Andrzej Synowiec

Monografia stanowi znaczące dzieło naukowe doświadczonego badacza, od wielu lat zajmującego się problematyką przemysłu tytoniowego w Polsce w dwudziestym wieku, Autora dwóch książek i wielu artykułów poświęconych tej tematyce. Recenzowana rozprawa ma charakter oryginalny i stanowi znaczny wkład w badania nad procesami przemian gospodarczych Polski po drugiej wojnie światowej. Dostarcza wielu interesujących i nieznanych w polskiej historiografii gospodarczej informacji ?źródłowych dotyczących uprawy tytoniu i przemysłu tytoniowego. Jest to książka adresowana przede wszystkim do specjalistów z obszaru nauk społecznych, w szczególno?ci historyków gospodarczych i ekonomistów (...?). Należy podkreślić, że Autor bardzo swobodnie porusza się w analizowanej materii badawczej. Warto tu również zauważyć, że praca wykracza poza problematykę ściśle związaną z produkcją tytoniu i podejmuje różne zagadnienia dotyczące funkcjonowania przedsiębiorstwa przemysłowego w PRL-u. Autor jest doskonale zorientowany w aktualnym stanie badań i nowych podejściach badawczych do tej problematyki (?). Autor wykorzystał obszerną literaturę naukową dotyczącą podjętej problematyki badawczej, a przede wszystkim bazował na znaczącym zasobie materiałów źródłowych zgromadzonych w archiwach w Krakowie, Warszawie, Kielcach i Radomiu. Rezultatem przeprowadzonych kwerend archiwalnych i bibliotecznych jest wprowadzenie do obiegu naukowego wielu ?źródeł nieznanych lub mało znanych (?...). Reasumując, wyrażam opinię, że rozprawa Pana dr. Andrzeja Synowca jest dziełem wartościowym, będącym owocem dużej wiedzy historycznej Autora oraz Jego żmudnej wieloletniej pracy badawczej. Z recenzji dr hab. Krzysztofa Brońskiego prof. Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

Wytwórnia Papierosów „Czyżyny” w Krakowie-Czyżynach była największym przedsięwzięciem inwestycyjnym przemysłu tytoniowego, zrealizowanym w ramach planu sześcioletniego (1950–1955). Z wnioskiem budowy zakładu, mającego się stać jednym z najnowocześniejszych w Europie, wystąpiła w 1947 r. Dyrekcja Polskiego Monopolu Tytoniowego. 31 marca 1958 r. Wytwórnia Papierosów „Czyżyny” została połączona z Krakowską Wytwórnią Tytoniu Przemysłowego w Krakowie-Czyżynach w jedno przedsiębiorstwo pod nazwą Zakłady Przemysłu Tytoniowego w Krakowie-Czyżynach. W 1959 r. do ZPT została włączona Krakowska Wytwórnia Papierosów przy ul. Dolnych Młynów i z trzech samodzielnych jednostek gospodarczych powstał wielki kombinat pod nazwą Zakłady Przemysłu Tytoniowego w Krakowie. Wytwórnia Papierosów „Czyżyny” produkowała przede wszystkim papierosy, a także części zamienne do maszyn oraz pustaki. Wytwarzanie najważniejszego asortymentu, czyli papierosów, rozpoczęto w 1953 r. Produkowano papierosy bezustnikowe okrągłe w opakowaniach miękkich głównie po 20 sztuk w paczce. Wśród wyrobów tytoniowych wypuszczanych kolejno na rynek znajdowały się papierosy „Sport” (od 1953 r.), „Giewont” (od 1954 r.), „Żeglarz” (od 1955 r.) i „Morskie” (od 1958 r.). Wielkość produkcji wyrobów tytoniowych wzrastała sukcesywnie: w pierwszym roku wytworzono 5 368 000 tys. sztuk papierosów, a w 1958 r. uzyskano 12 308 100 tys. sztuk. Więcej w tym ostatnim roku wyprodukowała tylko Radomska Wytwórnia Papierosów. W 1959 r. kombinat krakowski był już niekwestionowanym liderem pod względem wielkości produkcji papierosów w Polsce.