Tomaszewski Patryk

Odrodzenie państwa polskiego spowodowało rozwój oświaty i szkolnictwa, w tym wyższego. Uczelnie stały się nie tylko kuźnią kadr, ośrodkami rozwoju myśli naukowej, ale także ośrodkami życia kulturalnego. Studiowanie w czasach II Rzeczypospolitej nie sprowadzało się tylko do pogłębiania wiedzy, ale także do rozwoju zainteresowań kulturalnych, naukowych, sportowych, w czym pomocne były organizacje studenckie. Studenci byli widoczni nie tylko na ulicach Warszawy, Poznania i Krakowa, ale również kresowego Wilna i Lwowa. Uczelnie w dwudziestoleciu były areną sporów politycznych, a ich intensywność była znacznie większa niż współcześnie. W książce ukazane zostały główne obszary, w jakich toczyło się życie studenckie. Szczególnie uwypuklone zostały kwestie związane z sytuacją bytową studentów, ich aktywnością kulturalną i postawami politycznymi. Dowiemy się zatem, jak wyglądał przebieg studiów, gdzie studenci mieszkali, jak spędzali wolny czas, do jakich organizacji należeli. Patryk Tomaszewski, korzystając z opracowań oraz wspomnień ówczesnych studentów i wykładowców, odkrywa przed nami ten odchodzący już w zapomnienie świat. Czy wiele się zmieniło? Czy współcześni studenci różnią się od swych kolegów sprzed stu lat? Czy łączą ich wspólne zainteresowania i pasje?

Autorom niniejszego wyboru tekstów Karola Stefana Frycza należą się wyrazy uznania i podziękowania. Przywracają bowiem polskiemu czytelnikowi postać i myśl człowieka, którego bez wątpienia warto poznać i zapamiętać. Gdyby Karol Stefan Frycz (1910-1942) nie został zamordowany przez Niemców w obozie Auschwitz, byłby z pewnością jednym z największych publicystów i myślicieli politycznych XX-wiecznej Polski. Żył krótko, ale pozostawił dorobek, który sytuuje go pośród najzdolniejszych przedstawicieli młodego pokolenia obozu narodowego – obok Adama Doboszyńskiego i Jędrzeja Giertycha. To pokolenie marzyło o Polsce wielkiej i zarazem katolickiej, próbowało ją budować, widząc sens jej istnienia w obronie cywilizacji łacińskiej. Frycz był wielkim admiratorem baroku i kontrreformacji – ostatniej epoki, w której katolicyzm wykazał swą siłę ofensywną. Niniejszy wybór pozwala czytelnikowi w pełni poznać bogactwo jego myśli – od historiozofii i poszukiwania tożsamości narodowej, poprzez politykę zagraniczną, po zagadnienia gospodarcze i społeczno ustrojowe.

Seria wydawnicza Biblioteka Azji i Pacyfiku to niepowtarzalne przedsięwzięcie, które propaguje najważniejsze prace polskich i zagranicznych naukowców, poświęcone studiom azjatyckim. Doskonale wpisuje się w strategię Wydawnictwa Adam marszałek, które stało się w ostatnich latach czołowym promotorem współpracy europejsko-azjatyckiej w Polsce. O sukcesie Serii świadczy liczba książek, które co roku ukazują się pod charakterystycznym szyldem Biblioteki Azji i Pacyfiku. Kolekcja przyciąga doświadczonych i cenionych autorów, lecz również młodych naukowców, dla których jest ona formą upowszechniania wyników swoich badań. To unikalny zbiór książek, które pozwalają Czytelnikom poznać i zrozumieć Azję, odkrywać jej historię i kulturę oraz uczyć się w jaki sposób tworzyć nowe projekty z azjatyckimi partnerami.

W Wilnie w okresie dwudziestolecia międzywojennego działało wiele organizacji naukowych i kulturalnych, bujnie kwitło życie polityczne, jednak to właśnie uniwersytet i zgromadzeni wokół niego ludzie wpływali w bardzo dużym stopniu na intelektualne oblicze miasta. Ksiądz prof. Walerian Meysztowicz w książce Gawędy o czasach i ludziach wspominał: „Ale nie prasa i nie żywotność dyskusji politycznych stanowiły o znaczeniu Wilna. Odrodził się u stóp Zamkowej Góry, w dolinie Wilii i Wilejki, między Górą Trzykrzyską a wzgórzami Ponar, stary uniwersytet. »Miłe miasto widzę w snach – w ciasnej gdzieś ulicy – stoi stary drogi gmach – mury mej wszechnicy«. Właściwym centrum Wilna był Uniwersytet Stefana Batorego. Ton miastu nadawała młodzież”. W niniejszej książce autor odtworzył działalność społeczną, polityczną, kulturalną, sportową i naukową studentów Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Ukazał wszystkie zorganizowane sfery aktywności młodzieży akademickiej w okresie od 1919 do 1939 roku. Na kartach monografii pojawiają się takie organizacje studenckie, jak: Bratnia Pomoc, Akademicki Klub Włóczęgów Wileńskich, Młodzież Wszechpolska, Legion Młodych, Myśl Mocarstwowa, korporacje akademickie, a także ważne postaci życia studenckiego, m.in. Czesław Miłosz, Antoni Gołubiew, Stanisław Stomma, Jerzy Putrament, Kazimierz Hałaburda i Wacław Korabiewicz.

