Fundacja Kultura Liberalna

Eseje składające się na tę książkę łączy przekonanie, że w otaczającym nas świecie zaszły zmiany tak głębokie, że wymaga to postawienia od nowa klasycznych pytań o liberalizm. Redaktorzy tomu – Ralf Fücks i Rainald Manthe – pytają o wolność słowa, wolność i godność jednostki, relację równości i wolności, o rolę państwa, o relację między liberalizmem a ekonomią i tak dalej. Klasyczne pytania zadali jednak w kontekście nowych wydarzeń na scenie politycznej. Interesował ich zwłaszcza wzrost poparcia dla populizmu, geopolityczne i ogólnoludzkie kryzysy w czasach rosnącej polaryzacji. Każde z autorów i autorek udziela odpowiedzi z własnej, niepowtarzalnej perspektywy. Dlatego też książka ta nie stanowi wyświechtanej opowieści koronowanych liberalnych głów, ale jest świeżą oraz inspirującą propozycją. Karolina Wigura

„Imć posła Sienkiewicza z diariusza fragmenta” - Bartłomiej Sienkiewicz Wobec możliwych konwulsji politycznych i cywilizacyjnych większość naszych wyobrażeń o tym, jak powinien być urządzony świat, może rozsypać się jak domek z kart. Chcę spojrzeć na nasze dylematy nie po to, by utwierdzić się we własnych wyborach, ale by skonfrontować je z innymi perspektywami i tym samym zobaczyć na nowo. To, co zostanie z tej próby, może być cenniejsze niż zadowalanie się oczywistościami. Oczywistości są nudne.

Kieran Setiya pokazuje nam, że filozofia może być cennym narzędziem w radzeniu sobie z trudnościami towarzyszącymi tzw. kryzysowi wieku średniego, który – jak przekonuje autor – może przyjść nadspodziewanie wcześnie. Setiya z właściwym sobie humorem wnikliwie analizuje poczucie bezsensu i tęsknoty za utraconą młodością i czasem, kiedy wszystkie życiowe drogi były jeszcze możliwe. Kryzys wieku średniego ma swoją fascynującą historię. Warto ją poznać, aby życiowe przesilenie przekuć w szansę. Jarosław Kuisz Jeśli zamartwiacie się nieodwracalnością czasu, analizujecie życiowe porażki, a w czasie bezsennych nocy pytacie same siebie: „czy coś się jeszcze wydarzy?” – przeczytajcie tę książkę. Wiem, poradników jest aż za dużo, ale ten łączy w sobie lekkość eseju, racjonalne podejście oraz historię filozofii. Daje również odpowiedź na frapujące pytanie: kiedy zaczyna się wiek średni i czy zawsze musi wiązać się z kryzysem? Sylwia Chutnik Ta świetna książka pokazuje, że filozofia była i wciąż jest najskuteczniejszą metodą refleksji nad nieodłącznymi aspektami życia: przemijaniem, utratą i śmiercią. Refleksji, a zatem oswajania – co bynajmniej nie oznacza ani zaprzeczenia, ani idealizacji. Lektura obowiązkowa dla wszystkich przemijających, niezależnie od wieku i stanu ducha. Tomasz Stawiszyński Kieran Setiya - filozof, etyk, wykładowca w prestiżowym Massachusetts Institute of Technology. Autor bestsellerów, wyróżniony m.in. w rankingu najlepszych książek The Economist.

Filozofowie od Spinozy do Bierdiajewa zadawali sobie odwieczne pytania o to, jak być szczęśliwym, jak być dobrym, jak być kochanym i jak żyć w zmiennym świecie, gdzie nieustannie ogarnia nas poczucie straty. John Gray przekonuje, że tego wszystkiego najlepiej nauczą nas koty – zwierzęta, które w największym stopniu zawładnęły naszą wyobraźnią. John Gray - filozof polityki, wykładowca m.in. Uniwersytetu Oksfordzkiego, emerytowany profesor myśli europejskiej w London School of Economics and Political Science. Autor kilkunastu książek. Po polsku w Bibliotece Kultury Liberalnej ukazała się książka „Siedem typów ateizmu” [2020].

