Myśl polityczna stanowi jeden z elementów życia politycznego, wpływający na świadomość obywateli i bezsprzecznie, jak podkreślał Edward Olszewski, „obejmuje te przejawy aktywności intelektualnej, które mają bezpośrednie odniesienie do polityki. Obejmuje idee dotyczące człowieka jako istoty politycznej, jego miejsca w systemie politycznym, wyobrażeń odnoszących się do organizacji społeczeństwa, państwa, prawa, roli jednostek, dróg przeobrażeń społeczeństwa, polityki i jej związków z innymi dziedzinami życia społecznego, ekonomicznego, intelektualnego. Rozwiniętą formą myśli politycznej są ideologie i doktryny polityczne” Słowo „ideologia” ma grecką etymologię od dwóch wyrazów: idea – „idea”, „wyobrażenie” oraz logos – „słowo”, „nauka”. Sam termin jest różnie objaśniany i nie posiada jedno[1]znacznej definicji. Tomasz Żyro, powołujący się na Mostafę Rejaiego, zaproponował zwrócenie uwagi na dualizm znaczenia ideologii: 1. Jako pojęcie; 2. Jako doktryna polityczna. Z punktu widzenia nauk o polityce bardziej interesujące jest oczywiście drugie ujęcie.
Prezentowana książka jest efektem wieloletnich prac prowadzonych przez auto[1]rów. Zapoczątkowały je – wspólnego autorstwa – dwa wydania monografii Ideei doktryny polityczne XX wieku. Wybór, cz. I (wyd. I – 2003, wyd. II rozszerzone i zmienione – 2006). Również wspólnie autorzy przygotowali monografię pt. Od liberalizmu klasycznego do współczesnych koncepcji liberalnych. Wybrane problemy (2018). Ważnym elementem studiów nad myślą polityczną był dwutomowy zbiór monografii pod redakcją Andrzeja Wojtaszaka pt. Myśl polityczna w XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, t. I: Teoria – Historia – Współczesność, t. II: Wokół polskiej myśli politycznej (2015) oraz praca: Współczesne ruchy społeczne w dobie globalizacji (2014) czy współredagowana przez Dariusza Wybranowskiego z innymi autorami monografia zbiorowa: Komunizm i jego oblicza. Wybór problemów (2015).
Ze wstępu
