Menu

Andrzej Friszke

ur. 1956, historyk i publicysta, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, docent w Instytucie Studiów Politycznych PAN, profesor Collegium Civitas, były członek Kolegium IPN. Wieloletni działacz Klubu Inteligencji Katolickiej i redaktor „Więzi". W 2006 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Bada przede wszystkim najnowszą historię Polski. Jest wybitnym znawcą dziejów opozycji w PRL. Autor wielu książek: m.in. "KOR. Ludzie, działania, idee" (wydana pod pseudonimem Witold Wolski), "Polska Podziemna 1939-1945" (współautor), "Opozycja polityczna w PRL 1945-1980", "Życie polityczne Emigracji", "Niepokorni. Rozmowy o KOR" (wraz z Andrzejem Paczkowskim).
Zwięzły opis historii Polski skierowany do szerokiego kręgu czytelników. Autor, wybitny historyk, specjalizujący się w historii najnowszej, w sposób bardzo klarowny i obiektywny, choć niepozbawiony osobistych akcentów w toku narracji, przedstawia wydarzenia i procesy historyczne zachodzące w dziejach Polski współczesnej: drugą wojnę światową, przemiany społeczno-gospodarcze i ustrojowe, omawia rolę opozycji i Kościoła, rozwój nauki i kultury, polityczne tło światowe. Pozycja niezwykle ważna i cenna, umożliwiająca zrozumienie wydarzeń zachodzących na przestrzeni lat.
Kontynuacja dziejów polskiej radykalnej lewicy opisanych w książcePaństwo czy rewolucja? Polscy komuniści a odbudowywania państwa polskiego 1892-1920. Przegrana Rosji Radzieckiej w wojnie polsko-bolszewickiej nie oznaczała rezygnacji komunistów z wywołania w Polsce rewolucji, choć jej termin musiał być odsunięty.Profesor Andrzej Friszketym razem zachęca do refleksji nad polskim komunizmem dwudziestolecia, ale też nad realiami politycznymi i społecznymi ówczesnego państwa, problemami ideowymi i egzystencjalnymi, tożsamościowymi radykalnej lewicy tamtego czasu.
Andrzej Friszke (ur. 1956), historyk, prof. dr hab., członek Polskiej Akademii Nauk, autor ponad dwudziestu książek o historii Polski w XX wieku, przedstawia swoją drogę życiową od dzieciństwa aż do dzisiaj. Jest to niezwykła opowieść o patriotycznej tradycji rodzinnej, o młodych latach spędzonych w Olsztynie, o pierwszych zainteresowaniach historią, studiach na Uniwersytecie Warszawskim,opozycji przedsierpniowej i posierpniowej, pracy w „Tygodniku Solidarność”, Klubie Inteligencji Katolickiej i „Więzi”, a także w archiwach londyńskiej emigracji. Autor wspomina swe kontakty z wybitnymi postaciami – Mazowieckim, Bartoszewskim, Michnikiem, Giedroyciem, Ciołkoszową. Opowiada o środowisku historyków, którzy rozwinęli badania nad dziejami PRL, o warunkach ich pracy, dyskusjach i dokonaniach. To biografia historyka, który przez całe życie nie tylko prowadził z pasją badania naukowe, ale też pozostawał aktywny jako obywatel w walce o demokratyczną Polskę. Swą „spowiedź” Friszke przedstawia w rozmowach z dwoma dociekliwymi historykami młodszego pokolenia. W 21 rozdziałach […] opowiada o spotkaniach z ludźmi z kręgów emigracji politycznej, polskiego Państwa Podziemnego, ruchu oporu, KOR i innych ugrupowań opozycji w PRL. Od lewa, włącznie z komunistami, do prawa, w tym z endekami, jednak z przeświadczeniem, że w polityce i w życiu istnieją nieprzekraczalne granice etyczne. Adam Szostkiewicz („Polityka”) „Obyś żył w ciekawych czasach” – Andrzej Friszke należy do osób, które z tego przekleństwa uczyniły swój atut, uczestnictwo w wydarzeniach czasów zaiste ciekawych wykorzystując w życiu zawodowym. Teraz jest jednym z najważniejszych znawców XX-wiecznych i współczesnych dziejów Polski. Łączy solidność i skrupulatność w korzystaniu ze źródeł z niezależnością sądów i obiektywizmem. Niczyjej „polityki historycznej’ nie wspiera, choć prywatnie nie kryje np. sympatii do tradycji pepeesowskiej. […] Zawód: historyk to lektura nadzwyczaj interesująca, wielowątkowa i w całości wcale nie tak pesymistyczna jak zakończenie. Tomasz Fiałkowski („Tygodnik Powszechny”) Przyczyna, dla której cenię omawianą książkę i postawę Friszkego, to widoczne jego przekonanie, że historia jako dyscyplina badawcza i refleksyjna ma służyć właśnie badaniu i refleksji, a nie podbijaniu narodowego bębenka w ramach polityki narodowo-populistycznej. Marcin Kula („Kultura Liberalna”)
Barwna, oparta na materiałach archiwalnych, opowieść o jednej z najważniejszych polskich instytucji wychowawczych XX wieku. Andrzej Friszke przedstawia Związek Harcerstwa Polskiego jako organizację wychowującą zaangażowanych społecznie obywateli. Książka ukazuje ewolucję relacji Związku Harcerstwa Polskiego z władzami PRL. Początek opowieści wyznacza zjazd łódzki z grudnia 1956 roku, czyli odbudowa ZHP na zasadzie kompromisu między dawnymi działaczami harcerskimi i grupą, która zaangażowała się lub dorastała w ZMP. Cezurą zamykającą opowieść jest koniec roku 1963, kiedy w wyniku decyzji najwyższych władz PZPR autonomia ZHP zostaje złamana, a związek poddany ścisłej politycznej kontroli.
Podstawą źródłową książki są niepublikowanych dotąd akta Urzędu do Spraw Wyznań z okresu od Grudnia 1970 i dojścia do władzy ekipy Gierka do wyboru Jana Pawła II. W obszernym wprowadzeniu autor przedstawia główne założenia polityki władz PRL wobec Kościoła katolickiego w latach 1970-1978, w tym również podejmowane próby ułożenia stosunków z Watykanem. Część druga zawiera dokumenty archiwalne, m. in. tajne memoriały i decyzje najwyższych władz PRL.