Mówi się o tym, że istnieją dwie Polski, które nigdy ze sobą nie rozmawiają. Otrzymują Państwo zapis bezprecedensowego starcia dwóch światopoglądów: konserwatywno-katolickiego i liberalno-zsekularyzowanego. Nie jest to jednak tylko zapis konfrontacji, lecz także dialogu i szukania kompromisu. Aborcja, eutanazja, małżeństwa jednopłciowe, populizm, wojna - to tylko kilka tematów podjętych w tej książce. Opinie o książce: „Chciałbym, żebyśmy wszyscy w Polsce umieli rozmawiać o tym, co nas dzieli (ale i łączy), w taki sposób, w jaki rozmawiają ze sobą Karolina Wigura i Tomasz Terlikowski. Piękna lekcja prawdziwego dialogu. A poza wszystkim – to się po prostu świetnie czyta!” Tomasz Stawiszyński „Te rozmowy nie dadzą Wam odpowiedzi na pytania w stylu: „jak myśleć i co robić”, ale pomogą usystematyzować swoje myśli i poglądy, a zarazem tworzyć przestrzeń i warsztat do rozmów ze swoimi przyjaciółmi i znajomymi. To książka nie tylko o ważnych tematach, ale i o tym, jak rozmawiać z Drugim Człowiekiem.” o. Grzegorz Kramer „Pasjonująca w tej książce jest wiedza autorów, różnorodność racji i spójność wywodów. Napawająca optymizmem jest kultura debaty przy – jednocześnie – jej bardzo gorącej atmosferze.” prof. dr hab. Magdalena Środa „Lektura tej książki pomaga lepiej zrozumieć współczesną Polskę i wskazuje możliwość dialogu społecznego na tak trudne tematy jak aborcja, eutanazja czy małżeństwa jednopłciowe. Także w sporach światopoglądowych powinna zwyciężać siła argumentu, a nie argument siły.”ks. dr hab. Andrzej Kobyliński Dr hab. Karolina Wigura - historyczka idei, socjolożka i dziennikarka. Członkini zarządu Fundacji Kultura Liberalna. Adiunktka na Wydziale Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Studiowała socjologię, filozofię i nauki polityczne na Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie Monachijskim. Doktorat i habilitację uzyskała na Uniwersytecie Warszawskim. Opublikowała książki: „Wina narodów: przebaczenie jako strategia prowadzenia polityki” (Nagroda im. Józefa Tischnera 2012) oraz „Wynalazek nowoczesnego serca. Filozoficzne źródła współczesnego myślenia o emocjach” (Nominacja do Nagrody im. Tadeusza Kotarbińskiego 2020). Publikuje w „The Guardian”, „The New York Times”, „Neue Zürcher Zeitung”, „Gazecie Wyborczej” i innych czasopismach. Dr Tomasz Terlikowski - filozof, publicysta, tłumacz, pisarz i działacz katolicki. W 2021 r. przewodniczył komisji do zbadania sprawy o. Pawła M. w zakonie dominikanów. Był m.in. redaktorem naczelnym portalu fronda.pl oraz redaktorem naczelnym i dyrektorem programowym Telewizji Republika. Autor wielu książek, m.in.: „Operacja Franciszek. Sześć medialnych mitów na temat papieża”, „Herezja kardynałów”, „Czego księża nie powiedzą ci o antykoncepcji? Niewygodna prawda Humanae vitae”, „Masakra piłą mechaniczną w domu Terlikowskich” (wraz z Małgorzatą Terlikowską).

