Kompa Krzysztof

Nierówne traktowanie ze względu na płeć i dyskryminacja kobiet na rynku pracy są uważane w krajach Unii Europejskiej za jeden z głównych problemów, o czym świadczą m.in. zapisy legislacyjne i strategie zmierzające do poprawy pozycji kobiet. Istotna jest zatem analiza sytuacji kobiet na rynku pracy Unii Europejskiej, co było celem badań finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki, których wstępne wyniki dotyczą lat 2002-2014. W monografii zaprezentowano w szczególności aktywność zawodową, modelowanie płac oraz obecność kobiet w kierownictwie. Interesujące wydają się zmiany aktywności na rynku pracy w krajach Unii Europejskiej po kryzysie, bowiem dotknął on przede wszystkim sektory mocno zmaskulinizowane. Ważnymi problemami są też bierność zawodowa i jej przyczyny, które poddano analizie. Modelowanie płac i badanie luki płacowej implikowanej płcią należą do podstawowych zagadnień, dlatego poświęcono im w publikacji sporo miejsca, poszukując czynników oddziałujących na oba zjawiska. Dostęp kobiet do stanowisk kierowniczych i rozważanie wpływu struktury managementu na sytuację finansową przedsiębiorstw jest natomiast stosunkowo nowym i godnym uwagi nurtem w badaniach rynku pracy.

Istotny wzrost długości życia i spadek dzietności spowodowały odwrócenie piramidy demograficznej w wielu krajach, w tym również w Polsce. Systemy emerytalne nie są zatem w stanie zagwarantować odpowiedniego poziomu życia w okresie po zakończeniu aktywności zawodowej. Emerytury będą w przyszłości coraz niższe, a utrzymanie poziomu konsumpcji będzie wymagać coraz więcej dodatkowych środków. Konieczne jest więc indywidualne gromadzenie oszczędności na starość. Uświadomienie tego faktu w środowiskach wszystkich interesariuszy ma zasadnicze znaczenie dla bezpiecznej przyszłości starzejącego się społeczeństwa. Około 80% Polaków nie odkłada żadnych środków z przeznaczeniem na uzupełnienie emerytur, zaś dążenia państwa do zmiany tego stanu są daleko niewystarczające. Kluczową rolę w indywidualnym oszczędzaniu długookresowym odgrywają instytucje zbiorowego inwestowania – fundusze inwestycyjne i emerytalne. Naturalne jest pytanie o wydajność zarządzania nimi i o ich efektywność inwestycyjną. Badaniami objęto otwarte fundusze emerytalne i szereg inwestycyjnych, implementujących zróżnicowane kompozycje portfeli, w ich działalności w latach 2009–2015. Postawiono pytania, czy zmiany zasad funkcjonowania otwartych funduszy emerytalnych miały wpływ na rynek funduszy inwestycyjnych w Polsce i czy deklarowane przez TFI polityki funduszy znajdują odzwierciedlenie w ich wynikach inwestycyjnych. Przeanalizowano także, czy otwarte fundusze emerytalne były dobrze zarządzane. Porównano efektywność inwestycyjną OFE i funduszy prowadzących podobną politykę lokaty kapitału i zarządzanych przez te same Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych i Emerytalnych. Ukazano również, jaka kompozycja portfeli instytucji zbiorowego inwestowania gwarantowała bezpieczeństwo oszczędności długookresowych. Rozdział pierwszy stanowi wprowadzenie do ogólnych zagadnień omawianych w publikacji. W pozostałych trzech zamieszczono raporty z analiz empirycznych. Każdy zawiera prezentację metod wykorzystanych w badaniach. Istotną częścią książki są aneksy z wynikami obliczeń, będące podstawą analiz raportowanych w rozdziałach. Monografia powstała m.in. w wyniku realizacji badań finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki w ramach projektu NCN 2013/09/B/HS4/00493 pt. „Analiza rynku otwartych funduszy emerytalnych na tle rynku otwartych funduszy inwestycyjnych funkcjonujących w Polsce”.