawie podobieństw i różnic środków wyrazu, struktury, odpowiedniości gatunków oraz historii obu dyscyplin. Publikacja zawiera teksty teoretyczne autorstwa Agnieszki Morawińskiej i Francois Quintin – kuratorów wystawy oraz Jacka Szerszenowicza. Znajdują się w niej również komentarze i ilustracje do poszczególnych dzieł, oraz noty biograficzne artystów biorących udział w wystawie, między innymi Mariny Abramović, Mirosława Bałki, Dominiqua Blais, Rodneya Grahama, Krzysztofa Knittla, Katarzyny Kozyry, Anri Sala, Wilhelma Sasnala oraz Artura Żmijewskiego i Pawła Mykietyna.
Barbara Zbrożyna. Figury nasłonecznione, pod redakcją Anny Marii Leśniewskiej, projekt graficzny Roman Tratsiuk i Ludwika Gnyp. Barabra Zbrożyna to rzeźbiarka i rysowniczka, której niezwykle ekspresyjne przedstawienia z brązu prezentowane były w akompaniamencie metafizycznej muzyki Krzysztof Knittla. W katalogu znajdują się teksty Anny Marii Leśniewskiej, Jacka Waltosia oraz Krzysztofa Knittla. Zawiera również notę biograficzną, wypis wystaw oraz fragmenty poezji napisanej przez artystkę.
Performer, pod redakcją Magdy Kuleszy, Jarosława Suchana i Hanny Wróblewskiej, projekt graficzny Dorota Karaszewska, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Warszawa 2009. Katalog jest zapisem książkowym wystawy przygotowywanej przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego i Zachętę Narodową Galerią Sztuki we współpracy z Instytutem im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu w ramach Roku Grotowskiego. Wątki z twórczości Grotowskiego zaprezentowane zostały przez pryzmat sztuk wizualnych: filmowa dokumentacja z prób, przedstawień, ćwiczeń aktorskich oraz wywiady z reżyserem zestawione zostały z dziełami artystów, których łączą z nim wspólne inspiracje lub jednakowe podejście do sztuki, ciała, duchowości. Wystawa „Peformer” wyrosła z potrzeby przemyślenia twórczości Grotowskiego jako zjawiska istotnego nie tylko w perspektywie rozwoju teatru, ale też w kontekście szerzej rozumianych przemian kulturowych drugiej połowy XX wieku, których sztuki wizualne, teatr, literatura i filozofia stały się świadectwem.?
Od połowy XIX wieku powstało wiele utopijnych koncepcji fotografii totalnej, głoszących, że kiedyś uda się sfotografować wszystko. Dzisiaj, w dobie ekspansji fotografii cyfrowej, jesteśmy bliscy realizacji tej idei – to się właściwie już dzieje. Ale niezupełnie dotyczy osób urodzonych w erze fotografii analogowej; nie mamy zdjęć z chwili narodzin ani wielu innych momentów, podczas gdy dziś w takich sytuacjach automatycznie i bezrefleksyjnie sięgamy po aparat w telefonie komórkowym. Kuba Dąbrowski zaczął robić zdjęcia jako czternastolatek, 19 lat temu. Fotografował wszystko to, co było wtedy dla niego ciekawe w otaczającej rzeczywistości: kolegów z podwórka, białostockie blokowisko, koncerty, grę w koszykówkę itp. Robił to dalej, gdy zdał maturę, wyjechał studiować socjologię w innym mieście, dostał pierwszą pracę… Dzisiaj jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych fotografów w Polsce, ciągle jeszcze młodego pokolenia. Zawodowo fotografuje, jak sam mówi, „czasem Afganistan, czasem szminki dla Chanel”, ale w dalszym ciągu dokumentuje swoje najbliższe otoczenie.?
Książka Weroniki Kobylińskiej-Bunsch to piąta już pozycja z zainicjowanej przez Gabrielę Świtek w 2012 roku serii Archiwum z Zachęty, w której publikujemy prace naukowe poświęcone historii wystaw i współczesnej kulturze wizualnej. Książka historyczki sztuki zajmującej się fotografią stanowi syntetyczne opracowanie sześciu Ogólnopolskich Wystaw Fotografiki, które odbyły się w gmachu Zachęty w latach 1952-1962 we współpracy Centralnego Biura Wystaw Artystycznych ze Związkiem Polskich Artystów Fotografików. Analiza tych corocznych przeglądów pozwoliła ukazać polską fotografię powojenną w nowym świetle i wyjaśnić, jakiego rodzaju ikonografia, stylistyka i gatunki cieszyły się w prasie codziennej i specjalistycznej kolejne wystawy oraz jakiego rodzaju zagadnienia szczególnie przykuwały uwagę krytyków.