Wiemy, że demokracja ma kłopoty. Ale czy wiemy, czym ona właściwie jest? Jan-Werner Müller proponuje nową definicję tego systemu politycznego, według której opiera się on na trzech filarach: wolności, równości i... niepewności. Müller jednak nie uspokaja, lecz bije na alarm. W XXI wieku musimy szybko uzdrowić krytyczną infrastrukturę demokracji. Jan-Werner Müller - historyk i politolog, wykładowca Uniwersytetu Princeton. Jest współtwórcą European College of Liberal Arts (ECLA) w Berlinie oraz współpracownikiem klastra badawczego Contestations of the Liberal Script (SCRIPTS). Autor tłumaczonych na wiele języków książek m.in. „Another Country: German Intellectuals, Unification and National Identity [2000], „A Dangerous Mind: Carl Schmitt in Post-War European Thought [2003]. Po polsku w Bibliotece Kultury Liberalnej ukazała się książka „Strach i wolność. O inny liberalizm” [2020].

Obrona liberalizmu, krytyka populizmu oraz potępienie rosyjskiej agresji na Ukrainę – brytyjski mistrz eseju porusza tematy niezwykle aktualne. Tom obejmuje teksty z lat 2011–2022 publikowane m.in. w „The Guardian” czy „New York Review of Books”, wybrane przez Wydawnictwo Kultury Liberalnej we współpracy z Autorem. Zbiór został uzupełniony o najnowsze teksty dotyczące wojny w Ukrainie. OPINIE O KSIĄŻCE: Donald Tusk: Timothy Garton Ash pozwala zrozumieć Polskę i Europę w momentach najtrudniejszych zawirowań historycznych i społecznych. To wybitny przewodnik intelektualny, którego bardzo potrzebujemy w ciężkich czasach. Tomasz Lis: Zbiór publicystycznych tekstów Timothy'ego Gartona Asha to lektura obowiązkowa, nie tylko dla liberałów. Jeden z najwybitniejszych intelektualistów naszych czasów wiele miejsca poświęca Europie, wolności, a także, co dziś szczególnie aktualne – putinizmowi i Ukrainie. Agnieszka Holland: Autor jest konstruktywnym pesymistą, wnikliwym znawcą i obserwatorem krętych ścieżek europejskiej polityki. Liberałem, który nie godzi się na fatalizm. Zbiór esejów pozwala nam prześledzić popełniane błędy i zagrożenia oraz znaleźć punkty, w których może nastąpić nowy początek. Wybór najnowszej publicystyki intelektualisty z Oksfordu, który oddajemy w Państwa ręce, to panoramiczne fotografie zmieniającego się świata, ale jednocześnie realizacja własnego postulatu autora sprzed lat: zmierzania w określonym politycznie kierunku, gdy pewność wybranej drogi wynika z gruntownej wiedzy o doświadczeniach z przeszłości. – Jarosław Kuisz, redaktor naczelny „Kultury Liberalnej” [fragment przedmowy] Timothy Garton Ash brytyjski historyk i eseista. Profesor studiów europejskich w St Antony’s College na Uniwersytecie Oksfordzkim oraz członek rzeczywisty Instytutu Hoovera na Uniwersytecie Stanforda. Jest autorem książek m.in. „Polska rewolucja: Solidarność”, autobiograficznej książki „Teczka. Historia osobista” o odkryciu teczki na własny temat sporządzonej przez enerdowską Stasi; a także „Wiosna obywateli. Rewolucja 1989 widziana w Warszawie, Budapeszcie, Berlinie i Pradze”, uzupełnionej o nowy rozdział na temat 30 lat polskiej transformacji ustrojowej.

