Hamsun Knut

Telegrafista Rolandsen, bohater powieści MARZYCIELE norweskiego laureata Nagrody Nobla Knuta Hamsuna (1859–1952) – człowiek targany wielkimi namiętnościami, kapryśny wynalazca, kochliwy artysta niestroniący od bitki i kieliszka – to wspaniała postać z galerii Hamsunowskich ekscentryków naznaczonych odrobiną szaleństwa. Jego fantazja, wewnętrzna energia i uczuciowość są zbyt intensywne, by mogły zostać zrozumiane i docenione przez społeczność rybackiej osady, w której przyszło mu żyć. Każda z otaczających Rolandsena osób nosi w sobie jednak jakąś tajemnicę; czeka, cierpi i marzy. Czy wśród tych wszystkich tęsknot i niedomówień telegrafista odnajdzie drogę do serca ukochanej kobiety? Przekład utworu bezpośrednio z języka norweskiego dokonany przez wybitną skandynawistkę Annę Marciniakównę.

Poetycka powieść PAN (1894) norweskiego noblisty Knuta Hamsuna (1859–1952), której tytuł nawiązuje do postaci greckiego bożka Pana, zaliczana jest do arcydzieł światowej literatury. W jej centrum znajduje się intensywne przeżywanie piękna dzikiej przyrody splecione z liryczno-psychologiczną opowieścią o miłości. Porucznik Thomas Glahn, mężczyzna o skomplikowanym charakterze, porywczy i pełen sprzeczności, spędza lato na dalekiej Północy, nad fiordami. Żyje w lesie, poluje, stapia się niemal w jedno z surową naturą tamtych stron i spotyka miłość – równie niezwykłą jak krótkie, kapryśne, ale urzekające północne lato.Przekład utworu bezpośrednio z języka norweskiego dokonany przez wybitną skandynawistkę Annę Marciniakównę.Pierwsze wydanie w tym przekładzie ukazało się nakładem Świata Literackiego w 1997 roku.

Uznana powieść o obsesyjnej miłości i walce z samym sobą. „Do czego to podobne, że postanawia pan mieszkać w takim miejscu jak to, i dlaczego, u Boga Ojca, pan to robi? Czy jest więc dziwne, że ludzie mówią, iż pan zwariował? To miasto jest takie małe, że nawet nie pamiętam, jak się nazywa, póki się nie zastanowię, a pan tutaj cały czas odgrywa komedię i zaskakuje mieszkańców osobliwymi pomysłami! Czy naprawdę nie mógłby pan wymyślić czegoś lepszego?” Pewnego czerwcowego wieczoru do norweskiego miasteczka Lillesand przypływa obcy mężczyzna w aksamitnej czapce i żółtym garniturze z buteleczką trucizny w kieszeni. Johan Nagel od razu budzi wiele emocji. Wydaje się bowiem, że zna tajemnice mieszkańców. Wkrótce bez pamięci zakochuje się w córce pastora, która niedawno się zaręczyła. Zarazem uczciwy i niemoralny, arogancki i skromny szybko staje się głównym tematem rozmów. „Szarady” to niezwykłe studium szaleństwa i egzystencji. Uważane za jedną z najwybitniejszych powieści norweskiego noblisty dopiero po ponad dziewięćdziesięciu latach doczekały się kolejnego polskiego wydania, w nowym przekładzie Marii Gołębiewskiej-Bijak. „Nikt nie zasłużył na Nagrodę Nobla tak bardzo jak Hamsun”. Thomas Mann „Ta książka jest mi bardziej droga niż jakakolwiek inna, którą przeczytałem”. Henry Miller

„Głód” to jeden z najważniejszych dwudziestowiecznych utworów powieściowych, w prekursorski sposób analizujący charakter, siły życiowe i energię psychiczną człowieka, dzięki której potrafi on pokonać skrajne przeciwności losu i mimo wszystko przetrwać. Bohaterem powieści jest poszukujący swego miejsca w świecie młody inteligent, nieprzystosowany do życia w bezdusznym społeczeństwie. „Głód” zawiera wątki autobiograficzne, nawiązuje do przeżyć z niełatwej młodości samego Knuta Hamsuna (1859-1952), łącząc walory dokumentu epoki i ponadczasowego, wielkiej rangi dzieła literackiego.Jest to pierwszy przekład utworu dokonany bezpośrednio z języka norweskiego przez wybitną skandynawistkę Annę Marciniakównę.

Knut Hamsun właść. Knut Pedersen(1859-1952) - norweski pisarz, laureat nagrody Nobla za 1920 rok, łączył neoromantyzm z egzystencjalizmem, ale też elementami realizmu przedstawiciel tzw nurtu subiektywistycznego w literaturze skandynawskiej, odwoływał się do Dostojewskiego, mocno wpłynął na twórczość takich pisarzy jak Franz Kafka. Nienawiść do świata anglosaskiego (np w satyrze "Z życia duchowego współczesnej Ameryki") a z drugiej strony jego patriarchalizm i biologizm zbliżyły go do niemieckiego mitu "krwi i ziemi", co zaowocowało zajęciem przez niego pronazistowskiego i kolaboracyjnego stanowiska w czasie II Wojny światowej (został za to po wojnie osądzony i ukarany bardzo wysoką grzywną, w zasadzie już nie powrócił "na salony"). Jednak uznawany jest - obok S. Undset i H. Ibsena - za najwybitniejszego norweskiego pisarza. Włóczęgów napisał Hamsun w 7 lat po otrzymaniu Nagrody Nobla. Podejmuje w niej temat życiowego wgabundy, awanturniczego włóczęgi, człowieka bez korzeni, jednak - jak na tego autora - wymiar opowieści nie jest tak pesymistyczny jak w jego najsłynniejszym "Głodzie", a sama książka jest pochwałą indywidualizmu i nonkonformizmu. Tematy rozpoczęte w "Włóczęgach porusza Hamsun także w dwóch kolejnych powieściach "August Powsinoga" oraz "A życie toczy się dalej" (w przygotowaniu).