Książka towarzysząca wystawie „Polska” na eksport w syntetyczny sposób przedstawia dzieje miesięcznika „Polska” w kluczowym dla jego rozwoju okresie 1954–1968. Zadaniem przeznaczonego na eksport pisma, wydawanego w kilkunastu wersjach językowych, było budowanie wizerunku PRL poprzez jego największe osiągnięcia w kulturze, nauce, przemyśle, ale też odbudowie i modernizacji kraju. Propagandowa rola publikowanych tam materiałów nie ulega wątpliwości, jednak za sprawą pracujących dla miesięcznika znakomitych fotografów, jak m.in. Marek Holzman, Irena Jarosińska, Tadeusz Rolke, Tadeusz Sumiński , Jan Morek i wielu innych, „Polska” stanowi dziś nieocenione źródło dla historii powojennej fotografii prasowej. W książce zestawiono materiały opublikowane na łamach rozmaitych edycji miesięcznika z wyborem oryginalnych materiałów odnalezionych w archiwach fotografów. Przedstawione w układzie tematycznym, pozwalają zobaczyć, jakim zabiegom poddawano autorskie fotografie, by osiągnąć zamierzone cele propagandowe, ale i artystyczne. Towarzyszą im eseje poświęcone historii miesięcznika i ukazujące jego funkcjonowanie w kontekście ówczesnej sytuacji politycznej i społecznej, a dopełnieniem są przedstawienia sylwetek najważniejszych współpracujących z nim fotografów — postaci kluczowych dla historii polskiej fotografii tego okresu.
The book accompanying the exhibition of the same title is a pioneering publication of ten essays whose authors take up themes concerning the aesthetics of puppet theatre, its entanglement in politics, relations between puppet theatre and photography, the phenomenon and potential of puppet theatre, puppet theatre for adults, pedagogical aspects of puppet scenes, but also the history of puppet animated film or music in puppet theatre and puppet film. Its advantage is its interdisciplinary approach to the field that has to date been pushed to the margins of the history of theatre. Among the authors are art historians, cultural experts, anthropologists, as well as puppet theatre practitioners. The book is richly illustrated with archival photographs from puppet shows or films, set designs and puppet designs. The material is complemented by photographic documentation of selected dolls shown at the exhibition, made by Łukasz Rusznica and Krystian Lipiec.
Kolejna książka artystyczna cenionej artystki wizualnej, współtwórczyni duetu performerskiego Grupa Sędzia Główny (razem z Aleksandrą Kubiak), laureatki Nagrody im. Katarzyny Kobro. W najnowszym projekcie, który prezentowany był w formie wystawy podczas Festiwalu Czterech Kultur w Łodzi w 2018 roku, artystka łączy materiał wizualno-tekstowy na zasadzie fotomontaży, przechodząc od tradycyjnej czcionki do zaprojektowanej przez siebie czcionki brakującej i nadając tym samym poematowi wyrazistą formę graficzną. Wiktor analizuje tu z osobistej perspektywy otaczającą nas rzeczywistość — z niepokojącymi zmianami zachodzącymi na jej wielu poziomach.
Książka dr Joanny Stacewicz-Podlipskiej to szósta już pozycja z zainicjowanej przez Gabrielę Świtek w 2012 roku serii Archiwum Zachęty, w której publikujemy opracowania archiwaliów poświęcone historii i działalności wystawienniczej galerii. Z kalendarium wystaw autorka wybiera „dwa punkty graniczne w historii polskiej plastyki teatralnej”: Wystawę nowoczesnego malarstwa scenicznego (1913), pokazywaną w Zachęcie — ówczesnym gmachu wystawienniczym Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, oraz Wystawę scenografii (1962) organizowaną przez Centralne Biuro Wystaw Artystycznych „Zachęta”, ale prezentowaną w salach Pałacu Kultury i Nauki w ramach cyklu Polskie dzieło plastyczne w XV-lecie PRL.
1
z 1
skocz do z 1