Górak Artur

W kwietniu 1920 r., w przeddzień wyprawy kijowskiej, Rzeczpospolita Polska zawarła sojusz z Ukraińską Republiką Ludową (Układ Piłsudski–Petlura). Autorzy tekstów poświęconych temu istotnemu w ówczesnych realiach Europy Wschodniej wydarzeniu – historycy z Polski, Ukrainy i Rosji – omawiają znaczenie tego porozumienia, powody, które skłoniły każdą ze stron do jego podpisania, wszechstronnie opisują okoliczności jego zawarcia.

Trzeci tom słownika biograficznego naczelników, a de facto najważniejszych urzędników rosyjskiej administracji państwowej w królestwie Polskim w latach 1839-1918, jest następnym dziełem [...], które stanowi i stanowić będzie podstawę badawczą dla kolejnych pokoleń historyków zajmujących się dziejami Królestwa Polskiego w XIX i na początku XX wieku. Zakrojone na szeroką skalę przedsięwzięcie badawcze, mające na celu prezentację biogramów urzędników administracji rosyjskiej w jej pełnym spektrum instytucjonalnym, jest niezwykle cenne z kilku powodów. Po pierwsze, przedstawia obszerne biogramy oparte na wyczerpującym, ujednoliconym kwestionariuszu badawczym, identycznym dla wszystkich wydanych tomów, co daje wyjątkową możliwość dalszych analiz i badań nie tylko historycznych lecz także socjologicznych (np. zestawienia dotyczące pochodzenia społecznego, poziomu wykształcenia, dróg karier urzędniczych, stanu majątkowego, dzietności itp.). Po drugie, daje ogląd struktur administracji rosyjskiej poprzez pryzmat osobowy, w całej złożoności biogramów urzędniczych (karier opartych na tabeli rang) jak i czysto ludzkich, niejako prywatnych (rodziny, ojcowie, dzieci itp.) prof. dr hab. Roman Jurkowski

Zgromadzone materiały mogą zostać wykorzystane do analiz i określenia cech charakterystycznych systemu, pomóc w rejestracji i opisie poszczególnych elementów obiegu akt, wyodrębnić i opisać terminologię stosowaną w tym systemie, pozwolić wskazać na cechy charakterystyczne formowania akt w tych kancelariach, roli urzędników kancelaryjnych w obiegu dokumentacji i formowania akt w czasie ćwiczeń z historii kancelarii oraz jako źródła w pracach historiograficznych.

Informacje o rosyjskiej administracji specjalnej w Królestwie Polskim pojawiają się rzadko na kartach polskich opracowań naukowych. Zazwyczaj zagadnienia te są ujęte w sposób ogólnikowy lub przyczynkarski. Brak więc nie tylko opracowań monograficznych, ale i analitycznych prac drobniejszych. Co więcej, nawet podręczniki akademickie pomijają milczeniem struktury administracji specjalnej, skupiając się jedynie na administracji ogólnej. Tymczasem nie do końca taki stan rzeczy tłumaczy zachowanie materiałów archiwalnych. W związku z tym celem tego projektu jest stworzenie podwalin animujących badania owej problematyki.