Kaleńska-Rodzaj Julia

[Czuję] wyjątkowo przykry stan, tę okropną nie do opisania mękę, zwaną tremą. Odbiera ona nie tylko odwagę, ale i pozbawia sił – istna męczarnia. Ignacy Jan Paderewski Praca zawodowego muzyka jest jednym z najbardziej złożonych rodzajów działalności. Podstawą sukcesu są tu wieloletnie codzienne ćwiczenia, wymagające dużego wysiłku fizycznego i psychicznego. Można powiedzieć, że występ publiczny jest „wierzchołkiem góry lodowej” w życiu muzyka, na którym za każdym razem ważą się losy muzyka-wykonawcy i muzyka-osoby. Jeśli muzyk pozytywnie ocenia obie te sfery, owocuje to poczuciem dobrostanu psychicznego, co stwarza dobre warunki do dalszego twórczego rozwoju. Dlatego już sama myśl o możliwości niepowodzenia wzbudza lęk, który doprowadzić może do dezorganizacji procesu gry i radykalnego spadku jakości wykonania. Zjawisko tremy z pewnością znane jest każdej osobie występującej publicznie, doświadczamy tego uczucia w najważniejszych dla nas momentach życiowych. Dla większości zawodów problem tremy nie jest tak istotny ze względu na to, że występy publiczne są w nich zjawiskiem okazjonalnym. Natomiast w zawodach artystycznych, wykonawczych umiejętność radzenia sobie z tremą jest często czynnikiem decydującym o możliwości wykonywania zawodu. Julia Kaleńska-Rodzaj, doktor psychologii, psycholog-praktyk i zawodowy muzyk, poszukuje naukowych odpowiedzi na pytania: Czym jest trema? Czy jest wyłącznie zjawiskiem negatywnym, przeszkodą, którą należałoby usunąć z drogi, by występ był udany? Autorka eksploruje możliwości interpretacji tremy jako stanu podwyższonego pobudzenia, jako lęku społecznego oraz jako emocji złożonej. Dzieli się własnymi doświadczeniami wyniesionymi z pracy psychologicznej z muzykami: dwa ostatnie rozdziały książki mają praktyczny charakter - poświęcone są radzeniu sobie z tremą oraz optymalnemu przygotowaniu się wykonawcy do występu publicznego. Choć książka napisana jest głównie z myślą o muzykach – wykonawcach i pedagogach, to zaprezentowane w niej techniki mogą pomóc każdemu z nas w regulacji emocji podczas ważnych wydarzeń życiowych. Mamy do czynienia z książką na wskroś nowoczesną, która dostarcza gotowych narzędzi do zrozumienia zjawiska tremy jako fenomenu umysłowego. Z recenzji dr. hab. Kamila Imbira, prof. UW Autorka wykazała się erudycją i w ciekawy sposób oraz dobrym językiem pomaga zrozumieć czytelnikowi psychologiczne mechanizmy tremy muzyków. Z recenzji dr hab. Agaty Błachnio, prof. KUL

Ostatni podręcznik psychologii muzyki ukazał się w Polsce w 1970 roku. Psychologia muzyki stanowi pierwsze od półwiecza interdyscyplinarne kompendium psychologii muzyki, pisane z perspektywy psychologii, muzykologii, akustyki, neurologii, pedagogiki i antropologii kulturowej. Podręcznik jest napisany przez ekspertów – naukowców i praktyków, zmagających się na co dzień z problematyką percepcji, emocji i stresu w muzyce, czy działających na różnych polach medium muzycznego. Napisano go jasnym, przystępnym językiem, co czyni publikację dostępną szerszemu gronu odbiorców zainteresowanych relacjami psychologii i muzyki. Autorzy prezentują zagadnienia związane z odbiorem wrażeń muzycznych, aktywnością muzyczną, ćwiczeniem i wykonawstwem. W kolejnych rozdziałach Czytelnik znajdzie podstawową wiedzę na temat działania ludzkiego systemu słuchowego, mózgowych korelatów aktywności muzycznej, ruchu ciała w kontekście percepcji muzyki. Osobną część poświęcono emocjonalnym oraz terapeutycznym aspektom odbioru muzyki. Omówiono tu także psychologiczne aspekty aktywności muzycznej: ćwiczenia gry na instrumencie oraz przeżywania tremy i regulacji emocji podczas publicznego występowania. "Wartością książki jest zarys nowych, obiecujących sposobów opisu i wyjaśniania zjawiska rozwoju muzycznego, odbioru czy przeżycia muzycznego oraz nowych możliwości zastosowania wyników badań do nauczania muzyki, wykonawstwa dzieł muzycznych czy w pracy kompozytorskiej. (…) Psychologia muzyki skłania do rozważań na temat związków teorii z praktyką, inspirując uważnego czytelnika do zadawania kolejnych pytań, które mogą się w przyszłości przyczynić do rozwoju psychologii muzyki." Z recenzji dr hab. Aleksandry Rogowskiej, prof. UO