Petra Soukupova

Alice i Richard: praskie małżeństwo jakich wiele, siedemnaście lat razem, dwoje dzieci. Rzadko są wobec siebie szczerzy, namiętność wyparowała, a wspólne spędzanie czasu od dawna nie sprawia im większej radości, mimo to dalej ciągną ten wózek, bo przecież żadnemu z nich tak naprawdę nie dzieje się krzywda. Przychodzi jednak czas, kiedy muszą zastanowić się, czy dotychczasowe życie jeszcze im wystarczy, i dokonać wyboru. Petra Soukupová, „specjalistka od krojenia rodziny”, po kilku powieściach skupionych na relacjach między rodzeństwem czy rodzicami a dziećmi w swojej najnowszej książce, Sprawy, na które przyszedł czas, pierwszy raz bierze pod pisarski skalpel parę małżeńską. Wiwisekcję ich związku przeprowadza od pierwszej randki, poprzez fazę urządzania się „na swoim”, narodziny dzieci, codzienne przepychanki o bzdury i o sprawy istotne, aż do przełomu. Napisana charakterystycznym dla autorki, lekko niechlujnym i pozbawionym ozdobników stylem historia buzuje od emocji i udowadnia, że najtrudniej być blisko z kimś, kto jest tuż obok. O AUTORCE Petra Soukupová (ur. 1982) prozaiczka i scenarzystka, jedna z najbardziej wyrazistych autorek czeskich. Za swój debiut, powieść K moři (Nad morze), otrzymała w 2008 nagrodę Jiřiego Ortena. Jej druga książka, Zniknąć zdobyła w 2010 najważniejszą czeską nagrodę literacką, Magnesia Litera, w kategorii Książka Roku. W kolejnych latach ukazały się jej kolejne, entuzjastycznie przyjęte przez czytelników, powieści obyczajowe oraz książki dla dzieci. W książkach Petry Soukupovej dominuje problematyka relacji rodzinnych, a oryginalność autorki polega nie tylko na chłodnym, analitycznym sposobie relacjonowania wydarzeń, lecz także na niezwykłej umiejętności zaglądania w głowy bohaterów. Petra Soukupová jest absolwentką praskiej szkoły filmowej FAMU, współpracuje z twórcami popularnych seriali telewizyjnych. Mieszka w Pradze. W Polsce ukazało się dotąd pięć książek autorki: Zniknąć (2012), Bercik i niuniuch (2015), Pod śniegiem (2016), Najlepiej dla wszystkich (2019) i Sprawy, na które przyszedł czas (2022).

Dziesięcioletni rozrabiaka Viktor mieszka w Pradze z mamą, aktorką, która niespecjalnie sobie radzi z jego wychowaniem i własnym życiem. Kiedy Hana dostaje propozycję roli w serialu, postanawia oddać Viktora pod opiekę babci. Świetny plan! Viktor zmieni otoczenie, niedawno owdowiała Eva będzie miała kim się zająć, a Hana spokojnie odda się pracy. Tak będzie najlepiej dla wszystkich. Tylko że Viki jest wściekły, nie chce się przeprowadzać z miasta na wieś, prywatne sprawy Hany mocno się komplikują, a Eva ma swoje zasady i tajemnice. Viki, Hana i Eva. Obserwujemy trzy pokolenia – jak zwykle u Soukupovej, oddane bez retuszu – przez jeden rok ich życia, przełomowy i zarazem zwyczajny, jak niemal wszystko, co nas spotyka. Książka nominowana do nagrody Magnesia Litera 2018 w kategorii Proza. O AUTORCE Petra Soukupová (ur. 1982) prozaiczka i scenarzystka, jedna z najbardziej wyrazistych czeskich autorek. Za swój debiut, powieść K moři (Nad morze), otrzymała w 2008 nagrodę Jiřiego Ortena. Jej druga książka, Zmizet (Zniknąć) zdobyła w 2010 najważniejszą czeską nagrodę literacką, Magnesia Litera, w kategorii Książka Roku. W kolejnych latach ukazały się entuzjastycznie przyjęte przez czytelników powieści: Marta v roce vetřelce (Marta w roku intruza, 2011) i Pod sněhem (Pod śniegiem, 2015), oraz książki dla dzieci: Bertík a čmuchadlo (Bercik i niuniuch, 2014) i Kdo zabil Snížka (Kto zabił Śnieżka?, 2017). Najlepiej dla wszystkich, najnowsza powieść, szybko wspięła się na szczyt listy czeskich bestsellerów i zdobyła nominację do Magnesii Litery 2018 w kategorii Proza. W książkach Petry Soukupovej dominuje problematyka relacji rodzinnych, a oryginalność autorki polega nie tylko na chłodnym, analitycznym sposobie relacjonowania wydarzeń, lecz także na niezwykłej umiejętności zaglądania w głowy bohaterów. Petra Soukupová jest absolwentką praskiej szkoły filmowej FAMU, współpracuje z twórcami popularnych seriali telewizyjnych. Mieszka w Pradze. W Polsce ukazały się dotąd cztery książki autorki: Zniknąć (Afera, 2012), Bercik i niuniuch (Afera, 2015), Pod śniegiem (Afera, 2016) i Najlepiej dla wszystkich (Afera, 2019).

