Menu

Leszek Szaruga

Leszek Szaruga to człowiek niebanalny, utalentowany i pracowity. Oraz niezwykle wszechstronny. Jest bowiem poetą, prozaikiem, eseistą, felietonistą, historykiem literatury, krytykiem literackim i wykładowcą uniwersyteckim. A jeśli komuś to jeszcze mało, jest także tłumaczem poezji. I to nie tylko z jednego języka. Tłumaczenie poezji z jakiegoś jednego konkretnego języka byłoby dla niego banałem. A on banału nie lubi, więc tłumaczy wiersze z niemieckiego, rosyjskiego i ukraińskiego.Oto mamy przed sobą wybór tekstów Leszka Szarugi. Możemy się tu zapoznać z jego felietonami tyczącymi dość zaskakującego pogranicza kultury i polityki.Te felietony mają formę przeglądów prasy. - Zawsze to robiłem – wyznaje Szaruga – zawsze, od lat szkolnych wpisywałem do zeszytów cytaty, fragmenty artykułów, zestawy informacji. Coś w guście silva rerum, z naciskiem kładzionym na sprawy społeczne, jak choćby zestawienia wydatków jakie szły na zbrojenia, ale też nie bez wyjaśniania zdumiewających mnie w tamtym czasie – czyli w latach sześćdziesiątych ubiegłego stulecia, jeszcze przed maturą – takich dziś powszechnie zrozumiałych dla szerokiej publiczności terminów jak kwas dezoksyrybonukleinowy. Prezentowane tu zapiski to więc w zasadzie kontynuacja młodzieńczych fascynacji, to „rodzaj prowadzonego od wczesnej młodości dziennika”. - Antoni PawlakCykl felietonów Wyprasowanie powstawał specjalnie dla kwartalnika Migotania przez blisko 11 lat.
Przekrojowy wybór wierszy Leszka Szarugi, świetnego poety związanego ze środowiskiem Nowej Fali. Na pozasystemową i opozycyjną formę działalności literackiej w okresie PRL-u Szaruga był poniekąd skazany jako syn opozycjonisty, a następnie emigranta. Sam zresztą mieszkał w Berlinie Zachodnim w latach 1987-1990. Charakter jego ówczesnej twórczości doskonale odzwierciedlają tytuły: "Czas morowy" (1982) czy "Przez zaciśnięte zęby" (1986). W nowym tomie "Wyraz" widać ewolucję zmagań Szarugi z formą. Miejsce politycznej manipulacji językiem zajął bowiem sam opór stawiany przez pojęcia, nieprzystawalność języka do świata oraz inne kwestie filozoficzne.
Przestrzenie dialogu - Szaruga Leszek
Leszek Szaruga - poeta i prozaik, tłumacz poezji niemieckiej i rosyjskiej, eseista oraz wykładowca w Katedrze Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej UW. Autor trzech powieści, ponad 20 tomów poetyckich i wielu książek eseistycznych oraz krytycznoliterackich
Jeszcze trochę inne historie, historie często zabawne, czasem trochę smutne, zawsze zamyślone. Na swoich bohaterów: poetę Antoniego, pisarza Pawła Mścińskiego, profesora Ryszarda Piotrowskiego czy krytyka Waleriana Mostowskiego Szaruga spogląda z czułością, wkładając ich nieraz w sam środek scenek absurdalnych i groteskowych, które pokazują czytelnikowi, że życie takie właśnie jest, absurdalne i groteskowe, i że nic więcej nie mamy. Dwie tajemnicze postacie, Anna (kobieta wybuchowa) i nie mniej łatwopalna Dziewczynka, przechadzają się po kartkach książki jak symbole niezgody na narzucone ludzkiemu światu reguły, jak żywe sygnały mocy, która nie chce, nie pozwala przystać bez walki na logikę stagnacji, zamierania, utraty.
(...) to co się liczy nie da się zliczyć a my nie mamy na co liczyć i na nas liczyć nie ma co chociaż wciąż się liczymy już osiem miliardów błąka się a przecież winniśmy pamiętać o umarłych oni też się liczą (...)
José Martinez to młody meksykański historyk, który trafił do Polski na studia i który, nie tylko z powodów osobistych, nie może się od tego dziwnego kraju uwolnić. Nie może nawet wtedy, gdy przebywa poza nim. Uczy się polskości, próbuje zrozumieć nie tylko zawiłą historię tego państwa, ale również mechanizm władzy, która jeszcze trwa, ale zaczyna się już chwiać. Mistrzowska diagnoza systemu totalitarnego w wersji polskiej. Świetnie pokazane motywacje i decyzje prowadzące do działalności podziemnej. Analiza polskiego antysemityzmu, który przewija się przez naszą historię szczególnie w jej niezwykle ważnych momentach. To niezwykła opowieść o niezwykłych ludziach w niezwykłym czasie. Lektura obowiązkowa. Leszek Szaruga (właśc. Aleksander Wirpsza; ur. 28 lutego 1946) — polski poeta, tłumacz niemieckiej poezji, wykładowca uniwersytecki ? historyk literatury, krytyk literacki. W latach 1979-1989 współpracował z sekcją polską Radia Wolna Europa. Od 1979 r. współpracował z "Kulturą". W latach 1987-1990 mieszkał w Berlinie Zachodnim, gdzie współpracował z sekcjami polskimi BBC oraz Deutsche Welle oraz czasopismami emigracyjnymi. Laureat Nagrody Kościelskich (1986) oraz nagrody literackiej "Kultury" (1999). 2 czerwca 2009 z rąk podsekretarza stanu w MKiDN Tomasza Merty odebrał Srebrny Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis". Autor powieści „Zdjęcie” i „Podróż mojego życia”.
Leszek Szaruga, właśc. Aleksander Wirpsza (ur. 28 lutego 1946) – poeta, prozaik, tłumacz niemieckiej i rosyjskiej poezji, profesor, wykładowca uniwersytecki – historyk literatury, krytyk literacki. W latach 70. i 80. był redaktorem pism drugiego obiegu, w latach 1979-1989 współpracował z sekcją polską Radia Wolna Europa, od 1979 roku z paryską „Kulturą”. Pod koniec istnienia pisma był w nim szefem działu poezji. W Berlinie Zachodnim, współpracował z sekcjami polskimi BBC oraz Deutsche Welle oraz czasopismami emigracyjnymi. Laureat Nagrody Kościelskich (1986) oraz nagrody literackiej „Kultury” (1999). "Mucha" to sylwiczny poemat, będący rozmową z Różewiczem i jeszcze paroma innymi głosami, które odcisnęły śwój ślad w historii naszej cywilizacji.
Ukraiński kalejdoskop to zbiór esejów Leszka Szarugi, poety, tłumacza, krytyka literackiego, wykładowcy akademickiego. Znajdują się w niej omówienia wydanych w ostatnich latach książek ukraińskich autorów, esej o współpracy Jerzego Giedroycia i Bohdana Osadczuka oraz teksty napisane w ostatnich tygodniach, dotyczące sytuacji w Ukrainie. Jak pisze Szaruga: “Niewątpliwie w biegu historii relacje między Polską, Rosją i Ukrainą zaplatają się w skomplikowany węzeł zależności, którego rozwikłanie wymaga wyjątkowej uwagi i ostrożności. O ile jednak dla Moskwy już sama suwerenność Ukrainy stanowi casus belli, o tyle dla Warszawy jest jednym z fundamentalnych zagadnień „sprawy polskiej”: jej niepodległość, co wielokrotnie podnoszone było w kręgu paryskiej „Kultury”, jest w zasadzie warunkiem utrzymania niepodległości Polski”.
Nowy tom wierszy Leszka Szarugi to głos poety dojrzałego, bogatego w doświadczenie zmiany zarówno w sensie indywidualnym, jak i w odniesieniu do wspólnotowych przeżyć związanych z meandrami wydarzeń politycznych i społecznych. To jednocześnie książka pełna świeżości i młodzieńczego wciąż zaciekawienia drugim człowiekiem, przemianami w świecie, odkryciami w różnych dziedzinach nauki, wszystkim, co nowe. Szaruga jest tytułowym Łowcą, stale gotowym do kolejnych badawczych wypraw. Leszek Szaruga, właśc. Aleksander Wirpsza (ur. 28 lutego 1946) - poeta, prozaik, tłumacz niemieckiej i rosyjskiej poezji, profesor, wykładowca uniwersytecki - historyk literatury, krytyk literacki. W latach 70. i 80. był redaktorem pism drugiego obiegu, w latach 1979-1989 współpracował z sekcją polską Radia Wolna Europa, od 1979 roku z paryską "Kulturą". Pod koniec istnienia pisma był w nim szefem działu poezji. W Berlinie Zachodnim współpracował z sekcjami polskimi BBC oraz Deutsche Welle, a także z czasopismami emigracyjnymi. Laureat Nagrody Literackiej "Kultury" (1999).
Na książkę składają się szkice krytyczne pisane - z kilkoma wyjątkami - w okresie ostatniego dziesięciolecia, ułożone w narrację próbującą poddać analizie przemiany literatury powojennej, ze szczególnym uwzględnieniem okresu socrealizmu i jego współczesnej recepcji oraz nowych zjawisk, z jakimi mamy do czynienia po roku 1989. Wśród prezentowanych tekstów pojawiają się różne formy wypowiedzi krytycznoliterackiej - od recenzji, przez eseje oraz prace analityczne, po próby małych syntez poszczególnych zjawisk uznanych przez autora za istotne.
