Stefan Szczepłek

Na jakim cmentarzu jest pochowanych najwięcej mistrzów olimpijskich? Dlaczego niewiele osób zapala świeczki na grobie najlepszego szablisty świata Jerzego Pawłowskiego? Jaką historię przypomina warkocz na mogile Elżbiety Duńskiej - Krzesińskiej? Na czym, według Bolesława Prusa polegała wyższość roweru nad koleją żelazną? Kto brał udział w pogrzebie Ireny Szewińskiej? Każda mogiła to historia, cmentarz to zbiór opowieści, kilka cmentarzy to już książka. O ile dwa wcześniejsze tomy „Warszawa idzie na mecz” opowiadały przede wszystkim o miejscach, związanych ze sportem i wydarzeniach, o tyle ten opowiada o ludziach, którzy to wszystko tworzyli. To rodzaj kilkuset nekrologów, przypominających postacie znane lub całkiem dziś zapomniane, a z różnych powodów warte poznania. Na cmentarzach Warszawy i okolic leży historia polskiego sportu. O ludziach ją tworzących jest ta książka - leksykon, przewodnik - zamykająca „trylogię warszawskiego sportu”. Tego nie znajdziecie w Internecie.

Czy mecz piłkarski to na pewno tylko 90 minut walki na murawie? Może tak naprawdę rozgrywka zaczyna się dużo wcześniej, a jej rezultat potrafi oddziaływać na całe społeczeństwo latami? Reprezentacja Polski w swojej historii rozegrała ponad 800 spotkań. Stefan Szczepłek wybrał czternaście z nich. Niekoniecznie tych najsłynniejszych. Zawsze były to jednak mecze bardzo istotne, które poprzedzało coś interesującego i coś ważnego po nich następowało. Czasem ciąg przyjemnych zdarzeń prowadził do sukcesu, czasem wszystko zmierzało do nieuchronnego rozczarowania. Przekonaj się, jak wyglądała podróż polskich piłkarzy na pierwszy w historii mecz kadry, jakie sposoby na motywację swoich Orłów miał trener Kazimierz Górski, czy era Adama Nawałki musiała się skończyć klęską na mundialu w Rosji i... kto czaił się na sędziego z nożem po porażce z Bułgarią w eliminacjach igrzysk olimpijskich w 1972 roku. To opowieść o meczach, w których sytuacja polityczna i gospodarcza w kraju wpływała na boiskowe wydarzenia, a wynik rywalizacji zmieniał społeczeństwo i kształtował nasz futbol. Spotkaniach, w których jedno zagranie, kopnięcie piłki, błąd popełniony na boisku lub poza nim czy decyzje polityków decydowały o losach całej generacji piłkarzy i kibiców. To wielka podróż przez historię, która pozwoli spojrzeć na dzieje polskiej piłki z zupełnie nowej perspektywy.

Kolejnym bohaterem serii „Medaliści”, powstającej we współpracy z Polskim Komitetem Olimpijskim, jest Waldemar Baszanowski (1935–2011) – wybitny polski sztangista. Baszanowski to czterokrotny olimpijczyk, dwukrotny mistrz olimpijski (Tokio 1964, Meksyk 1968), pięciokrotny zwycięzca mistrzostw świata, sześciokrotny mistrz Europy oraz dwudziestoczterokrotny rekordzista świata. Życiorys sztangisty przybliżył dziennikarz sportowy Stefan Szczepłek, a tekst uzupełniają wyjątkowe fotografie m.in. ze zbiorów Polskiego Komitetu Olimpijskiego.

Warszawa idzie na mecz. Tom 2 Stefan Szczepłek Pod iloma adresami mieszkał i do których lokali chadzał Kazimierz Deyna? Jak skończyło się spotkanie rodziny Kazimierza Górskiego z bandytą Paramonowem? Czym był „gabinet przeciwwstrząsowy” w Hali Gwardii? Członkiem którego warszawskiego klubu był Leopold Tyrmand? W jaki sposób pisarz Stanisław Dygat przyczynił się do zwycięstwa Legii nad Saint-Étienne? Dlaczego trybuny stadionu Skry mają kształt podkowy? Gdzie Stevie Wonder prowadził meleksa? Który mecz ligowy przy Łazienkowskiej oglądał Pelé? Co ma wspólnego premier Józef Cyrankiewicz z piłkarzem Edmundem Zientarą? W jakich okolicznościach Amerykanin John Pennel pobił na Stadionie Dziesięciolecia rekord świata w skoku o tyczce? Gdzie mieszkali bracia Kliczkowie, kiedy walczyli na ringu w Warszawie? Dlaczego mistrzyni olimpijska Renata Mauer darzy sympatią kluby Hutnik i Skra? Jakie dyscypliny sportu i gdzie uprawiał piosenkarz Wojciech Gąssowski? Na te i wiele innych, niezadanych pytań znajdą Państwo odpowiedź w drugim tomie „Warszawa idzie na mecz”. To jest ciąg dalszy opowieści o „wszystkich miejscach w stolicy związanych ze sportem”. Rodzaj przewodnika historycznego po miejscach, meczach, reprezentacyjnych stadionach i wyliniałych boiskach, dużych halach i małych salach, gabinetach prezesów i spelunkach bywalców drewnianych trybun. Często w towarzystwie osób powszechnie znanych i takich, które poznać warto, bo albo zapisały się w sportowej historii miasta, albo przynajmniej były znanymi z innych aktywności zawodowych kibicami.