Życie i śmierć dla Narodu! Antologia myśli narodowo-radykalnej z lat trzydziestych XX wieku to prawdziwa perełka i niewątpliwy hit wydawniczy ostatnich lat. Po raz pierwszy bowiem Czytelnicy uzyskują dostęp do tekstów źródłowych, publikowanych przez środowisko przedwojennego ONR. Niniejsza antologia tekstów to swoisty elementarz, tym ważniejszy, bo ukazujący ideę narodowego radykalizmu nie tylko jako paradowanie w mundurach po ulicach polskich miast i wykrzykiwanie prostych haseł, ale jako w pełni usystematyzowany światopogląd, co prawda radykalnie krytykujący rzeczywistość, ale jednocześnie zdecydowanie podkreślający i odwołujący się do wartości będących od wieków fundamentem Polski i Europy. Obóz Narodowo Radykalny znany jest przeciętnemu polskiemu inteligentowi tylko na podstawie jednego zdania Czesława Miłosza: "Jest ONR-u spadkobiercą partia", zdania z całej twórczości noblisty bodaj najczęściej cytowanego i, powiedzmy to, najmniej sensownego. Czym był rzeczywiście ONR, co głosił, jak działał? Tego nikt nie wie. Publikacja panów Arkadiusza Mellera i Patryka Tomaszewskiego zapełnia lukę w naszej pamięci w sposób najlepszy z możliwych - po prostu udostępniając źródła. Rafał A. Ziemkiewicz

Hoppe nie był nigdy publicystą i politykiem jednoznacznie zdeklarowanym ideowo. Sam określał siebie jako państwowiec, nacjonalista, chrześcijański-demokrata. Nie sposób znaleźć dla jego pisarstwa jakiegoś wspólnego mianownika, który łączyłby różne konteksty i ideowe intuicje, tak wyraźne w jego twórczości, ale również działalności politycznej. Jeśli jednak musielibyśmy – choćby dla uczciwości wobec Czytelnika – taki wspólny mianownik znaleźć to będzie nim bez wątpienia ideowa synteza różnych wartości, wsparta o silne, mocno ugruntowane credo społeczne. Ale to jeszcze nie koniec. Był także Hoppe „zdrowym nacjonalistą”, może nietypowym, bo propaństwowym, był też – i nie ma w tym żadnej przesady chrześcijańskim humanistą, realistą, ale nie tak chłodnym, jak Władysław Studnicki i Stanisław Cat-Mackiewicz. Jego chłodny osąd sytuacji, ocieplany był nierzadko etyką, jakimś skonkretyzowanym systemem aksjologicznym. Motywem przewodnim pozostawało zawsze chrześcijaństwo i płynące z biblijnego pnia ewangeliczne nauczanie o państwie, społeczeństwie i polityce. Jan Hoppe – co już wcześniej zostało podniesione – był w swoich przekonaniach nieco eklektyczny. Jego „stempel ideowy” nie był tak czytelny, jak choćby u Romana Dmowskiego, czy też Adama Skwarczyńskiego. Krawędzie jego przekonań były często, przez niego samego tępione – celowo i świadomie. Stąd zasadne wydaje się przekonanie, że Hoppe był poszukiwaczem sprzeczności, człowiekiem wewnętrznie odważnym, pozostającym przez całego swoje życie z dala od „salonów”, politycznych klakierów i poklasków. A pomimo to (a może właśnie dlatego) pozostawał autorytetem dla środowisk, którym przewodził w II Rzeczpospolitej, w czasie wojny i okupacji i w Polsce Ludowej.

Seria wydawnicza Biblioteka Azji i Pacyfiku to niepowtarzalne przedsięwzięcie, które propaguje najważniejsze prace polskich i zagranicznych naukowców, poświęcone studiom azjatyckim. Doskonale wpisuje się w strategię Wydawnictwa Adam marszałek, które stało się w ostatnich latach czołowym promotorem współpracy europejsko-azjatyckiej w Polsce. O sukcesie Serii świadczy liczba książek, które co roku ukazują się pod charakterystycznym szyldem Biblioteki Azji i Pacyfiku. Kolekcja przyciąga doświadczonych i cenionych autorów, lecz również młodych naukowców, dla których jest ona formą upowszechniania wyników swoich badań. To unikalny zbiór książek, które pozwalają Czytelnikom poznać i zrozumieć Azję, odkrywać jej historię i kulturę oraz uczyć się w jaki sposób tworzyć nowe projekty z azjatyckimi partnerami.

Książka składa się z dwóch części: teoretycznej i empirycznej. W części teoretycznej autorzy dokonali zdefiniowania bezpieczeństwa społeczności lokalnych, umiejscowienia ich w naukach o bezpieczeństwie i korelacji z naukami o polityce i administracji. Ukazali powiązanie bezpieczeństwa lokalnego z polityką bezpieczeństwa, a także opisali, jak wygląda system bezpieczeństwa na poziomie lokalnym, z uwzględnieniem najważniejszych jego składowych. W części teoretycznej autorzy przedstawili również kilka oryginalnych podejść teoretycznych do problemów bezpieczeństwa społeczności lokalnych. W części empirycznej zaprezentowano wyniki badań mieszkańców 23 powiatów województwa kujawsko-pomorskiego.