„Liberalizm umarł!” – w Polsce z prawa i z lewa chętnie składa się do grobu ideologię, która towarzyszyła naszej transformacji. Światowej sławy politolog z Uniwersytetu w Princeton profesor Jan-Werner Müller zamiast czarnowidztwa i desperacji wybiera namysł nad tym, jakiego liberalizmu potrzebujemy w XXI wieku – w dobie populizmu i pandemii. Lektura obowiązkowa dla szukających rozsądnego optymizmu w trudnych czasach. „Czy liberalizm się przeżył? Za przeżytek powinien zostać raczej uznany pewien rodzaj dyskusji o liberalizmie – operujący fałszywymi znakami równości, przeciwstawieniami i uogólnieniami. […] Narracja o konflikcie między „ludem” a „liberalnymi kosmopolitycznymi elitami” to mylna diagnoza naszych czasów” – Jan-Werner Müller Jan-Werner Müller, historyk i politolog, wykładowca Uniwersytetu Princeton. Jest współpracownikiem Institute of Advanced Study w Berlinie oraz berlińskiego klastra badawczego Contestations of the Liberal Script (SCRIPTS). Autor tłumaczonych na wiele języków książek m.in. „Another Country: German Intellectuals, Unification and National Identity” (2000), „A Dangerous Mind: Carl Schmitt in Post-War European Thought„ (2003). Po polsku ukazały się „Co to jest populizm?” (2017) oraz „Przeciw demokracji”

Na czym polega tajemnica Jarosława Kaczyńskiego? Czego zabrakło w politycznej wizji Donalda Tuska? Jak powinna skutecznie działać opozycja? Książka Tomasza Sawczuka przynosi odpowiedź na najważniejsze obecnie polityczne pytania. Autor nie poprzestaje przy tym na analizie konserwatywnej rewolucji i kreśli odważną wizję przebudowy liberalnego centrum. Liberałowie muszą wymyślić się na nowo - oto warunek ocalenia praworządności w Polsce.

Książka nagrodzona w 2018 roku European Book Prize.Oto najważniejsza zagadka polityczna Europy Środkowej. Jak to się stało, że Victor Orbán, młody liberał w roku 1989, stał się dziś symbolem nieliberalnej demokracji? Na czym polegała przemiana działacza antykomunistycznej opozycji w populistycznego autokratę? Wybitny znawca węgierskiej polityki Paul Lendvai w bogato udokumentowanej biografii Orbána precyzyjnie pokazuje moment przeistoczenia się centrowego polityka w cynicznego nacjonalistę. Ta książka jest bezcenną lekturą dla wszystkich, którzy chcą zrozumieć, co wydarzyło się w ostatnich 30 latach w naszej części Europy, i przeciwstawiać się fali prawicowego radykalizmu. Z przedmowy autora do polskiego wydania: Najważniejszy wniosek z ponad dziesięcioletnich rządów Orbána jest taki, że im dłużej taki „wódz” utrzymuje się przy władzy, tym trudniej doprowadzić do zmiany rządu metodami demokratycznymi - o ile w ogóle jest to jeszcze możliwe. […] Jedność najważniejszych grup opozycyjnych lub przynajmniej ich ścisła współpraca to zasadniczy warunek osłabienia, a w konsekwencji upadku rządów autorytarnych. Ani Unia Europejska, ani Stany Zjednoczone, ani NATO nie wyręczą w tym lokalnych elit politycznych. Paul Lendvai, pochodzący z Węgier austriacki publicysta i autor książek, znawca Europy Wschodniej. Jest komentatorem politycznym austriackiego dziennika „Der Standard”. Występuje także w mediach węgierskich i anglojęzycznych. Współwydawca i redaktor naczelny kwartalnika „Europäische Rundschau”. W latach 1982-1987 był szefem redakcji Österreichischer Rundfunk (ORF) w Europie Wschodniej. Obecnie na antenie tej rozgłośni prowadzi program „Europastudio”. W Polsce przetłumaczono także jego książkę „Węgrzy. Tysiąc lat zwycięstw w klęskach” (Kraków, 2016).