Nie ma chyba przesady w stwierdzeniu, że Stefan Szczepłek jest skarbnicą wiedzy na temat warszawskiego sportu. Teraz dziennikarz sportowy dzieli się z czytelnikami ciekawostkami dotyczącymi różnych dyscyplin, zdmuchuje kurz z niektórych nieco zapomnianych sportowców, opowiada o miejscach związanych ze sportem, a przede wszystkim pokazuje pamiątki ze swojej gromadzonej przez lata kolekcji. Dzięki niemu odkrywamy miejsca, które już zniknęły ze sportowej mapy miasta, zaglądamy za kulisy ważnych wydarzeń sportowych, a także dyskretnie podglądamy życie prywatne działaczy i sportowców.

„Piłkarze. Medaliści” – kolejny minialbum z serii Medaliści, której bohaterami są wybitni polscy sportowcy, poświęcony został reprezentantom Polski w piłce nożnej, którzy na olimpiadzie w Monachium w 1972 roku zdobyli złoty medal. Od nazwiska wybitnego trenera, Kazimierza Gorskiego, zwani „Orłami Górskiego”, ustanowili niedościgły wzór talentu, umiejętności współpracy, odwagi i sukcesu na piłkarskim boisku. Grającym w latach 70. XX wieku, w złotym okresie polskiej piłki nożnej, sportowcom udało się zdobyć jeszcze kilka ważnych medali, w tym brązowy Mistrzostw Świata w 1974 roku i srebrny olimpijski w 1976 roku. Niezwykłą historię najwybitniejszej w historii polskiego sportu reprezentacji piłkarskiej przedstawił na łamach niniejszej książki ceniony dziennikarz sportowy, Stefan Szczepłek.

Trzecim po Januszu Kusocińskim i Irenie Szewińskiej bohaterem serii „Medaliści”, powstającej we współpracy z Polskim Komitetem Olimpijskim, jest Witold Woyda (1939–2008) – wybitny polski szermierz, dwukrotny – indywidualny i drużynowy – złoty medalista igrzysk olimpijskich z Monachium (1972). Na wcześniejszych olimpiadach drużynowo zdobył brązowy medal (Meksyk, 1968), a indywidualnie wywalczył srebrny (Tokio, 1964). Życiorys sportowca, podobnie jak w przypadku poprzednich tytułów, przybliżył ceniony dziennikarz sportowy Stefan Szczepłek, a warstwę tekstową uzupełniają wyjątkowe fotografie ze zbiorów Polskiego Komitetu Olimpijskiego.

Czy mecz piłkarski to na pewno tylko 90 minut walki na murawie? Może tak naprawdę rozgrywka zaczyna się dużo wcześniej, a jej rezultat potrafi oddziaływać na całe społeczeństwo latami? Reprezentacja Polski w swojej historii rozegrała ponad 800 spotkań. Stefan Szczepłek wybrał czternaście z nich. Niekoniecznie tych najsłynniejszych. Zawsze były to jednak mecze bardzo istotne, które poprzedzało coś interesującego i coś ważnego po nich następowało. Czasem ciąg przyjemnych zdarzeń prowadził do sukcesu, czasem wszystko zmierzało do nieuchronnego rozczarowania. Przekonaj się, jak wyglądała podróż polskich piłkarzy na pierwszy w historii mecz kadry, jakie sposoby na motywację swoich Orłów miał trener Kazimierz Górski, czy era Adama Nawałki musiała się skończyć klęską na mundialu w Rosji i... kto czaił się na sędziego z nożem po porażce z Bułgarią w eliminacjach igrzysk olimpijskich w 1972 roku. To opowieść o meczach, w których sytuacja polityczna i gospodarcza w kraju wpływała na boiskowe wydarzenia, a wynik rywalizacji zmieniał społeczeństwo i kształtował nasz futbol. Spotkaniach, w których jedno zagranie, kopnięcie piłki, błąd popełniony na boisku lub poza nim czy decyzje polityków decydowały o losach całej generacji piłkarzy i kibiców. To wielka podróż przez historię, która pozwoli spojrzeć na dzieje polskiej piłki z zupełnie nowej perspektywy.

