Menu

Ignacy Daszyński

Ignacy Daszyński: W dzisiejszych warunkach politycznych Polska bez Sejmu silnego i zdrowego żyć nie może. Sejm jest nie tylko symbolicznie wyrazem jedności państwa; jest on źródłem najsilniejszego życia publicznego. (...) Ci, którzy igrają z pojęciami demokracji i Sejmu, którym się zdaje, że Sejm to tylko kłótnie i spory partyjne bez sensu i bez uwzględniania państwowych interesów, którzy stawiają na miejsce Sejmu jakiegoś dyktatora czy króla, są to albo dzieci polityczne, albo wrogowie świadomi masy ludowej, którzy jednak raczej spłoną sami w ogniu, podkładanym pod centralną instytucję demokracji, a nie wprowadzą w życie swoich reakcyjnych utopij.
Ignacy Daszyński słynął jako charyzmatyczny mówca. Lektura jego Pamiętników przekonuje, ze niemal równie dobrze jak żywym słowem przywódca polskich socjalistów operował piórem. Swoje wspomnienia pisał tak, jak przemawiał: w sposób klarowny i uporządkowany, a jednocześnie z pasją, nie stroniąc od złośliwej aluzji czy ironicznego komentarza pod adresem ideowych oponentów. Początkowe fragmenty tekstu, poświęcone latom młodzieńczym, pozwalają najlepiej poznać Daszyńskiego od strony prywatnej; w dalszej narracji natomiast doświadczenia jednostki przesuwają sie na drugi plan, stają się punktem wyjścia do opowieści o postępach galicyjskiej socjaldemokracji, a później – o dziejach całego obozu lewicy niepodległościowej. Opowieść kończy relacja z pamiętnych listopadowych dni 1918 roku. Podstawą edycji, starannie przygotowanej i opatrzonej aparatem krytycznym, jest pierwsze wydanie tekstu z lat 1925–1926. Obszerny wstęp Kamila Piskały stanowi w istocie nową minimonografię postaci Daszyńskiego jako polityka, zawierającą też namysł nad kształtem narracji Pamiętników i zakończoną refleksją o dziedzictwie autora oraz całego ruchu socjalistycznego, a także ich (nie)obecności w zbiorowej pamięci dzisiaj. Pamiętniki Ignacego Daszyńskiego wydane są w cyklu "Seria 100-lecie niepodległości. Wspomnienia i pamiętniki", która realizowana jest w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości.