Małgorzata Pietrzak

Książka jest próbą pokazania, jaką materią i tworzywem teatralnym staje się dramat w rękach reżyserów, inscenizatorów, aktorów, pedagogów, którzy bazując na własnej wyobraźni, opierając się na doświadczeniu i praktyce swojej i innych, wykorzystując osobisty potencjał artystyczny, twórczą wyobraźnię i talent oraz możliwości współczesnego teatru, przekształcają partyturę literacką w unikatowe dzieło teatralne, ów niepowtarzalny świat przeżyć, emocji, wskrzeszając i ożywiając na deskach sceny wszystko to, co dla czytelnika dramatu pozostaje jedynie jednostkowym przeżyciem, odczuciem, wrażeniem. Pokazuję również, jak do pracy z materią scenariusza adaptowanego, powinien być przygotowany reżyser-inscenizator, który adaptuje dla potrzeb sceny wielowątkową powieść i jak działania adaptacyjne wpływają na budowanie roli przez aktora, realizację zadań reżyserskich, oddziaływanie sztuki na widza. Autorka, z punktu widzenia praktyka i badacza teatru, dokonuje również analizy wielu przedstawień teatralnych i kreacji aktorskich począwszy od poł. lat 70 XX w. po współczesność, które ukształtowały myślenie o teatrze co najmniej jednego pokolenia. Publikacja skierowana jest do pedagogów teatru, animatorów, nauczycieli, popularyzatorów i miłośników teatru oraz do wszystkich, którzy chcą zrozumieć zmiany artystyczne, estetyczne i odbiorcze zachodzące we współczesnym teatrze.

Książka jest próbą zdefiniowania pojęcia i zjawiska tolerancji poprzez wypowiedzi artystyczne, wywiady i działalność twórców, artystów, dziennikarzy, naukowców, organizacje społeczne, których ogląd współczesnego świata skłania do głębokiej refleksji nad zagrożeniem, jakie dla jego codzienności i przyszłości niesie nietolerancja - obyczajów, stylu życia, poglądów politycznych i religijnych. Wypowiedzi poszczególnych bohaterów książki odnoszą się także i wiążą z ich działalnością polityczną i społeczną w przestrzeni publicznej. Pani dr hab. Małgorzata Pietrzak jest badaczką zajmującą się od lat różnorakimi aspektami i polami retoryki. Dobrze więc się stało, że z punktu widzenia tej wspaniałej dyscypliny, dokonała oglądu zjawiska tolerancji w ujęciu popularno-naukowym, które ma szansę dotrzeć do szerszego grona czytelników. Daje to gwarancję szerokiego kręgu czytelniczego i właściwego odbioru samego tematu. Od świadomości i edukacji na temat tego, czym powinna być tolerancja w nowoczesnym, otwartym na każdego i dla każdego świecie, zależy nie tylko jakość naszego życia, ale i jakość naszego porozumienia. Jan Franciszek Nosowicz (z recenzji książki)

Publikacja ukazuje związki pomiędzy tekstem artystycznym i formami jego funkcjonowania z perspektywy ich retorycznych aspektów, wynikających ze specyfiki literatury pięknej i procesu twórczego. Przywołane zostały głosy teoretyków retoryki, literatury, pedagogiki, kultury, sztuki i praktyków - polonistów, reżyserów, aktorów, tancerzy, animatorów. Praktykę skonfrontowano z teorią, aby silniej zaznaczyć, jak ważnym dla tekstu artystycznego jest sposób jego realizacji w klasycznym i współczesnym ujęciu.

