Menu

Dariusz Tarasiuk

Do rąk czytelników oddajemy pracę poświęconą obecności Polaków na terenie guberni połtawskiej przed wybuchem I wojny światowej. Guberni, która przeszło sto lat temu wchodziła w skład Imperium Rosyjskiego. Ukazane zostały różne formy aktywności przedstawicieli żywiołu polskiego na terytorium, gdzie w XIX stuleciu nie występowała rdzenna ludność polska, a interesująca nas społeczność ukształtowała się tutaj w wyniku procesów migracyjnych.
Zadaniem rozprawy jest poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu rewolucje rosyjskie wpłynęły na cele i działalność polityczną polskiego obozu narodowego w Rosji w latach 1917-1918. Główna teza pracy sprowadza się do stwierdzenia, że rewolucje rosyjskie 1917 r. nie zmieniły zasadniczo linii politycznej polskiego obozu narodowego w Rosji, a były jedynie kolejnymi etapami jego dążenia do realizacji założonego wcześniej strategicznego celu, którym była odbudowa niepodległego państwa polskiego. Po rewolucji lutowej politycy narodowi mogli, z zachowaniem pewnych ograniczeń związanych z przebywaniem w Rosji, zrezygnować już z dążenia do autonomii ziem polskich w ramach państwa rosyjskiego na rzecz zjednoczonego niepodległego państwa polskiego.
Publikacja ta została przygotowana z myślą  o przywołaniu nazwisk osób, które w czasie pierwszego konfliktu światowego, często nie z własnej woli, znalazły się setki, a nawet tysiące kilometrów od swojego stałego miejsca zamieszkania. Ich imiona i nazwiska uległy zapomnieniu, jedynie w spisach uchodźców oraz w aktach stanu cywilnego zostały odnotowane. Niniejsza książka została także przeznaczona dla tych wszystkich poszukujących informacji o  losach członków swoich rodzin, którzy w latach 1915-1918 znaleźli się w głębi Rosji i tam miały miejsce istotne dla nich wydarzenia, tj. narodziny potomka, zawarcie małżeństwa i śmierć członka rodziny.
W czasie pierwszej wojny światowej doszło na dużą skalę do przymusowej wędrówki milionów ludzi w całej Europie. Wśród uchodźców podlegających relokacji Polacy byli zauważalną grupą. stanowili też znaczącą rzeszę pośród wychodźców, którzy w latach Wielkiej wojny, w liczbie kilku milionów, znaleźli się w głębi państwa rosyjskiego. Publikacja materiałów źródłowych ma na celu przypomnienie zapomnianego exodusu ludności polskiej gronu czytelników zainteresowanych tą tematyką zarówno z przyczyn naukowych, jak i emocjonalnych. W prezentowanym zbiorze wykorzystano dokumenty źródłowe zgromadzone przede wszystkim w archiwach. Zamieszczono również kilka artykułów prasowych oraz publikacji źródłowych z epoki.
Niniejszy leksykon powstał z myślą o przybliżeniu pasjonatom historii postaci, organizacji, instytucji związanych z wychodźstwem. zestawiając prezentowane w tomie hasła, dokonano subiektywnego doboru, autorzy starali się wybrać zagadnienia najlepiej korespondujące z podjętą problematyką badawczą. Przeprowadzona selekcja pozwoliła skupić się na zjawiskach, postaciach i problemach ważnych, interesujących, w jakiejś mierze reprezentatywnych. Hasła uzupełnił materiał ikonograficzny ilustrujący w miarę możliwości omawiane zagadnienia, a także zestawienie wybranej bibliografii umieszczone pod hasłem oraz zebrane na końcu tomu. Ze Wstępu