Początki naszych rozważań dotyczących kolejnego zawodu medycznego sięgają tym razem połowy XVIII stulecia. W księgach kancelaryjnych tamtego czasu można bowiem odnaleźć słowo "felczer", stosowane wtedy wymiennie z mianem "cyrulik". Jest on pierwszym bohaterem naszej serii wydawniczej Zawody medyczne na ziemiach polskich w XIX i XX w. Drugim jest diagnosta laboratoryjny.
W tomie przedstawiono drogę rozwoju zawodu felczera w Królestwie Kongresowym i na ziemiach polskich do połowy XX stulecia. Opisano sposoby przygotowania do profesji, zmiany w systemie kształcenia, obowiązki i uprawnienia felczerów na przestrzeni prawie 200 lat. Ciekawą kwestią, poruszoną niejako na marginesie rodowodu felczera, a wartą zwrócenia uwagi, są wzory czerpane z rosyjskiego, a później sowieckiego systemu oświaty.
W dziedzinie diagnostyki, kształcenia wyodrębnionej grupy np. analityków medycznych, rozpoczęło się dopiero w XX wieku. Zawody łączące się z tym działem medycyny nie mają tak długiej tradycji, jak było to w przypadku felczerów. Aczkolwiek czynności związane z wykrywaniem przyczyn choroby prowadzono oczywiście od dawnych stuleci. Funkcje te bowiem sprawowali – rzec można od „niepamiętnych czasów” – lekarze. W książce próbujemy ukazać drogi wyłaniania się odrębnych zawodów oraz sylwetki specjalistów w zakresie diagnostyki na tle rozwijającej się niezwykle żywiołowo medycyny, w tym nowych technik i sposobów poznawania chorób.
Publikacja powstała we współpracy ze Śląskim Uniwersytetem Medycznym i Polską Akademią Nauk.
