„Czerwony hrabia” był człowiekiem osobliwym. Niemieckim arystokratą, który stał się liberałem. Pruskim o?cerem, który został pacy?stą. Znakomitym eseistą, znawcą i mecenasem sztuki ówcześnie bulwersującej. Autorem znakomitych dzienników i listów – czytanych po dziś. Józefa Piłsudskiego poznał jako o?cer łącznikowy na Wołyniu w latach Wielkiej Wojny. Obaj panowie szybko nauczyli się, że warto uważnie słuchać rozmówcy. To spotkanie sprawiło, że Kessler w 1918 r. zrealizował dwie polskie misje: uwolnienie z więzienia wodza Legionów oraz objęcie poselstwa w Warszawie. Publikacja przybliża te dwa ważne wydarzenia w jego biogra?i, ale także w dziejach odrodzenia Polski i relacji polsko-niemieckich w kluczowym roku 1918.
prof. zw. dr hab. Włodzimierz Borodziej
Polskie fragmenty dzienników Kesslera są wyjątkowo cenne, ponieważ w „chaos” (Piłsudski) pierwszych tygodni niepodległości (rozpad imperialnych struktur, ewakuacja niemieckich okupantów, protesty bezrobotnych i robotników, kon?ikty na jeszcze nieustalonych granicach oraz bardzo ostre spory polityczne) wprowadzają nieco porządku. Pierwszy niemiecki przedstawiciel dyplomatyczny w odrodzonej Polsce pozostawił bardzo szczegółowe zapiski, sporządzane w samym centrum najgorętszych wydarzeń: w listopadzie 1918 r. w Berlinie i w Warszawie. Publikację przekładu polskich wątków jego dzienników należy uznać za znakomity pomysł, cenną pomoc dla historyków i ciekawą lekturę dla wszystkich miłośników historii.
dr hab. Maciej Górny, prof. IH PAN
