Krzysztof Wodiczko

Polsko-angielska publikacja Niebo nad Krakowem. LGBT mówi towarzyszy dronowemu pokazowi Krzysztofa Wodiczko na Rynku Głównym w Krakowie. Wydawnictwo podzielone jest na trzy części. W pierwszej znajdują się esej kuratora projektu Marii Anny Potockiej, manifest artysty oraz tekst koordynatora społeczności Krzysztofa Marchlaka. Uzupełnienie stanowią wypisy z dwóch najważniejszych raportów dotyczących stanu równouprawnienia społeczności LGBT (Rainbow Europe) oraz wolności wypowiedzi artystycznej (The State of Artistic Freedom). Druga część zawiera transkrypcje wypowiedzi uczestników projektu. Ostatnia dotyczy technicznych i środowiskowych przygotowań do projektu. Składają się na nią wytyczne dla uczestników oraz zespołu realizującego opracowane przez Krzysztofa Wodiczko. Aneksem jest zestawienie wszystkich projekcji zrealizowanych przez artystę w przestrzeni publicznej od 1980 roku.

Gdyby ściany miały uszy… A gdyby miały ręce, oczy, co gdyby dać im język? Co na przykład powiedziałaby Kopuła Bomby Atomowej w Hiroszimie? Co wie Kolumna Nelsona na Trafalgar Square albo pomnik Abrahama Lincolna w Nowym Jorku? Krzysztof Wodiczko od lat ożywia pomniki, uczłowiecza je – uwalnia je od ciężaru wielkiej historii i „wświetla” w nie małe historie zwyczajnych ludzi. W Tijuanie zamienił kopułę La Bola w rzeczniczkę poniżanych i prześladowanych robotnic, ofiar przemocy, gwałtów, kazirodztwa… Również wywiad-rzeka jest dla Wodiczki okazją do opowiedzenia cudzych historii. Artysta używa tego skrajnie egotycznego medium, by „wświetlić” w nie historie emigrantów, ofiar wojen, wykluczonych kobiet, wreszcie swoją własną.

Książka „Rozmowy i teksty krytyczne” jest zbiorem wywiadów, esejów i wypowiedzi artysty, które ukazały się w różnych publikacjach, w czasopismach lub książkach w latach 1984–2018 oraz takich, które do tej pory nie były nigdzie ogłoszone. Są to teksty dotychczas nietłumaczone na język polski lub takie, które z różnych powodów pozostają mało znane. Kluczem doboru materiału drukowanego w tej książce jest próba stworzenia zbioru tekstów odmiennego od tych, które były dotąd publikowane. Zazwyczaj wydawnictwa dotyczące twórczości Wodiczki koncentrują się na opisie i analizie jego projektów artystycznych. „Rozmowy i teksty krytyczne”, nie pomijając działań artystycznych – podstawowego narzędzia ekspresji artysty – skonstruowane zostały przede wszystkim wokół refleksji teoretycznej, politycznej i etycznej, które stanowią fundament jego twórczości. […]