Książka ukazuje, w jaki sposób retoryka wpływa na kształtowanie się postaw twórczych, (również retoryka zawarta w manifestach literackich, teatralnych czy filmowych). Jest próbą ukazania związków i zależności istniejących pomiędzy dziełem, twórcą a widzem na przykładzie dokonań artystycznych i metod pracy takich twórców, jak Kazimierz Dejmek, Jerzy Grotowski, Konrad Swinarski, Andriej Tarkowski, Federico Fellini, Peter Brook, Boris Ejfman. Publikacja dotyka problemów wykorzystania retoryki nie tylko w sztukach opartych na przekazie werbalnym, ale także w sztuce filmu, cyrku, czy w balecie. Jest nowatorskim spojrzeniem na cele i zadania retoryki we współczesnej sztuce i kulturze oraz możliwości jej wykorzystania w budowaniu różnorodnych relacji twórczych — między aktorem i reżyserem, aktorem, reżyserem a widzem, czy ogólnie między dziełem a jego odbiorcą.

Publikacja przybliża sylwetki artystów, pedagogów oraz ich uczniów, którzy pedagogikę artystyczną łączyli z praktyką wykonawczą. Przypomnienie sylwetek, dokonań, opinii i refleksji pedagogów związanych nie tylko z polskim szkolnictwem artystycznym wskazuje, jak ważnym dla rozwoju młodego artysty jest ciągłe konfrontowanie działań pedagogicznych nauczycieli i mistrzów z ich działaniami artystycznymi. Największym szczęściem dla ucznia jest, gdy może oglądać i podziwiać swoich pedagogów w ich działaniach artystycznych i konfrontować swoje wrażenia, przeżycia i doznania z tym, czym uczniowie wraz z mistrzem zajmują się na zajęciach. Podstawy i zasady, które zostają wpojone przez pierwszych pedagogów dla wielu późniejszych artystów stają się filarem całego życia i wartością niepodważalną. A środowisko, w którym się wyrasta i czerpie wzorce, kształtuje gust i uczy kultury odbioru, buduje płaszczyznę odniesienia wartości nie tylko artystycznych. I właśnie o sensie wartości i doświadczeniach przekazywanych z pokolenia na pokolenie i szacunku do nich jest ta książka.

Publikacja Teatr w działaniu – od juniora do seniora, pomyślana jako poradnik metodyczny, przeznaczona jest dla polonistów, animatorów kultury, pedagogów teatru, nauczycieli, bibliotekarzy, opiekunów społecznych, harcerzy, katechetów oraz wszystkich, którzy chcą doświadczyć powstawania wspólnoty teatralnej oraz przeżyć przygodę z żywym słowem i sztuką teatru. Autorka przybliża rolę żywego słowa, konkursów recytatorskich, festiwali jako ciągle atrakcyjnych i potrzebnych form pracy nie tylko z dziećmi i młodzieżą w każdym środowisku. Teatr jest doskonałym narzędziem do kreowania postawy otwartości i tolerancji a jako medium wyzwala wspomnienia, refleksje związane ze scenicznym debiutem, doświadczeniem teatralnym, przywołuje postaci pierwszych nauczycieli żywego słowa, określa wzorce dla kultury teatralnej, pozwala ocalić od zapomnienia teatralne sukcesy, przygody i przeżyte chwile. Ważną częścią publikacji jest antologia wybranych klasycznych tekstów literackich wraz z ułożonymi do nich oryginalnymi ćwiczeniami autorskimi, uwagami wykonawczymi i scenicznymi.

Publikacja jest próbą pokazania edukacji artystycznej w twórczej komunikacji z perspektywy praktyków teatru i filmu rosyjskiego. Przywołane zostają opinie i poglądy znamienitych twórców ? reżyserów, aktorów, tancerzy, śpiewaków, którzy często sami będąc pedagogami, kształtowali w swoich uczniach i młodych artystach przekonanie o celowości sztuki jako misji wobec społeczeństwa, której walory humanistyczne połączone z doskonałym rzemiosłem są w stanie edukować widzów, kształtować ich gust, uczyć szacunku dla dokonań przeszłych pokoleń. Wielu pedagogów przywołanych na kartach tej książki odwołuje się do relacji z własnymi mistrzami, mentorami, których dokonania artystyczne i sposób pracy pedagogicznej, zarówno w szkole teatralnej, w teatrze i na planie filmowym, miały istotny wpływ na ich drogę artystyczną, twórczy rozwój oraz pojmowanie sztuki w kategoriach wyzwań humanistycznych.