Elżbieta Isakiewicz

Wybucha zaraza. W jej ciszy i grozie rodzi się dziennik. Czyta się go jak powieść, gęstą, wielowarstwową, buszującą w czasie. Autorka sięga do wspomnień z dzieciństwa, by ze stękającej biedą poniemieckiej kamienicy w nadmorskim miasteczku wyprowadzić je na drogę, na której los spotyka narratorkę z postaciami z wielkiej historii, m.in. Lechem Wałęsą, Czesławem Miłoszem, Ryszardem Kuklińskim czy Janem Nowakiem-Jeziorańskim. Widziane z bliska sceny z najnowszych dziejów Polski przenikają się z intymnymi wątkami osobistymi, te zaś z dźwigającymi swoją dramaturgię historiami poznanych ludzi, lektur i społecznych zjawisk. Różnorodność gatunkową „Chwil”, od reportażu po prozę poetycką, łączy energia języka, wyłuskującego niecodzienne skojarzenia, odsłaniającego ukrytą esencję zdarzeń i nadającego książce własny styl, a także klimat pokory i respektu wobec niezgłębionej tajemnicy istnienia. Elżbieta Isakiewicz – prozatorka, reportażystka, eseistka, poetka. Ważniejsze książki: Szelma i inne opowieści przyziemne, Niewyśnione historie, Lekkie halki czarownic i inne mikroopowieści, Kaprys. Przypowieść o kobiecie i mężczyźnie, Czerwony ołówek. O Polaku, który ocalił tysiące Żydów, Piekło ocalonych. Laureatka m.in. Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2000) i Nagrody Dziennikarskiej UE w konkursie „Razem przeciw dyskryminacji” (2011). Fanpage www.facebook.com/E.Isakiewicz, gdzie zamieszcza miniatury literackie, gromadzi tysiące czytelników.

Najnowsza książka Elżbiety Isakiewicz, to zbiór literackich miniatur z pogranicza epiki i liryki, czyli miejsca w literaturze, gdzie autorka – znana reporterka i prozatorka, od dekad regularna czytelniczka poezji – czuje się u siebie. W Szelmie i innych opowieściach przyziemnych autorka chwyta historie, które przynosi jej los, ludzie, książki, a potem opowiada je po swojemu. A „po swojemu” w wypadku Isakiewicz, przedstawiającej się jako „miłośniczka kotów, Czechowa, dobrego wina i wysokich obcasów”, oznacza niezwykle osobiście, czyli tak że fabuła opowieści staje się równie ważna jak smak, zapach, kolor czy mgnienie słońca między liśćmi. Szelmę…tworzy kilkadziesiąt tekstów o objętości od pięciu zdań do trzech stron maszynopisu.

W „Czerwonym ołówku” Elżbieta Isakiewicz po raz kolejny sięga po niezwykłą, a praktycznie nieznaną historię z okresu II wojny światowej. Jej bohater, Henryk Sławik, delegat rządu londyńskiego, uratował życie prawie 30 tysiącom polskich uchodźców, w tym około 5000 Żydów. 23 sierpnia 1944 roku „polski Schindler” przypłacił to życiem.Nowe wydanie książki zostało przez autorkę gruntownie przejrzane i uzupełnione.

„Piekło ocalonych” to wyjątkowy – bo potwierdzony świadectwem intymnych wyznań – obraz relacji polsko-żydowskich w okresie II wojny światowej. Na najnowszą książkę Elżbiety Isakiewicz (m.in. „Czerwony ołówek”, „Niewyśnione historie”, „Kocio”) składają się 22 opowieści obywateli polskich żydowskiego pochodzenia o tym, w jakich okolicznościach zostali uratowani z rąk hitlerowskiego okupanta przez swoich sąsiadów, przyjaciół i przypadkowo spotkanych nieznajomych. Są tu wyznania skromne i ciche, niemal poetyckie, są też opisy akcji na miarę dobrze skrojonego dramatu czy wręcz scenariusza sensacyjnego filmu – wszystkie poruszające autentyzmem realiów. Relacje ocalonych, ocalających lub świadków ocalenia dwie dekady temu złożyła autorka w nagrodzony przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego tom „Ustna harmonijka”. W „Piekle ocalonych” – uzupełnionym o nowe historie – Elżbieta Isakiewicz sięga głębiej w traumatyczne wspomnienia swoich bohaterów, w delikatną przestrzeń psychologicznych odczuć, nadając całości literacki ton. Nadal jednak książka ta pozostaje szczególnym dokumentem. Autorka wyraźnie stara się zachować swoistą ascetyczność potocznego języka, nie komentuje i nie ocenia, a tam, gdzie suche fakty wzmacnia metaforycznym rysem, łagodzi, lecz zarazem pogłębia ich wymowę.