Leszek Szaruga - poeta, eseista, prozaik, tłumacz poezji niemieckiej, wykładowca uniwersytecki. Współredaktor czasopism Nowaja Polsza oraz Przegląd Polityczny. Laureat Nagrody Fundacji Kościelskich (1986) oraz nagrody literackiej paryskiej Kultury (1999).
Obszar kresowy ma olbrzymie znaczenie w historii wielu państw Europy Środkowo-Wschodniej i żyjących w tej przestrzeni narodów „bezpaństwowych”, jak Romowie czy Żydzi. Zapewne możliwe jest – choćby z perspektywy tradycji Wielkiego Księstwa Litewskiego – odczytywanie jego dziejów w szerszym kontekście, jaki proponuje przywoływane przez Jerzego Stempowskiego pojęcie „Międzymorze”, obejmujące nie do końca określone granicami tereny między Bałtykiem i Adriatykiem oraz Morzem Czarnym. […] Jedno zdaje się nie ulegać wątpliwości: mamy tu do czynienia z tyglem aspiracji politycznych i wpływów religijnych, zaś dynamika przemian nie znajduje chyba analogii w żadnym innym regionie świata. Sam fakt ścierania się – w różnych okresach – dążeń imperialnych takich potęg, jak Polska, Rosja, Niemcy, Austro-Węgry i Turcja, stanowi dla badaczy tego regionu wyzwanie niezwykłe. (fragment książki)
Opatrzony niejako programowym tytułem zbiór tekstów znanego uczonego i poety Leszka Szarugi zawiera prace z lat 2008-2013. Autor od lat konsekwentnie diagnozuje nie tyle stan czy jakość współczesnej literatury polskiej, ile jej sens. Szuka jej związków z czasami minionymi, zwłaszcza z artystyczną „epoką” PRL-u, oraz tych cech, które nadają jej rys nowości, która niekoniecznie przekłada się na potocznie rozumianą nowoczesność. Próbuje ostrożnych, ale uderzająco trafnych syntez. Spośród głębokich i erudycyjnych opisów ważnych zjawisk artystycznych wyłania się niedostrzegany przez innych literaturoznawców i krytyków obraz literatury – z jednej strony wpisującej się w postmodernizm, z drugiej stanowiącej wartość samoistną, ciekawą myślowo i ideowo, a przez to także atrakcyjną czytelniczo. prof. UKSW dr hab. Piotr Müldner-Nieckowski Społeczność ludzi parających się literaturą jest ponadczasową i niezależną od języka wspólnotą osób bezinteresownie i w poczuciu swobody dążących do prawdy artystycznej, to znaczy takiej prawdy, która wyraża się w zmiennych regułach użycia zasobów języka. Przy czym oczywiste wydaje się zastrzeżenie, że swoboda może być – w granicach reguł ustanawianych przez pisarza – także demonstracją samowoli i dowolności. W przypadku – co się w historii zdarzało – naruszenia zasad obowiązującego prawa artysta broniący swej swobody twórczej podejmuje związane z tym ryzyko, ale to już sprawa osobistej odpowiedzialności artysty, która związana jest z istotą uprawiania jego sztuki; ryzyko takie istniało zawsze, zmuszając do wyboru między kompromisem a wiernością sobie. Leszek Szaruga, z eseju Manifest multipoetyki
Książka Leszka Szarugi jest szóstą pozycją wydaną w serii TANGERE. Tytuł serii może kojarzyć się z noli me tangere i rzeczywiście, ma wchodzić z tymi słowami w rezonans. Ale dotyczyć ma rzeczy ludzkich. Tangere, bezokolicznik od tango - dotykać. Chodzi o to właśnie, by dotykać, by zatrzymać. Z otwartością, odwagą i miłością. A także by dać się dotknąć, by dać się zatrzymać. By się spotkać.
Na tom składa się wybór szkiców i felietonów prezentujących badawcze poszukiwania autora podejmowane po roku 1989, skupionych przede wszystkim na problemach związanych z szeroko pojmowaną współczesnością tej części Europy, która przechodzi dość skomplikowany proces transformacji, czego świadectwem staje się literatura.
Seria Jeden Esej prezentuje teksty współczesnych twórców, historyków, badaczy kultury. Jest głosem ludzi niepokornych, gotowych podważać utrwalone narracje i skostniałe schematy poznawcze. Każda książka z tej serii stanowi gest otwarcia, zaciekawienia drugim człowiekiem i gotowości na spotkanie.
