Kamieński Andrzej

Kolejny tom akt sejmikowych województw poznańskiego i kaliskiego, oddawany niniejszym do rąk Czytelników, został opracowany i wydany drukiem dzięki projektom finansowanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” i jest kontynuacją wydawnictwa zapoczątkowanego jeszcze w połowie XX w. przez Włodzimierza Dworzaczka, a podjętego i realizowanego od 2002 r. przez Michała Zwierzykowskiego. Obejmuje 315 różnorodnych tekstów, pochodzących z lat 1668-1675. Ramy chronologiczne stanowi bezkrólewie po abdykacji Jana Kazimierza oraz rok 1675, w którym odbył się sejmik województw poznańskiego i kaliskiego przed sejmem koronacyjnym Jana III Sobieskiego, ostatecznie kończącym przedłużające się w wyniku wojny z Turcją bezkrólewie. Końcowa cezura tomu wkracza nieznacznie w 1676 r., ponieważ sejmik przez sejmem koronacyjnym zakończył swe obrady dopiero na początku stycznia (nie uwzględniono tego jednak na karcie tytułowej). Kolejny tom, przygotowywany obecnie do druku, obejmie materiały z okresu od 1676 do 1695 r. Dzięki pozyskaniu nowych grantów w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki w opracowaniu są kolejne dwa tomy, obejmujące materiały sejmikowe z lat 1633-1668 oraz 1764-1793, a także w przygotowaniu do druku trzy tomy akt sejmiku województwa bełskiego.

Kolejny tom akt sejmikowych województw poznańskiego jest kontynuacją wydawnictwa zapoczątkowanego jeszcze w połowie XX w. przez Włodzimierza Dworzaczka, a podjętego i realizowanego od 2002 r. przez Michała Zwierzykowskiego. Obejmuje 340 różnorodnych tekstów, pochodzących z lat 1676–1695, a więc z okresu panowania Jana III Sobieskiego, od koronacji do ostatniego sejmiku, jaki odbył się za jego życia. Wydane źródła to nie tylko bezcenne materiały do wielu aspektów dziejów Wielkopolski, ale w znacznej mierze do historii parlamentaryzmu całej Rzeczypospolitej; obejmują między innymi komplet uniwersałów królewskich zwołujących sejmy oraz instrukcje monarsze na sejmiki przedsejmowe. Po raz pierwszy w tak znacznym stopniu uwzględniono również obcojęzyczne źródła dyplomatyczne (z archiwów w Berlinie i Wiedniu), dotyczące funkcjonowania sejmików wielkopolskich. Projekt wydawniczy realizowany jest dzięki finansowaniu przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki”. Dzięki pozyskaniu nowych grantów w ramach NPRH, w opracowaniu są kolejne tomy obejmujące wielkopolskie materiały sejmikowe z lat 1633–1668 oraz 1764–1793, a także trzy tomy akt sejmiku województwa bełskiego z lat 1572–1772, które ukazywać się będą w kolejnych latach.

W 2020 r. ukazały się Akta sejmikowe województwa bełskiego. Lata 1572-16551. Wydawnictwo to było pierwszą z zaplanowanych trzech publikacji, których celem jest kompletna i nowoczesna edycja akt sejmiku bełskiego. We wstępie do tego tomu omówiono szczegółowo zarówno dzieje akt bełskich, jak i perturbacje związane z pierwszymi próbami ich edycji w zasłużonej serii „Akta Grodzkie i Ziemskie”. Dokonano tam również szczegółowej charakterystyki spuścizny zachowanej po niedoszłym wydawcy akt, Wojciechu Hejnoszu, która to spuścizna stała się pierwszą inspiracją do podjęcia na nowo próby edycji tego wielce interesującego i bardzo potrzebnego materiału źródłowego. W 2021 r. udało się wydać kolejny tom akt sejmikowych, noszący tytuł Akta sejmikowe województwa bełskiego. Lata 1696-1772 (1792) . We wstępie do niego Czytelnik znajdzie krótko omówione przyczyny, które sprawiły, że jako drugi ukazał się tom obejmujący czasy saskie i stanisławowskie. Niniejszy tom jest trzecim i jednocześnie ostatnim z serii akt sejmiku bełskiego – obejmuje lata 1656-1695. Dzięki temu, że ukazuje się jako ostatni, jeszcze jesienią 2021 r. udało się wydawcom przeprowadzić uzupełniające kwerendy we Lwowie. Planowano wprawdzie dodatkowe kwerendy wiosną 2022 r., jednak na przeszkodzie stanęła bezprecedensowa i niczym nieuzasadniona napaść Rosji na Ukrainę. Dzięki pomocy i zaangażowaniu jednego z recenzentów wszystkich tomów, dr. Oleksija Winnyczenki, oraz pracowników Centralnego Państwowego Archiwum Historycznego we Lwowie udało się jednak przygotować ostateczną wersję niniejszego zbioru do druku.