To książka - gratka dla miłośników kotów i dobrej literatury. Elżbieta Isakiewicz, autorka miniatur literackich, powieści i zbiorów reportaży tym razem czyni swym bohaterem kota. „Kot stoi wyżej” – takim wnioskiem kończą się zawarte w książce krótkie anegdotyczne opowieści, przeplatane z życia wziętymi, reporterskimi w detalach historiami o kotach i ludziach, o ich wspólnej codzienności (ale też niecodzienności). Nie są to jednak słodkie kocie opowiastki! Jest w nich miejsce na zazdrość i zdradę, jest kot heroiczny i kot samobójca, snują się dramaty, jak w historii o tragicznym losie dziewczyny, w który wplata się kot wypatrzony na starej fotografii. A wszystko to w stylu w naturalny sposób łączącym śmiech i gorycz, przeszłość i współczesność, świat emocji i kultury. Na stronach „Kocia” koty bliskie, zaprzyjaźnione czy też „zasłyszane” spotykają się bezkolizyjnie z „Kotami” T.S. Eliota i kocimi skojarzeniami wywołanymi lekturą Czechowa, Tołstoja, Manna, Dostojewskiego, Gombrowicza, Leśmiana. Ta książka, różnorodna stylistycznie, pisana słowotwórczo kreatywnym językiem, pozostawia nas z otwartym pytaniem: kto tu kogo ma? Człowiek kota, czy kot człowieka? Elżbieta Isakiewicz, prozatorka, reportażystka. Autorka m.in. miniatur literackich „Niewyśnione historie”, powieści o kobiecie i mężczyźnie „Kaprys”, uznanych książek reporterskich o II wojnie światowej „Ustna harmonijka” i „Czerwony ołówek”. Publikowała w Tygodniku Powszechnym, Newsweeku, Gazecie Wyborczej. Laureatka m. in. Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Nagrody UE w konkursie „Razem przeciwko dyskryminacji”. Miłośniczka kotów i poddana dwóch. Jej literacki fanpage www.facebook.com/E.Isakiewicz przyciąga tysiące czytelników.

„Niewyśnione historie” to zbiór krótkich, nieprzekraczających dwóch stron opowieści, w których główną rolę gra codzienność – jej ukryte dramaty, niespodziewane sploty losu, ciche bitwy o godność. Akcja tych historii dzieje się głównie współcześnie: na przystankach, w metrze, na obrzeżach ruchliwej szosy, w blokowisku, na pobliskim skwerze, w sklepie. Ich bohaterowie są sobie równi, autorka nie poddaje ich ocenie, a jedynie subtelnie, pochylając się nad szczegółem, rejestruje gesty, słowa i reakcje, dzięki czemu opisywane tu wypadki nabierają przejmującej ostrości. Ostrzyciel noży, który próbuje odnaleźć miłość sprzed 30 lat na podwórzu starej kamienicy, chora kobieta, która wzywa do szpitala manicurzystkę, by ta wyszykowała jej pięknie nogi na spotkanie z od dawna nieżyjącym mężem, młody sprzedawca jaj z osiedlowego bazaru wygrywający na skrzypkach tęsknotę za przepadłą narzeczoną, dziewczynka, która nocą uwalnia z klatki hodowane przez ojca króliki, nigdy się nie poznają, ale spotykają się w uniwersalnym doświadczeniu, jakim jest cierpienie, lecz także fascynacja darem życia.