Marjane Satrapi

Mieć w Iranie dwadzieścia lat i umrzeć za prawa kobiet. 16 września 2022 roku w Iranie Mahsa Amini została pobita na śmierć przez policję obyczajową, ponieważ „niedostatecznie” zakryła włosy hidżabem. Ta fala protestów przemieniła się w bezprecedensową rewolucję feministyczną, wspieraną przez mężczyzn. Pierwszą taką rewolucję na świecie! Marjane Satrapi zebrała trzech specjalistów: Farida Vahida, politologa, Jean-Pierre’a Perrina, doświadczonego reportera, Abbasa Milaniego, historyka oraz siedemnaście największych talentów komiksowych, aby opowiedzieć o tym wydarzeniu, niezwykle ważnym dla Iranu, ale także dla każdej i każdego z nas.

„Wyszywanki” Marjane Satrapi, których fabuła toczy się niejako równolegle do „Persepolis”, oferują czytelnikowi wielobarwną serię opowieści z życia kilku pokoleń Iranek. Młoda Marjane czuwa nad samowarem, a z ust zebranych na rodzinnym spotkaniu kobiet płyną kolejne historie: czasem straszne, kiedy indziej niewiarygodne, ale wszystkie bez różnicy zabawne i wzruszające. Ten album, choć całkiem osobny, stanowi nieodłączne uzupełnienie „Persepolis”.

Kolejna powieść graficzna autorki znakomitego komiksu Persepolis! Iran, lata 50. XX wieku. Sławny w całym kraju muzyk grający na klasycznym perskim instrumencie przeżywa kryzys tożsamości. Nie cieszy go życie ani rodzina, a co gorsza, nie czerpie już przyjemności z gry. Podczas kolejnych kilku dni wspomina najważniejsze chwile swojego życia. Poznajemy barwną opowieść o codziennych kłopotach i radościach głównych bohaterów, ukazaną na tle panoramy dziejów Iranu pierwszej połowy XX wieku. Elementy dramatyczne przeplatają się z humorystycznymi, do tego dochodzi obiektywne spojrzenie na religię i obyczajowość narodu perskiego z epoki, kiedy szachowie dokonywali głębokiej europeizacji Iranu. Kurczak ze śliwkami zdobył nagrodę dla najlepszego albumu roku 2004 na Międzynarodowym Festiwalu Komiksu w Angouleme. W 2011 roku powstała jego adaptacja filmowa, wyreżyserowana przez samą autorkę powieści graficznej oraz Vincenta Parronauda. Marjane Satrapi urodziła się w Iranie w 1969 roku, a obecnie mieszka w Paryżu. Jest autorką komiksów (m.in. Persepolis, Wyszywanki) i książek dla dzieci oraz reżyserką filmową (Persepolis, Kurczak ze śliwkami, Głosy).