Adrienne Rich

Najlepsze i najważniejsze eseje amerykańskiej poetki i intelektualistki pozwalają w pełni docenić jej talent, błyskotliwość i skalę politycznego zaangażowania. Znajdziemy tu porywające eseje o budzeniu się w autorce świadomości feministycznej, o jej literackich mistrzyniach oraz o tym, jak pojmuje rolę poezji i społeczne zaangażowanie sztuki. Przeczytamy m.in. fragmenty słynnej książki „Zrodzone z kobiety. Macierzyństwo jako doświadczenie i instytucja”, przełomowy esej „Przymus heteroseksualności a egzystencja lesbijska” czy tekst, w którym uzasadniała odmowę przyjęcia odznaczenia państwowego od administracji Billa Clintona. Zgromadzone teksty ukazują pełne spektrum jej zainteresowań – daje się tu poznać jako żarliwa feministka, niepokorna myślicielka, polityczna wizjonerka.

Wiersze o miłości, której nikt sobie nie wyobrażał, autorki niezwykle dojrzałej, świadomej samej siebie i otaczającego ją świata. Potencjalnie wywrotowy charakter tej poezji tkwi w jej pierwiastku homoerotycznym, ale poetycka wyobraźnia Rich pozwala jej na tworzenie obrazów subtelnych i uniwersalnych. Brak tu nadmiernego ekshibicjonizmu, a najważniejszą cechą tych utworów wydaje się zrozumienie tego, że w drugim człowieku, można odnaleźć siebie. Książka ta, pod wieloma względami prekursorska i bez wątpienia klasyczna, po raz pierwszy w całości ukazuje się w Polsce.

Adrienne Rich należy do grona najchętniej czytanych i najważniejszych poetek drugiej połowy XX wieku. W swojej twórczości – często skupionej na tematach niesprawiedliwości społecznej i ekonomicznej – poszukiwała języka, który by sprawił, że rzeczywistość będzie bardziej rzeczywista: ciche stanie się głośne; ulotne – trwałe; wcześniej niedostrzegane – istotne. Wiersze Rich iskrzą od zaangażowania i niezgody, żywią się codziennością: domową krzątaniną, pięknem linii brzegowej, kwaśnymi powidłami. Ogłoszone w 1973 roku "Zejście do wraku", często uznawane za najdonioślejsze osiągnięcie literackie Rich, jest poetycką ekspedycją do wnętrza konstruktów społecznych, butwiejących głęboko pod powierzchnią historii i polityki, ekonomii i kultury. Jak pisała Margaret Atwood, zbiór wierszy amerykańskiej poetki "jest jedną z tych rzadkich książek, które zmuszają do rozstrzygnięcia nie tylko, co się o niej myśli, ale też co myśli się o sobie. To książka, która podejmuje ryzyko i zmusza czytelników do tego samego." O autorce Adrienne Rich (1929–2012) – jedna z najchętniej czytanych i najważniejszych poetek drugiej połowy XX wieku. Opublikowała ponad trzydzieści książek poetyckich, prozatorskich i eseistycznych, w których m.in. akcentowała tematy niesprawiedliwości społecznej i ekonomicznej. Zadebiutowała w 1951 roku zbiorem "A Change of World", dostrzeżonym przez W.H. Audena i nagrodzonym prestiżową Yale Younger Poets Award. Począwszy od lat sześćdziesiątych twórczość Rich coraz bardziej się radykalizowała, a poetka zaczęła angażować się w działalność feministyczną i antywojenną. Jest laureatką ważnych nagród literackich i artystycznych, w tym National Book Award, którą odebrała wraz z Audre Lorde i Alice Walker w imieniu wszystkich kobiet, a także National Medal of Arts, której przyjęcia odmówiła w proteście przeciwko polityce administracji Billa Clintona.