Menu

Jacek Sokolski

Wśród miejsc uchodzących w średniowieczu za wejścia do podziemnego świata zmarłych największą sławę zyskała sobie położona na małej skalistej wysepce jeziora Lough Derg w północno-zachodniej Irlandii tajemnicza jaskinia. Miał ją rzekomo otworzyć św. Patryk, uderzając w ziemię laską, otrzymaną (zgodnie z niektórymi wersjami legendy) od samego Chrystusa. Później przybysze z różnych krajów zstępowali do niej, aby w ten wymagający szczególnej odwagi sposób odpokutować popełnione przez siebie najcięższe nawet grzechy. Pierwszym takim pielgrzymem, którego relacja dochowała się do naszych czasów, był dwunastowieczny rycerz Owen. Jego opowieść spisał cysterski zakonnik Henryk z Sawtry i umieścił w swoim Traktacie o czyśćcu św. Patryka.
Celem pracy jest określenie wpływu, jaki na XVI- i XVII-wieczny obraz świata przyrody oraz na sposób pisania o niej wywarła utrwalona w tekstach Arystotelesa, Pliniusza, Teofrasta, Dioskuridesa i innych autorów starożytnych wiedza przyrodnicza. Wiedza ta w XVI w. stała się jednym z elementów wykształcenia humanistycznego, zaś w XVII została w wielu punktach zakwestionowana. Jednocześnie wykształcił się typ polihistora, uczonego o encyklopedycznym zacięciu, starającego się uporządkować dawną wiedzę, a nowe odkrycia wpisać w ogólny schemat.