Gułag - nieludzki system represji, który stał się piekłem ofiar czystek oraz przeciwników i ludzi niewygodnych dla komunistycznej władzy. Jego przejmujący obraz stworzyli wielcy pisarze, m.in. Aleksander Sołżenicyn, Wiktor Szałamow, Gustaw Herling-Grudzinski. W literaturze faktu opisała go najpełniej Anne Applebaum a jej książka została nagrodzona w 2004 Nagrodą Pulitzera.
„Gułag” to znacznie więcej niż historia sowieckiego systemu obozów pracy, które powstały tuż po zwycięstwie Rewolucji i rozrastały się gwałtownie wraz z dojściem Stalina do władzy (w tym czasie do obozów trafiło 18 milionów ludzi, 4,5 miliona z nich nigdy nie wróciło). To również opowieść o państwie w państwie, które rządziło się według własnych reguł i praw, które miało własny język, literaturę, orkiestry, teatry i własną niemoralną moralność.
Anne Applebaum otwiera przed czytelnikami wszystkie, najbardziej nawet ukryte obszary funkcjonowania Gułagu i życia jego katów i ofiar. Opowiada o brawurowych ucieczkach i buntach oraz o niewyobrażalnych karach, jakie spotkały ich uczestników. Oprowadza po świecie, który nigdy nie powinien istnieć, a stał się nieludzkim domem dla niemal 30 milionów ludzi.
