Menu

Gomóła Anna

Oddajemy w Państwa ręce Antologię tekstów polskiego kulturoznawstwa. Powstała ona w ramach grantu „Kulturoznawstwo polskie. Historia i dziedzictwo dyscypliny”. Konstruując ją, stawialiśmy przed sobą kilka celów. Pierwszy […] wiązał się z potrzebą opracowania dziejów stworzonego w naszym kraju na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych kierunku badawczego. […] Skompletowanie tekstów nie było proste – długo dyskutowaliśmy nad kryteriami i warunkami doboru. Nasz zespół podjął zbiorowo ostateczną decyzję, którą jednak poprzedziły szeroko zakrojone konsultacje środowiskowe. Oczywiście, nie byliśmy w stanie skonsultować się ze wszystkimi reprezentantami akademickiego kulturoznawstwa. Stąd też kolejny cel naszej publikacji: ma ona być zaproszeniem do dyskusji nad korpusem tekstów – z różnych względów – istotnych dla naszej dyscypliny. Nie podjęliśmy próby stworzenia kanonu „lektur obowiązkowych” – niemożliwe bowiem byłoby wynegocjowanie takiej listy, wszak każdy ośrodek o dłuższej tradycji dorobił się własnego katalogu „złotych ksiąg”. Niemniej staraliśmy się zaprezentować prace ważne z punktu widzenia historii dyscypliny i kierunku, uwzględniając mikrohistorie poszczególnych środowisk uniwersyteckich. Interesował nas przy tym proces narastania propozycji teoretycznych i metodologicznych. Ostatecznie wybraliśmy klucz chronologiczny – nie odnosi się on jednak do dat pierwodruków pism, ale do biografii ludzi, którzy te pisma tworzyli. Założyliśmy bowiem, że zrekonstruujemy raczej „pokoleniową” historię dyscypliny, a nie kolejność ukazywania się poszczególnych prac. […] Mamy nadzieję, iż zaprezentowany w niniejszym tomie wybór tekstów pozwoli czytelnikom na lepsze rozeznanie się w historii oraz specyfice dyscypliny uniwersyteckiej i towarzyszących jej od blisko pół wieku studiów akademickich ukierunkowanych na poznawanie kultury. Publikacja nie jest przeznaczona wyłącznie dla osób związanych zawodowo z kulturoznawstwem, choć jak wiadomo to środowisko w największym stopniu będzie zainteresowane próbą ukazania różnych koncepcjami teoretycznych oraz obszarów badawczych znamionujących przybliżaną tutaj naukę. Problematyka wyłaniająca się z zebranych prac może jednak również zainteresować adeptów kulturoznawstwa, a także przedstawicieli pokrewnych dziedzin wiedzy. Wierzymy, iż książka przyczyni się poszerzenia znajomości tradycji kulturoznawczej, jej źródeł i dróg rozwoju, poruszanej w ramach studiów tematyki, jak też scenariuszy dotyczących przyszłości całej dyscypliny. (Ze Wstępu)
Oddajemy w Państwa ręce tom Kulturoznawstwo polskie. Przeszłość, przestrzeń, perspektywy, który powstał jako trzeci w ramach pracy nad grantem badawczym „Kulturoznawstwo polskie. Historia i dziedzictwo dyscypliny”. […] Dylematy polskiego kulturoznawstwa mają dwa źródła: wewnętrzne – łączące się z samym rozwojem dyscypliny i skłaniające do wskazywania kierunków czy też czynienia projektów na przyszłość oraz zewnętrzne – wypływające z obawy nie tyle o potencjał naukowy, co w ogóle o istnienie i trwanie dyscypliny. Kwestie tożsamościowe, jakie stawia przed sobą kulturoznawstwo, są zatem niezbędne, konieczne. Bez tej refleksji, bez spojrzenia w przeszłość – nie ma przyszłości. Monografia, którą oddajemy do rąk Czytelników, stanowi właśnie rezultat dociekań w tym zakresie. W założeniu miała ona być swoistą próbą podsumowania dotychczasowej historii kulturoznawstwa w Polsce. Los bywa jednak przewrotny. Zakpił z wewnętrznych dylematów środowiska, stawiając je w obliczu ostatecznej (czy dobrej?) zmiany. […] We wrześniu 2017 roku wicepremier Rządu Rzeczpospolitej Polskiej Jarosław Gowin przedstawił założenia nowej Ustawy o Szkolnictwie Wyższym przewidujące dostosowanie rodzimego systemu nauki do standardów wyznaczonych przez Organisation for Economic Co-operation and Development (Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju). Projekt zakładał redukcję liczby dyscyplin naukowych, co oznaczałoby likwidację kilkudziesięciu z nich, w tym kulturoznawstwa. […] Odebranie kulturoznawstwu statusu dyscypliny może mieć konsekwencje nie tylko w zakresie zdobywania czy nadawania stopni naukowych, ale też prowadzenia kierunków akademickich.