Kolejny minialbum w serii o najsłynniejszych polskich sportowcach poświęcony jest Irenie Kirszenstein-Szewińskiej, trzykrotnej mistrzyni olimpijskiej, siedmiokrotnej medalistce igrzysk, pięciokrotnej mistrzyni Europy oraz szesnastokrotnej rekordzistce świata na dystansach 60, 100, 200, 300, 400 metrów, 440 yardów, w sztafecie 4 × 400 metrów. Szewińska czterokrotnie triumfowała w plebiscycie „Przeglądu Sportowego” na 10 najlepszych sportowców Polski. Była również prezesem Polskiego Związku Lekkiej Atletyki (1997–2007), wiceprezesem Polskiego Komitetu Olimpijskiego oraz członkiem Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (1998–2018). Wstęp Stefana Szczepłka i starannie wyselekcjonowane fotografie z Muzeum Sportu i Turystyki z pewnością przybliżą postać i karierę sportową tej znakomitej lekkoatletki.

Napisana z wielką kulturą języka i humorem, pełna anegdot książka o sportowej pasji, o przyjaźniach i dojrzewaniu w powojennej Polsce Stefan Szczepłek, znany komentator i dziennikarz sportowy, zaprasza czytelników w nostalgiczną i zabawną podróż do miejsca, gdzie się urodził, wychował i pokochał piłkę nożną: do magicznej, podwarszawskiej Falenicy. Barwne postaci i zwyczajni mieszkańcy, krewni, sąsiedzi i koledzy. Szczepłek opisuje ich wojenne i powojenne perypetie, opowiada, jak żyli, jak świętowali i o czym marzyli. Ocala też pamięć o falenickich Żydach zamordowanych w Treblince. Opowiadając o tym, co sam widział i co się działo w jego falenickim mikrokosmosie, Szczepłek mówi w istocie o życiu w PRL, z czułością, choć sprawiedliwie, bez idealizowania, portretując swój kraj lat dziecinnych. We wspomnieniach autora przewijają się koledzy z boiska, wybitni piłkarze: Kazimierz Deyna, Robert Gadocha, Adam Nawałka, a także między innymi Józef Hen, Tadeusz Konwicki, Melchior Wańkowicz, Janusz Majewski czy Stefan Kisielewski. Jak mówi sam Stefan Szczepłek, jest to książka o tym, jak spełniają się marzenia.

Dzieje światowej piłki nożnej opisane przez dziennikarza, który w ostatnim półwieczu był naocznym świadkiem najważniejszych futbolowych wydarzeń. Fascynująca podróż z przewodnikiem, który osobiście rozmawiał z Pelém, Didim, Eusébio, George’em Bestem, Franzem Beckenbauerem czy Ferencem Puskásem, widział bramki Diego Maradony na Estadio Azteca i słynny wolej Zinédine’a Zidane’a na Hampden Park, przeżył tragedię na stadionie Heysel i radość Manchesteru United po wygranym finale Ligi Mistrzów z Bayernem na Camp Nou. Od narodzin futbolu w nowoczesnej formie na Wyspach Brytyjskich w połowie XIX wieku po mistrzostwa świata w Brazylii. Od powstania FIFA aż po czasy najnowsze, w których Leo Messi i Cristiano Ronaldo stali się popularniejsi od wielu koronowanych głów. Kto rozegrał pierwszy mecz na Antarktydzie? Dzięki komu futbol rozwinął się w Brazylii? Dlaczego wiele klubów na całym świecie ma angielskie nazwy? Stefan Szczepłek obejrzał tysiące meczów na kilku kontynentach. Widział na żywo mundiale i mistrzostwa Europy. Przeprowadził setki rozmów z piłkarzami, trenerami, działaczami, sędziami. Wybrał to, co jego zdaniem jest w piłce najciekawsze i co miewa związek z polityką, kulturą oraz nauką. Tą książką prowadzi nas od stadionu do stadionu, od radości do dramatu. I – jak to przewodnik - pokazuje pamiątki i trofea. W „Mojej historii futbolu”, oprócz unikatowych zdjęć, znalazły się reprodukcje biletów i programów z najsłynniejszych meczów oraz fotografie oryginalnych koszulek i butów gwiazd - nierzadko z ich podpisami. To wszystko z prywatnej kolekcji autora, jedynej takiej w Polsce i jednej z większych w Europie. Czytając i oglądając tę książkę, ma się wrażenie, że to jest także nasza historia, tylko Stefan Szczepłek pomógł nam ją usystematyzować, przybliżyć i wyjaśnić. Takiej książki o piłce nożnej jeszcze w Polsce nie było.