Paul Bowles

Literacka legenda dwudziestego wieku Spragniony przygód i niezwykłych doznań urzędnik bankowy Nelson Dyar porzuca spokojne życie w powojennej Ameryce i płynie do Tangeru,aby podjąć pracę w agencji turystycznej prowadzonej przez starego znajomego, Jacka Wilcoxa. Od samego dnia przyjazdu Nelson daje się uwieść mrocznej stronie marokańsko-międzynarodowej wówczas metropolii, ulegając panującym w mieście dekadenckim nastrojom. Zadymione haszyszem nocne bary, pełne brudu domy publiczne, nielegalne pokazy erotycznych filmów, podejrzani biznesmeni, arystokraci prawdziwi i udawani, prostytutki przeróżnych narodowości – przed piekłem Tangeru trudno uciec. Zdeterminowany, aby odnaleźć się w swoim nowym życiu, Nelson niepostrzeżenie zostaje wciągnięty w wir coraz bardziej złowrogich wydarzeń, z którego, wydaje się, nie ma ucieczki… Paul Bowles (1910-1999) - jeden z najwybitniejszych pisarzy amerykańskich, przez większość życia mieszkał w Tangerze, w Maroku. W Świecie Książki ukazały się także inne jego książki: „Podróże. Pisma zebrane 1950-1993”, „Bez ustanku. Autobiografia”, „Ponad światem”, „Dni. Dziennik z Tangeru 1987-1989”, „Pod osłoną nieba” i „Dom pająka”.

W 1987 roku Paul Bowles za namową znajomego zaczął prowadzić dziennik, w którym przez dwa lata notował ważne i błahe wydarzenia. Wynikiem są Dni - intrygujący obraz pracy artysty z nowym środkiem wyrazu, zachwycająco świeże i przenikliwe małe prozy, w których mistrz obserwacji rzeczy obcych i tajemniczych zwraca się ku codzienności, dając nam zaskakujący wgląd w swoje życie w Tangerze pod koniec XX stulecia. Nie postanowiłem zamieszkać w Tangerze; tak się po prostu stało. Wizyta miała być krótka; potem zamierzałem ruszyć dalej i podróżować bez końca. Rozleniwiłem się i odłożyłem wyjazd. Później nadszedł dzień, gdy wstrząśnięty uświadomiłem sobie, że nie tylko na świecie żyje o wiele więcej ludzi niż całkiem niedawno, lecz także hotele są gorsze, podróże mniej wygodne, a świat na ogół mniej piękny. Kiedy gdzieś wyjechałem, natychmiast zaczynałem tęsknić do Tangeru. Więc jeśli tu teraz jestem, to tylko dlatego, że byłem tu, gdy uświadomiłem sobie, do jakiego stopnia świat zmienił się na gorsze, i uznałem, iż nie chcę już podróżować. Paul Bowles

Literacka legenda dwudziestego wieku Bowles stał się ikoną indywidualizmu. Wymykał się zarówno biografom, jak i krytykom, choć jego życie emigranta fascynowało w równym stopniu, co podejmowane przez niego eksperymenty twórcze. "The New York Times" Jeden z najważniejszych pisarzy naszych czasów. "Chicago Tribune" Sam indeks nazwisk związanych z biografią Bowlesa stanowi małą encyklopedię XX-wiecznej kultury. Co w tym pisarzu działało jak magnes, który przyciągał do jego domu w Tangerze Capote'a, bitników, Rolling Stonesów? Marcin Sendecki, "Gazeta Wyborcza" Marokańczycy twierdzą, że aby żyć pełnią życia, należy regularnie kontemplować śmierć. Całkowicie się z tym zgadzam. Niestety nie potrafię myśleć o swojej śmierci inaczej niż w strasznej mise en sc?ne starości. Jestem bezzębny, niezdolny do poruszania się, całkowicie zależny od kogoś, komu płacę za opiekę i kto w każdej chwili może wyjść, by nigdy nie wrócić. Oczywiście nie to mają na myśli Marokańczycy, kiedy mówią o kontemplacji śmierci; moje rojenia uznaliby za godną pogardy formę strachu. To, co w jednej kulturze stanowi terapię, w innej jest torturą. Paul Bowles Paul Bowles, autor Pod osłoną nieba, pozwala nam na poruszający, przemawiający do wyobraźni, subtelny wgląd w swoje życie, swoje pisarstwo i swój świat.