Zwolennicy religii kontra ateiści! Czy na ten rytualny spór można spojrzeć inaczej? Wybitny brytyjski filozof polityki, John Gray, przekonuje, że tak. „Siedem typów ateizmu” to brawurowa podróż intelektualna po europejskiej tradycji ateistycznej. Gray domaga się ateizmu ambitnego, na miarę XXI wieku. Znakomity esej pozwala ujrzeć w nowym świetle polskie spory o miejsce religii w państwie. I pokazuje, że ateizm to nie nihilizm. „Współczesny ateizm jest ucieczką od świata pozbawionego Boga. Żeby jakoś uciec od tej wizji, ateiści wiarę w boską opatrzność wymienili na wiarę w postęp. Ateizm jednak nie zawsze tak właśnie wygląda. Choć wielu szuka namiastki bóstwa, żeby zapełnić pustkę po Bogu, który odszedł, inni całkiem porzucają monoteistyczne myślenie i w ten sposób osiągają poczucie wolności i spełnienia. Nie szukają kosmicznej głębi; zadowala ich zwykły świat.” John Gray John Gray, filozof polityki, wykładowca m.in. Uniwersytetu Oksfordzkiego, emerytowany profesor myśli europejskiej w London School of Economics and Political Science. Autor kilkunastu książek. Po polsku ukazały się m.in.: „Liberalizm”, „Po liberalizmie. Eseje wybrane”, „Al-Kaida i korzenie nowoczesności”, „Dwie twarze liberalizmu”, „Czarna msza. Apokaliptyczna religia i śmierć utopii”.

Iwan Krastew, Maciej Gdula, Jarosław Kuisz, Rafał Matyja, Tomasz Sawczuk, Stefan Sękowski i Karolina Wigura w najlepszej książce o współczesnej polskiej polityce w języku angielskim! Tylko wtedy, gdy zrozumiemy, dlaczego nieliberalni politycy wzrośli w siłę, będziemy mogli skutecznie stawić czoła ich popularności. Nie wystarcza być „po właściwej stronie” historii. Ślepota liberałów na prawdziwe przyczyny tego, co dzieje się w polityce państw liberalnej demokracji od kilku lat bezpośrednio bowiem przekłada się na ich nieumiejętność działania w nowej sytuacji i gorzkie rozczarowanie przy urnie wyborczej. Niniejsza książka zbiera najlepsze analizy nieliberalnego zwrotu po 2015 roku w Polsce i tłumaczy zjawiska, które pojawiły się tu wcześniej niż w Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych czy nawet Niemczech. W tym sensie przykład Polski jest dobrą lekcją dla innych krajów. Autorzy tego tomu patrzą na Polskę jak na polityczne laboratorium, a nie jak na odchylenie od ustalonych europejskich norm. Jest to książka nie tyle o populistycznym zwrocie w Europie Środkowej, ile o eksperymencie polegającym na odejściu od liberalizmu w rozdzieranym sprzecznościami XXI wieku.

Czym naprawdę kusi PiS? Czy rzeczywiście spełnia swoje obietnice budowy państwa dobrobytu? Czy dzięki PiS-owi jesteśmy bardziej solidarni? I jak na działania PiS-u powinna zareagować opozycja? W najnowszej książce Biblioteki Kultury Liberalnej Łukasz Pawłowski odpowiada na te pytania i przygląda się trzem najbardziej drażliwym obszarom polskiej polityki wewnętrznej — oświacie, ochronie zdrowia i emeryturom. Stawia przy tym opartą na twardych danych diagnozę: „Polska pod rządami Zjednoczonej Prawicy nie stała się państwem opiekuńczym. Nie stała się też państwem liberalnym. To hybryda prowadząca do tego, że państwo karleje, ale jednocześnie – dla celów politycznych i za nasze pieniądze – utrzymuje iluzję troski i wielkości. Na dłuższą metę to droga donikąd. Martwi mnie to przede wszystkim dlatego że skutki tej polityki w dużym stopniu odczują moje, ale nie tylko moje, dzieci”. O książce napisali: „Druga fala prywatyzacji” pokazuje, jak obietnice dobrobytu zostały zamienione w prywatne problemy obywateli. Janina Ochojska Łukasz Pawłowski trafnie dowodzi, że programy socjalne, którym towarzyszy pogarszanie się jakości usług publicznych, prowadzą do swego rodzaju „drugiej prywatyzacji”. To zupełne przeciwieństwo tak propagowanego przez Zjednoczoną Prawicę  hasła „Polski solidarnej”. prof. Marek Belka Łukasz Pawłowski szuka odpowiedzi na kluczowe pytania najbliższych lat – do jakiego modelu państwa dąży Polska? Jaka ma być rola państwa w życiu obywateli? I wreszcie: po co nam demokracja? Lektura obowiązkowa dla wszystkich, którzy interesują się polskim życiem publicznym. Bartosz Węglarczyk O autorze: dr Łukasz Pawłowski – sekretarz redakcji i felietonista „Kultury Liberalnej”. Z wykształcenia socjolog i psycholog. Autor tekstów i wywiadów na temat polskiego i amerykańskiego życia politycznego. W 2014 r. otrzymał nagrodę NBP w kategorii najlepszy wywiad o tematyce ekonomicznej za rozmowę z Michaelem Sandelem „Pobudka z amerykańskiego snu”.

