Grzegorz Rydlewski

Autor, sięgając do światowego dorobku teoretycznego nauk o polityce, a także nawiązując do swojego wcześniejszego spojrzenia na tę problematykę, przedstawia w tym opracowaniu pewne refleksje na temat stanu i dynamiki relacji, mechanizmów decydowania, procesów i związków przyczynowych w dziedzinach, które rozstrzygają w państwie o rozdziale dóbr, zarządzaniu zasobami i zagospodarowaniu kanałów przepływów. Zaletą tej książki jest jej niezwykła aktualność i odwaga odniesienia się– choć z zamierzonym dystansem, powściągliwością – do politycznej konfrontacji rozgrywającej się aktualnie w Polsce, na tle kryzysowych tendencji w zglobalizowanym świecie i w europejskiej wspólnocie. Autor wyeksponował kluczowe aspekty sporu o to, czym w ogóle jest rządzenie, władza, polityka, jakich rozstrzygnięć dokonuje się dziś w ogniu walki politycznej w kwestii modelu rządzenia; nicią przewodnią jego rozważań jest refleksja nad warunkami i barierami efektywności określonych modeli. Tytuł proponowany przez Autora być może wyda się komuś manieryczny, jednak jest jak najbardziej adekwatny, gdyż właśnie dowodzi on tego, że za dylematami i dyskusjami dotyczącymi modelu rządzenia, ba, samej istoty mechanizmu czy procesu rządzenia kryją się najbardziej fundamentalne problemy związane z warunkami przetrwania zbiorowości państwowej, wspólnoty narodowej, adaptacji do zmian cywilizacyjnych lub marginalizacji i regresu. Autor trafnie wskazuje, że nie sposób rozwiązać jakichkolwiek, w tym elementarnych problemów wynikających z wyczerpywania się tradycyjnych schematów władzy, tradycyjnego repertuaru metod i narzędzi rządzenia bez pogłębionej analizy źródeł, charakteru i zasięgu podziałów społecznych, przesłanek i przejawów kryzysu ideologii i doktryn, ale też mentalności społecznej, typów i wzorców kultury politycznej. Książka jest dobrym przykładem nauki o polityce uprawianej integralnie, a nie w opłotkach wąskiej specjalizacji wspartej hermetyczną terminologią. Politolog występuje tu w roli tyleż badacza, nauczyciela, doradcy, co i wychowawcy, a zarazem obywatela.

U podstaw tej publikacji leży przekonanie, że wśród uwarunkowań decydowania politycznego i rządzenia w ostatnich latach, które muszą być uwzględnione przy każdej próbie ustalania kierunków, metod i sposobów dalszego prowadzenia działań w obu tych dziedzinach aktywności, zasadnicze znaczenie mają postępujący wzrost władzy komunikacji oraz ekspansja nowych technologii informacyjnych i rozwiązań w zakresie cywilizacji cyfrowej. Procesy te są dotychczas ujmowane najczęściej w kategoriach nowych mechanizmów i narzędzi optymalizowania działania w sferze funkcjonowania państw, instytucji władzy publicznej oraz podmiotów artykulacji i agregacji interesów politycznych. Wielu widzi w nich swego rodzaju nowe otwarcie w dziejach cywilizacji, źródło nadziei na postęp. Równocześnie zewsząd rozlegają się głosy wskazujące, że procesy te stanowią poważne zagrożenie – i jako takie mogą być dla ludzi źródłem lęku. Nie brakuje więc opinii nacechowanych wartościująco – zarówno ostrzeżeń, jak i wypowiedzi utrzymanych w optymistycznej tonacji – brakuje natomiast szerszej refleksji teoretycznej i spojrzenia strategicznego. Autor podejmuje próbę nakreślenia obrazu czekających nas zmian w decydowaniu, rządzeniu, i władzy w przestrzeni publicznej. Celem autora nie było szczegółowe analizowanie technicznego wymiaru zmian, które wiążą się z ekspansją cywilizacji cyfrowej i sztucznej inteligencji. Zastanawia się natomiast przede wszystkim nad prawdopodobnymi korelacjami między tymi zmianami a rewizją mechanizmów i rozwiązań modelowych występujących w świecie polityki, decydowania politycznego i rządzenia.