Paul Bowles był jednym z najwybitniejszych amerykańskich pisarzy XX w. Jego powieści to już klasyka, na czele z otoczoną niemal kultem debiutancką „Pod osłoną nieba”, znaną również z wersji filmowej w reżyserii Bernardo Bertolucciego. Nigdy nie publikowana w Polsce „Ponad światem” to czwarta i ostatnia powieść w dorobku Bowlesa, która we frapujący sposób podejmuje podobną tematykę co „Pod osłoną nieba”: lęku przed nieznanym, kryzysu osobowości, zagadki ludzkiej natury, w której mimo cywilizacyjnej ogłady drzemią mroczne siły. Amerykańskie małżeństwo w czasie wakacyjnej podróży po Ameryce Środkowej poznaje kulturalnego, czarującego młodzieńca i niepostrzeżenie zostaje wciągnięte w psychologiczną grę, w której - zdaje się - nie ma zasad. Niczym w soczewce skupiają się w tej powieści charakterystyczne cechy stylu Bowlesa: zwięzłość a zarazem celność opisu, narastająca atmosfera osaczenia i niepokoju, psychologiczna dociekliwość, aż po opisy stanów granicznych i halucynacji. To kolejny tytuł w serii dzieł Paula Bowlesa, w większości niewydawanych w Polsce. W 2014 roku ukażą się jeszcze: „Podróże. Pisma zebrane 1953-1990”, „Bez zatrzymywania. Autobiografia” i powieść „Dom pająka”.

Spragniony przygód i niezwykłych doznań urzędnik bankowy Nelson Dyar porzuca spokojne życie w powojennej Ameryce i płynie do Tangeru, aby podjąć pracę w agencji turystycznej prowadzonej przez starego znajomego, Jacka Wilcoxa. Od samego dnia przyjazdu Nelson daje się uwieść mrocznej stronie marokańsko-międzynarodowej wówczas metropolii, ulegając panującym w mieście dekadenckim nastrojom. Zadymione haszyszem nocne bary, pełne brudu domy publiczne, nielegalne pokazy erotycznych filmów, podejrzani biznesmeni, arystokraci prawdziwi i udawani, prostytutki przeróżnych narodowości – przed piekłem Tangeru trudno uciec. Zdeterminowany, aby odnaleźć się w swoim nowym życiu, Nelson niepostrzeżenie zostaje wciągnięty w wir coraz bardziej złowrogich wydarzeń, z którego wydaje się, że nie ma ucieczki… Paul Bowles zapoczątkował świat intelektualnej wolności. Zabójstwo, narkotyki, kazirodztwo, erotyczna orgia, ostateczny upadek cywilizacji – oto tematy, do których poważnego potraktowania zaprasza jego znakomita proza. - Norman Mailer

Paul Bowles był jednym z najwybitniejszych amerykańskich pisarzy XX w. Jego powieści to już klasyka, na czele z otoczoną niemal kultem „Pod osłoną nieba”, znaną również z wersji filmowej w reżyserii Bernardo Bertolucciego. W tej książce mamy jednak do czynienia z twórczością innego rodzaju – utworami opisującymi mniej lub bardziej egzotyczne miejsca, do których Bowles – zawsze ciekawy świata bystry obserwator – dotarł w swych licznych podróżach, które odbywał na przestrzeni niemal pięćdziesięciu lat. Ponad czterdzieści zebranych w tomie tekstów ukazuje szeroką panoramę: od Paryża, przez Cejlon, Tajlandię, Kenię, po Maroko, gdzie pochodzący z Nowego Jorku Bowles zamieszkał na stałe w 1947 roku. Tekstom towarzyszą zdjęcia z archiwum autora. Wstęp do książki napisał inny sławny pisarz i podróżnik Paul Theroux, a szczegółowe kalendarium życia i podróży Paula Bowlesa opracował Daniel Halpern. „Jako podróżnik i pisarz nauczyłem się od Bowlesa nawyku obserwacji, zamiłowania do sytuacji ekstremalnych, ciekawości innych kultur, uwielbienia samotnego życia, a przede wszystkim cierpliwości” – Paul Theroux „Najpełniejszym przejawem talentu Bowlesa są opisy miejsc. Potrafi przywołać ich obraz przy pomocy kilku celnych zdań.” – The New York Times „Te poruszające, rzeczowe artykuły podróżnicze świadczą o tym, że Paul Bowles potrafił dotrzeć do najbardziej nawet odległych miejsc i społeczności” – Edmund White „Niewielu pisarzy posiadło Bowlesowską umiejętność plastycznego obrazowania, przy jednoczesnym oswajaniu tego, co nowe i zadziwiające” – The Times

Literacka legenda dwudziestego wieku „Pod osłoną nieba”, najsłynniejsza powieść Paula Bowlesa, jednego z najwybitniejszych pisarzy amerykańskich XX wieku, jest historią niemal mistycznej wędrówki pary małżeńskiej przez Saharę, a jednocześnie metaforą ludzkiego losu. Mąż poszukuje natchnienia, żona – nadziei na ocalenie rozpadającego się małżeństwa. Wspaniała książka o miłości i wyobcowaniu, o duchowym bankructwie, o ludziach pozbawionych korzeni, o „chorych na duszy”. Powieść, uważana za dzieło inspirujące ruch bitników, natychmiast po wydaniu stała się bestsellerem, a w 1990 roku została zekranizowana przez Bernardo Bertolucciego. Paul Bowles - pisarz, kompozytor i podróżnik, jedna z najbardziej fascynujących postaci kultury amerykańskiej dwudziestego wieku. Urodził się w 1910 roku w Nowym Jorku, w dzielnicy Queens, ale większość życia mieszkał w Maroku, w Tangerze. Już jako nastolatek, nie mówiąc nikomu o swoich planach, wyruszył w podróż do Paryża. W 1931 roku wraz ze swoim nauczycielem kompozycji, Aaronem Coplandem, po raz pierwszy odwiedził Maroko. Początkowo znany był jako kompozytor – tworzył muzykę kameralną, pieśni i muzykę teatralną (m.in. do sztuk Tennessee Williamsa). W 1938 roku ożenił się z pisarką Jane Auer. Po wojnie para osiedliła się w Tangerze (mimo że oboje utrzymywali głównie homoseksualne relacje, byli oddanymi przyjaciółmi). Od tego czasu Bowles skupił się przede wszystkim na pisaniu. Jego debiutancka powieść „Pod osłoną nieba”, zainspirowana podróżami przez Saharę, w 1950 roku dostała się na listę bestsellerów New York Timesa; po latach została przeniesiona na wielki ekran przez Bernarda Bertolucciego. Paul Bowles jest autorem jeszcze trzech powieści, licznych opowiadań, tekstów podróżniczych i przekładów, w szczególności twórców marokańskich (m.in. Mohammeda Mrabeta). Zmarł w Tangerze w 1999 roku.