Nadchodzi przełom dotyczący polskiej sceny publicznej. W tym momencie to podział międzypokoleniowy znajduje się w miejscu, które zajmowały kiedyś powszechne podziały postkomunistyczne i postsolidarnościowe. Wypaliło się już pokolenie Okrągłego Stołu. Od XVIII wieku po raz pierwszy dorosło pokolenie, które urodziło się we własnym, niezależnym państwie. Ta pozycja jest dla każdego to pragnie znaleźć odpowiedzi na poniższe pytania i zrozumieć. – Z jakiego powodu problemem współczesnej polityki jest wcześniejszy upadek państwa polskiego? – Z jakiej przyczyny to spór pomiędzy pokoleniami jest głębszy, niż podziały partyjne? – Co się stanie gdy postkomunistyczny mit Zachodu zostanie obalony? – Czy degeneracja etosu opozycji antykomunistycznej ma jakieś znaczenie? – Dlaczego w czasach pokoju ani Powstanie Warszawskie, ani Solidarność nie są odpowiednimi wzorami do naśladowania?

Czy zarodek jest człowiekiem? Czy śmierć jest naszym obowiązkiem? Czy warto sprawdzać, co mamy w genach? Spotkanie współczesnej medycyny i nowych technologii przynosi wiele niezwykłych pytań i kontrowersji. Niektóre z nich rozpalają sferę publiczną do czerwoności – a wszystkie dotyczą wyborów życiowych, które mogą czekać każdego z nas. Jeśli nie dziś, to jutro. Książka Emilii Kaczmarek to pasjonujący zbiór 36 felietonów, które w praktycznej i zwięzłej formie prowadzą Czytelnika przez najważniejsze współczesne problemy etyczne, pozwalając lepiej zrozumieć, o co w nich właściwie chodzi. O książce napisali: Teksty Emilii Kaczmarek są doskonałym świadectwem tego, że najtrudniejsze problemy filozofii i medycyny, związane z „narodzinami”, „życiem”, „ciałem”, „wolnością” i „śmiercią”, dają się ująć w formę kompetentnej, popularnonaukowej, a jednocześnie otwartej na dyskusję narracji. To książka, którą absolutnie trzeba przeczytać! dr hab. prof. Uniwersytetu Warszawskiego Magdalena Środa Kiedy eutanazja jest moralnie dopuszczalna? Do jakiego wieku kobieta bezpłodna może się starać o zabieg in vitro? Czy surogatka staje się „druga matką”? Jeśli nie wiemy tego od razu, to nie domagajmy się też natychmiastowej odpowiedzi. Zdecydujmy się raczej zawiesić sąd i pomyśleć. Ta książka pomaga myśleć bez gniewu i zaciekłości.