Legieć Jacek

Trzeci tom słownika biograficznego naczelników, a de facto najważniejszych urzędników rosyjskiej administracji państwowej w królestwie Polskim w latach 1839-1918, jest następnym dziełem [...], które stanowi i stanowić będzie podstawę badawczą dla kolejnych pokoleń historyków zajmujących się dziejami Królestwa Polskiego w XIX i na początku XX wieku. Zakrojone na szeroką skalę przedsięwzięcie badawcze, mające na celu prezentację biogramów urzędników administracji rosyjskiej w jej pełnym spektrum instytucjonalnym, jest niezwykle cenne z kilku powodów. Po pierwsze, przedstawia obszerne biogramy oparte na wyczerpującym, ujednoliconym kwestionariuszu badawczym, identycznym dla wszystkich wydanych tomów, co daje wyjątkową możliwość dalszych analiz i badań nie tylko historycznych lecz także socjologicznych (np. zestawienia dotyczące pochodzenia społecznego, poziomu wykształcenia, dróg karier urzędniczych, stanu majątkowego, dzietności itp.). Po drugie, daje ogląd struktur administracji rosyjskiej poprzez pryzmat osobowy, w całej złożoności biogramów urzędniczych (karier opartych na tabeli rang) jak i czysto ludzkich, niejako prywatnych (rodziny, ojcowie, dzieci itp.) prof. dr hab. Roman Jurkowski

Kolejny tom słownika poświęconego rosyjskiej administracji w Królestwie Polskim, obok Słownika biograficznego gubernatorów i wicegubernatorów w Królestwie Polskim (1867–1918), stanowi uzupełnienie dużej luki w historiografii polskiej. Perspektywa, z jakiej Autorzy dokonują prezentacji postaci urzędników administracji rosyjskiej okresu zaboru, jest niezwykle rzetelna i obiektywna. Słownik przygotowany jest w sposób przejrzysty, układa się w logiczną całość. O kompleksowym charakterze przeprowadzonych badań świadczy ogrom źródeł archiwalnych zarówno rękopiśmiennych, jak i drukowanych. Imponująca bibliografia jest już sama w sobie przewodnikiem po problemie. [prof. dr hab. Norbert Kasparek]

Praca Depolonizacja Ziem Zabranych (1964-1914) Koncepcje – Mechanizmy decyzyjne – Realizacja t. 1-2 jest efektem wieloletnich prac badawczych prowadzonych w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki. Monografia ma na celu przede wszystkim zgłębienie i usystematyzowanie stanu wiedzy na temat niezwykle ważnego dla dziejów narodu polskiego programu w polityce wewnętrznej państwa carów, polegającego na depolonizacji Ziem Zabranych po upadku powstania styczniowego. Praca zawiera analizę najcenniejszych dokumentów archiwalnych – głównie raportów politycznych wileńskich i kijowskich generałów gubernatorów, dotyczących koncepcji, mechanizmów decyzyjnych oraz realizacji programu depolonizacji Ziem Zabranych. Publikacja wprowadza do obiegu naukowego nową jakościowo i poznawczo kategorię źródeł pozyskanych po wieloletnich kwerendach w archiwach rosyjskich, litewskich i ukraińskich, które wzbogacają i weryfikują dotychczasowy stan badań dziejów Polaków na Ziemiach Zabranych po upadku powstania styczniowego. W pierwszej części tomu 2 omówiono pokrótce okoliczności w jakich przyszło działać obu naczelnikom kraju, plany odnośnie do prowadzenia akcji depolonizacyjnej, ich realizację i skutki. Przedstawiono w niej sytuację w prawobrzeżnej Ukrainie przed wybuchem powstania styczniowego, omówiono najważniejsze wydarzenia z nim związane, a ściślej z walkami zbrojnymi na tych terenach. Omówione zostały też koncepcje prowadzenia polityki rosyjskiej na Ziemiach Zabranych, z uwzględnieniem specyfiki działań planowanych i podjętych wobec guberni południowo-zachodnich, oraz działaniom zmierzającym do osłabienia polskiej i wzmocnienia rosyjskiej własności ziemskiej i innych działań depolonizacyjnych. Drugą część publikacji stanowi wybór materiałów źródłowych – notatek, raportów i sprawozdań generałów-gubernatorów lat 1863-1864 i 1865-1868.