Stracone zwycięstwa

„Może ta waleczność była daremna, może tę waleczność poświecono dla jednego człowieka, który ani tego nie rozumiał, ani się nie odwzajemnił…”. Erich von Manstein
W rankingach najlepszych dowódców Hitlera Erich von Manstein plasuje się na czołowych pozycjach. To on był autorem i realizatorem planu, który doprowadził Francję do klęski w 1940 roku. Jego oddziały w 1941 i 1942 roku w błyskawicznym tempie przemierzały rosyjskie przestrzenie na froncie wschodnim. Ale kiedy nadeszło pasmo klęsk, podobnie jak wielu innych wojskowych, feldmarszałek popadł w niełaskę u Führera. W 1944 roku nie zaangażował się w spisek przeciwko Hitlerowi, choć podobno wiedział o planach spiskowców i nikomu ich nie zdradził.
Po wojnie von Manstein był jednym z dowódców Wehrmachtu, którego rady uwzględnił rząd Republiki Federalnej Niemiec przy tworzeniu Bundeswehry. 80. rocznicę jego urodzin dowództwo Bundeswehry uhonorowało wydaniem księgi pamiątkowej pt. „Nigdy poza służbą” Zmarł 10 czerwca 1973 roku, w wieku 85 lat, i został pochowany z honorami wojskowymi.