Tomik wierszy Leszka Szarugi. Leszek Szaruga - poeta, tłumacz niemieckiej i rosyjskiej poezji, wykładowca uniwersytecki, historyk literatury, krytyk literacki. Autor powieści, esejów i aforyzmów, laureat Nagrody Kościelskich oraz Nagrody Literackiej "Kultury". 31 grudnia 1967 roku debiutował na łamach "Życia Literackiego" - ukazały się wówczas dwa jego wiersze. 31 grudnia 2017, z okazji 50-lecia pracy twórczej, wydana została książka: "Zaczyna się".
„Był rok 1979, gdy, będąc po raz pierwszy w Paryżu, odważyłem się zadzwonić do Instytutu Literackiego i poprosić o spotkanie. Nie było to oczywiste. Wstępną rozmowę odbyłem w jednej z paryskich kawiarni z wysłanym «na przeszpiegi» Zygmuntem Hertzem. Zygmunt, człowiek niezwykłego poczucia humoru i, jak się potem okazało, znakomity kompan winopijny, uznał, że jestem godzien, w efekcie czego następnego dnia zameldowałem się w Maisons Laffitte. Drzwi otwarła mi jego żona, Pani Zofia, i poprowadziła mnie do «salonu», w którym przy stole siedziało dwóch panów: Jerzy Giedroyc i Gustaw Herling-Grudziński…”
Profesor Marek Zybura pisze o książce: "Leszek Szaruga traktuje literaturę szeroko, w jej rozumieniu z czasów wczesnego średniowiecza, jako „wspólną przestrzeń słowa pisanego”, do czego dzisiaj szczęśliwie zdajemy się powracać (także na uniwersytetach). Dlatego nie znajdziemy w tej książce tradycyjnych pod/rozdziałów poświęconych rodzajom i gatunkom literackim. Za to znajdzie tu czytelnik frapujące odwołania np. do „rozpraw filozoficznych bądź przyrodoznawczych, listów i zapisków osobistych, wszelkiego rodzaju dokumentów, [...] i innych piśmiennych świadectw ludzkiej aktywności”. Piszę „frapujące”, bowiem takie podejście warsztatowe: nieporównywalnie trudniejsze od tradycyjnego, belferskiego, jest nie tylko innowacyjne, ale może też czytelnika zafascynować, wciągnąć bez reszty i kazać mu podążać za autorem w napięciu do ostatniej strony niczym najlepsze dzieło tzw. literatury pięknej".
Akcja powieści toczy się w latach 1947-1980, a kończy w momencie wybuchu strajku w stoczni szczecińskiej. Bohaterowie spędzają w Szczecinie dzieciństwo, potem wyjeżdżają na studia do różnych miast. Część z nich powraca, część osiedla się poza Szczecinem, niektórzy emigrują, także wskutek wydarzeń roku 1968, niemniej cały czas pozostają ze sobą w kontakcie. Splatające się losy bohaterów tworzą fabularną osnowę powieści, stanowiącą tło dla dyskusji i refleksji poświęconych przede wszystkim kwestiom tożsamościowym, ale też zagadnieniom związanym z losami Szczecina, Polski oraz z historią. Jednym z głównych motywów tych rozmów jest dążenie do przezwyciężenia poczucia prowincjonalności i uczynienia ze Szczecina centrum własnego, suwerennego świata, w którym przeszłość miasta włączona zostaje w jego życie współczesne.
Tom prozy wspomnieniowej, w którym autor dokonując charakterystyki Nowej Fali, jako jeden z jej przedstawicieli, wykazał, że to, co łączyło reprezentantów tej formacji, wynikało z buntu moralnego i programu etycznego, a nie poetyki. „Próby skonstruowania takiego fantazmatu jak poetyka nowofalowa, budzą we mnie opór, nie ma czegoś takiego” – stwierdza Leszek Szaruga. Jego proza zaś daje szereg na to dowodów. Jest przy tym także nasyconym anegdotami opisem życia literackiego – tego „nieoficjalnego” – w czasach cenzury i tryumfu idealistycznych haseł socjalizmu. Odkrywa i wyciąga na światło dzienne wiele tajemnic funkcjonowania w „drugim obiegu”, korygując tym samym podręczniki do nauki historii literatury. To wszystko sprawia, iż Podróż mego życia jest pozycją, której nie może zabraknąć na półce z najważniejszymi książkami z zakresu powojennej historii literatury polskiej. A ma nad nimi taką przewagę, iż jest nie tylko wiarygodnym dokumentem, ale i ekscytującą opowieścią.
Leszek Szaruga (ur. 1946) - poeta i prozaik, tłumacz poezji niemieckiej i rosyjskiej, eseista oraz wykładowca w Katedrze Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej UW. Autor trzech powieści, ponad 20 tomów poetyckich i wielu książek eseistycznych oraz krytycznoliterackich.