Knut Hamsun (1859-1952) - norweski pisarz, laureat nagrody Nobla za 1920 rok, łączył neoromantyzm z egzystencjalizmem, ale też elementami realizmu przedstawiciel tzw nurtu subiektywistycznego w literaturze skandynawskiej, odwoływał się do Dostojewskiego, mocno wpłynął na tworczość takich pisarzy jak Franz Kafka. Nienawiść do świata anglosaskiego (np w satyrze "Z życia duchowego współczesnej Ameryki") a z drugiej strony jego patriarchalizm i biologizm zbliżyły go do niemieckiego mitu "krwi i ziemi", co zaowocowało zajęciem przez niego pronazistowskiego i kolaboracyjnego stanowiska w czasie II Wojny światowej (został za to po wojnie osądzony i ukarany bardzo wysoką grzywną, w zasadzie już nie powrócił "na salony"). Jednak uznawany jest - obok S. Undset - za najwybitniejszego norweskiego pisarza. Napisany w latach 1888-1890 (opublikowany w 1890) Głód uznawany jest za jego najwybitniejsze osiągnięcie, przyniósł mu zresztą natychmiastowy rozgłos i uznanie. Jak pisze sam autor: Co mnie interesuje, to nieskończona różnorodność mojej duszy, dziwność mojego życia umysłowego, tajemnica nerwów w wygłodzonym ciele. Silnie wyalienowany bohater powieści - nawiasem mówiąc sam Hamsun przebywając w USA doznał bardzo ciężkich chwil, tak więc jest w powieści i wątek autobiograficzny - coraz bardziej staczający się w obłęd, a czasem w ekstazę, z powodu własnej psychiki determinowanej głodem, co opisuje autor często niezmiernie realistycznie. Głód uznawany jest za najbardziej osobistą z powieści pisarza.

BŁOGOSŁAWIEŃSTWO ZIEMI (1917), jedna z najwybitniejszych powieści XX wieku, która w 1920 roku przyniosła Knutowi Hamsunowi literacką Nagrodę Nobla, jest dziełem skupiającym w sobie najwartościowsze cechy jego pisarstwa. Ten niezwykły poemat prozą, wyrażający zachwyt dla tajemnic życia i natury, wyrósł z poczucia zagrożenia cywilizacją i wydarzeniami historycznymi. Mimo to jest dziełem pełnym optymizmu i nadziei: ucieczki od poczucia bezsensu i zwątpienia Hamsun radzi szukać w powrocie do korzeni człowieczeństwa, w odkrywaniu wciąż na nowo łączności z prawami przyrody i całym wszechświatem. Organiczne zespolenie z absolutem nadaje surowym i prostym bohaterom powieści wymiar poetycki i uniwersalny.

Skandynawski innowator Trzy powieści norweskiego Noblisty są obowiązkową lekturą dla miłośników literatury skandynawskiej. Hamsun był prekursorem modernizmu i prozy psychologicznej, właśnie od niego uczono się technik strumienia świadomości i monologu wewnętrznego. Jego proza to przede wszystkim charyzmatyczne, targane namiętnościami postaci oraz bezwzględna, zimna natura. Telegrafista Ronaldsen z Marzycieli jest szalonym, impulsywnym wynalazcą, który zbyt łatwo ulega kobietom i rozrywkom – co nie zawsze spotyka się ze zrozumieniem w tradycyjnej, rybackiej wiosce. Bohaterami Viktorii są wrażliwi lecz dumni młodzi ludzie – to opowieść o miłości, która bardziej dzieli, niż łączy. Z kolei porucznik Thomas Glahn z Pana poznaje smak uczuć w najbardziej niespodziewanych i niesprzyjających okolicznościach. Gorące emocje w krajobrazach mroźnej, dalekiej Północy oraz niepokojące historie – za to czytelnicy kochają skandynawską prozę.

Pierwsze polskie wydanie powieści "Pod jesienną gwiazdą" (1906) norweskiego laureata Nagrody Nobla Knuta Hamsuna (1859–1952), należącej do tzw. trylogii wędrowca. To nastrojowa, melancholijna, niespieszna opowieść stylistycznie spokrewniona z "Panem" i "Marzycielami", o wyraźnych cechach autobiograficznych. Wyraz tęsknoty za zwyczajną egzystencją wśród prostych ludzi, pochwała życia wolnego, w którym najważniejsze miejsce zajmuje miłość. W otaczającym go surowym krajobrazie wędrowiec nieustannie odnajduje obrazy i wspomnienia z przeszłości, ale uroda świata nie może mu już przynieść ukojenia.