Wojciech Lis

„Z jaskini hałasu” Wojciecha Lisa i Tomasza Godlewskiego zasługuje na uwagę nie tylko dlatego, że jest pierwszą monograficznie zakrojoną książką o rodzimej scenie muzyki metalowej, ale przede wszystkim dlatego, że pokazuje ze szczegółami mechanizmy animowania nowych zjawisk muzycznych i z muzyką rozmaicie związanych. Jest to, rzecz jasna, piękny prezent dla fanów, ale przecież nie tylko dla nich. Mamy tu bowiem do czynienia z „gęstym” opisem fenomenu muzycznego undergroundu wraz z całym jego subkulturowym folklorem: estetyką (i antyestetyką) wyglądu, zine`ami, zachowaniem na koncertach, specyfiką klubów muzycznych, przekraczaniem granicy między kulturą spontaniczną a instytucjonalną – wszystko to z pewnością zainteresuje dziennikarzy, socjologów i badaczy kultury. -dr Mirosław Pęczak (kulturoznawca, publicysta „Polityki”). Nie ulega wątpliwości, że to bardzo ciekawa publikacja. Absolutny MUS dla wszystkich zainteresowanych polską sceną podziemną! -Krzysztof Brankowski (dziennikarz związany m.in., z Na Przełaj, współprowadzący Muzykę Młodych (II Program Polskiego Radia) i Muzyczną Pocztę UKF w radiowej „Trójce”). To pierwsze, tak przemyślane i tak obszerne, ujęcie historii tworzenia się polskiego metalowego undergroundu. Autorom udało się skontaktować i przepytać większość głównych animatorów tej sceny, z czego powstał autentyczny i wielobarwny obraz widziany przez pryzmat wrażeń i wspomnień jego twórców i uczestników. „Z jaskini hałasu” podzielona jest na 8 części, które opisują czas powstania metalowego undergroundu, główne idee jego organizatorów, najważniejsze oficjalne media promujące muzykę ekstremalną, sposoby i kierunki wymiany kaset, płyt i zinów, najciekawsze imprezy, tamtejsze realia lat 80. i wreszcie rolę Metal Mind Productions. Ponadto książka zawiera biografie najważniejszych kapel wraz z dyskografiami oraz ogromną ilość zdjęć, flyerów, newsletterów, okładek kaset, zinów, fragmentów artykułów i pism. To niezapomniany kawał naszej historii, wyjątkowa publikacja i pozycja obowiązkowa dla każdego wielbiciela ekstremy. -Tomasz „Ryłkołak” Ryłko (dziennikarz prasowy i radiowy). Książkę przeglądnąłem i sądzę, że to rzecz poważna; po pierwsze znacząca dla samego metalu, bo w Polsce dotąd tylko punki i punkoidzi potrafili o sobie książki pisać, a po drugie - dla wiedzy o tym, co działo się w kraju w latach początku współczesnej kontrkultury. Warto też wspomnieć o informacjach szczegółowych, które książka zawiera i które mogą posłużyć historykom, antropologom, socjologom, muzykologom, prasoznawcom itd. -prof. Wojciech Kajtoch (Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego).

Przeczytałem, a w zasadzie wchłonąłem tę książkę. O radiowcach, znakomitych audycjach, o fenomenie tego diabelskiego wynalazku, "na którym" wychowywały się całe pokolenia. Ile kapitalnego i mądrego przekazu niesie ze sobą ta praca. To właśnie radio było i jest moim życiem, moim drugim domem. Trudno mi było oderwać się od tych wspomnień. Marek Wiernik (dziennikarz i krytyk, przez lata związany z radiową Trójką i Jedynką, obecnie Polskie Radio RDC). -- Oto książka w której spotykają się Urban, RoRo Rogowiecki, Ryłkołak i Robert Tekieli. Radio łączy wszystkie światy, zwłaszcza gdy pisze o nim Wojtek Lis. Polecam, nie tylko tym, którzy tak jak ja, spędzali każdy piątek słuchając Listy Przebojów Programu III. Łukasz Orbitowski (pisarz. Autor m.in. “Szczęśliwiej ziemi i “Innej duszy”. Obecnie współpracuje z Noise Magazine). -- Albert Einstein, poproszony o opisanie radia, odpowiedział: “ Widzicie, telegraf jest rodzajem bardzo, bardzo długiego kota. Naciskacie jego ogon w Nowym Jorku, a jego głowa miauczy w Los Angeles. Rozumiecie? I radio działa na tej samej zasadzie: wysyłacie sygnały stąd, a odbierają je tam. Jedyną różnicą jest to, że nie ma kota”. Wielki fizyk nie miał racji - kot radiowy jest jak Kot z Chesire w “Alicji w Krainie Czarów” - gdy znika, zaczyna to robić od końca ogona, a kończy na samym uśmiechu. Pozostaje więc sam uśmiech, bez kota. Ten uśmiech to twarze twórców radia, próbujących zdać sprawę czym jest dla nich ten kot - i dlaczego, mimo, że niewidzialny, tak ich, jak i – przyznajmy - nas, fascynuje. Słuchając radia, według McLuhana, odczuwamy zarówno samotność, jak i poczucie „więzi plemiennej” z twórcami audycji. O nich właśnie traktuje książka Wojciecha Lisa, który - na podstawie wywiadów z 70 znanymi dobrze, ale głównie z brzmienia ich głosów, dziennikarzami radiowymi, muzycznymi, przedstawia refleksje, wspomnienia, anegdoty, z długiej półwiekowej historii polskiego radia w jego najlepszym gatunku - audycji muzycznych. Lektura książki przybliży nam nie tylko osobowości tych wybitnych radiowców (powoli ginący gatunek, niestety), ale i wzbogaci nas przy słuchaniu audycji o nutę refleksji, o podkład intelektualny, do radiowej muzyki. Tomasz Goban-Klas Prof. zw. dr hab. (socjolog, medioznawca).

„Metalowe Wersety” to antologia wywiadów, jakie Wojciech Lis przeprowadził dla zine’ów. Te wywiady to nie tylko nostalgia, ale też kulturowe archiwum gatunku. Wśród rozmówców Lisa znajdziemy najważniejszych kreatorów polskiej sceny heavymetalowej czyli muzyków m.in. Vader, Dragon, Imperator, Wilczy Pająk, Turbo czy Merciless Death.