Literacka legenda dwudziestego wieku Krystalicznie czysta proza, wyjątkowy literacki głos. Paul Bowles to pisarz jedyny w swoim rodzaju. Joyce Carol Oates Na pierwszy rzut oka prolog Domu pająka wydaje się żywcem wyjęty z Baśni tysiąca i jednej nocy: cudzoziemiec, Amerykanin John Stenham, wraca nocą do hotelu przez labirynt uliczek starego miasta, podążając za Berberem w dżelabie. […] Sytuacja, która w przypadku innych pisarzy mogłaby stać się punktem wyjścia do snucia fabuły pełnej przygód i egzotyki, dla Bowlesa jest okazją do wglądu w psychikę oczarowanego, próżnego emigranta. A gdy dodamy, że Stenham to pisarz, zacznie on bardzo przypominać nam autora. Sam Bowles zadurzył się bowiem w Maroku, osiadł tam i zrobił karierę, opisując - przede wszystkim w swych powieściach - kulturę tego kraju. Jednym z głównych bohaterów Domu pająka jest Marokańczyk, co pozwala nam wejrzeć w umysł "Innego" - i przede wszystkim ten fakt sprawia, że ta powieść jest tak różna od Pod osłoną nieba, arcydzieła Bowlesa. "The Washington Post" Dzięki atmosferze złowrogiego napięcia, scenom ucieczek i pogoni w dzielnicy arabskiej, opisom nacjonalistycznych spisków i działań francuskiej policji Dom pająka czyta się momentami jak pierwszorzędny thriller polityczny. […] Bowlesowi niewątpliwie udało się tchnąć życie w pełną napięcia rzeczywistość Fezu. "The New York Times" Paul Bowles umieścił akcję swej trzeciej powieści w Maroku, w ważnym dla tego kraju momencie historycznym. Bohaterami książki są amerykański pisarz, były komunista, z niepokojem obserwujący rozwój nacjonalistycznego zrywu przeciwko Francuzom, równie zagubiony 15-letni arabski chłopiec, wychowany w duchu ortodoksyjnego islamu, oraz amerykańska rozwódka, wyznająca liberalne zasady. Cała trójka zostaje wciągnięta w wir politycznych zamieszek i społecznego niepokoju w Fezie w roku 1954. Bowles z charakterystyczną przenikliwością pisze o kulturowej przepaści, która może doprowadzić do wielu ludzkich tragedii. Jego elegancka, a zarazem brutalnie szczera proza do dziś brzmi niezwykle aktualnie, zwłaszcza w kontekście wydarzeń na Bliskim Wschodzie. Dom pająka, wydany w 1955 roku, ukazuje się w Polsce po raz pierwszy, ze wstępem Francine Prose. Paul Bowles urodził się w 1910 roku w Nowym Jorku, w dzielnicy Queens. Już jako nastolatek, nie mówiąc nikomu o swoich planach, wyruszył w podróż do Paryża. W 1931 roku wraz z ówczesnym nauczycielem muzyki, Aaronem Coplandem, po raz pierwszy odwiedził Maroko. Początkowo był znany jako kompozytor - stworzył muzykę między innymi do kilku sztuk Tennessee Williamsa. W 1938 roku ożenił się z pisarką Jane Auster. Po wojnie para osiedliła się w Tangerze (mimo że oboje utrzymywali głównie homoseksualne relacje, byli oddanymi przyjaciółmi). Od tego czasu Bowles skupił się przede wszystkim na pisaniu. Pod osłoną nieba - powieść zainspirowana jego podróżami przez Saharę - w 1950 roku dostała się na listę bestsellerów New York Timesa; po latach została przeniesiona na wielki ekran przez Bernarda Bertolucciego. W kolejnych latach powstały jeszcze trzy powieści, niezliczone opowiadania i przekłady, w szczególności utworów Mohammeda Mrabeta, a także zebrane w tym tomie artykuły podróżnicze. Paul Bowles zmarł w Tangerze w 1999 roku.