Bercik ma dziewięć lat. Jedzie z mamą i jej partnerem, Richardem, na wakacje. Chociaż wcale nie chce jechać. Wolałby zostać u taty, oglądać telewizję, grać na konsoli i pić fantę, bo u taty może jeść i pić co mu się podoba. Mama mówi, że na wakacjach będzie fajnie, że pozna inne dzieci. Ale Bercik nie za bardzo lubi poznawać nowych ludzi. To drugi powód, dla którego nie chce jechać. Pierwszy jest oczywiście taki, że nie chce być nigdzie, gdzie jest Richard. Kiedy pewnego dnia obrażony i zły na cały świat Bercik ucieka do lasu, spotyka dziwne zwierzę. Zwierzę, które mówi. Nie jestem zwykłym zwierzęciem. No to kto ty jesteś? Niuniuch. Nie ma niczego takiego na świecie... Znana czeska prozaiczka, Petra Soukupová (ur.1982), książką Bercik i niuniuch z powodzeniem zadebiutowała na scenie literackiej dla młodego odbiorcy. Historia Bercika nienachalnie oswaja temat rozbicia rodziny, daleko jej jednak do nudnej pomocy dydaktycznej wyłącznie dla osób, których sprawa dotyczy. Bo przecież każdy się czasami złości. Każdy czasami się boi. I każdy chciałby, żeby w trudnej chwili doradził mu jakiś mądry niuniuch.

Trzy siostry wspólnie wybierają się do domu rodzinnego na urodziny taty. Blanka wsiada do samochodu z dwiema dorastającymi córkami, niemowlakiem i psem; Olga z synkiem, iPadem i laptopem; Kristýna z kacem. Podróż wyzwala wspomnienia z dzieciństwa, mnóstwo emocji, żalów i frustracji, które niczym spod topniejącego śniegu wynurzają się we wzajemnych relacjach. Atmosfera robi się coraz gęstsza. A siostry nie wiedzą jeszcze, że w domu rodziców czeka kolejna, niezbyt przyjemna niespodzianka. Specjalistka od krojenia rodziny, Petra Soukupová, w swojej bestsellerowej powieści Pod śniegiem opisuje skomplikowane relacje rodzinne, najintymniejsze i najbardziej bolesne, bo przecież najważniejsze. Wyjątkowa umiejętność Soukupovej zaglądania w głowy bohaterów, autentyczność zachowań, dialogów i sytuacji sprawiają, że jeden zwyczajny dzień z życia zwyczajnej współczesnej rodziny wciąga odbiorcę bez reszty. Czytelnik nie ma wyjścia i już po kilku zdaniach po prostu siedzi w samochodzie wraz z bohaterkami powieści, jadąc w bardzo dobrze sobie znanym, i właśnie dlatego kluczowym, kierunku.