Irena Poniatowska

Księga pokongresowa Chopin 1810–2010. Ideas – Interpretations – Influence zawiera materiały z III Międzynarodowego Kongresu Chopinologicznego (zorganizowanego w Warszawie przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina i trwającego od 25 lutego do 1 marca 2010 roku – w 200-lecie urodzin Kompozytora). Tom I obejmuje teksty zgrupowane wokół zagadnień biografii kompozytora, historycznych kontekstów procesu twórczego Chopina, prądów estetycznych epoki i ich wpływu na kompozytora („Chopin’s Personality, Heritage and Milieu”); kwestii źródeł, aspektów metodologicznych, historycznych i współczesnych tradycji i stylów wykonawczych, analiz dzieła („Interpretations of Chopin’s Music”); nadto funkcjonowania Chopinowskiej twórczości we współczesnym świecie („Chopin in Contemporary Culture”). W tomie II zebrano referaty przedstawiające w wielu ujęciach temat „The Influence of Chopin and his Music” – rezonans twórczości Chopina w muzyce innych kompozytorów oddziaływanie na literaturę i sztukę, postrzeganie kompozytora i recepcja jego muzyki. Zbiór stanowi jedną z najbardziej znaczących publikacji ostatnich lat dotyczących Fryderyka Chopina.

Najnowsza praca prof. Ireny Poniatowskiej stanowi próbę realizacji jednej z największych romantycznych tęsknot sztuki, idei correspondence des arts, zogniskowanej na sylwetce i twórczości Fryderyka Chopina. Połączenie muzyki jako źródła inspiracji i symboliki, poezji jako osobistego do niej komentarza oraz sztuk wizualnych komentujących z kolei nastroje i asocjacje wywołane obrazem poetyckim składają się na wielopoziomowe studium artystycznej recepcji postaci, życiorysu a zwłaszcza dzieł kompozytora, poprzedzone erudycyjnym wprowadzeniem w kategorię estetycznego piękna i zmieniające się w jej kontekście role poszczególnych sztuk. Bogactwo zebranych przez Autorkę dzieł poetyckich poświęconych Chopinowi dowodzi niezmiennie tego, jak niewyczerpanym pozostaje on źródłem inspiracji. Narrację starannie jednak dopasowanych i ułożonych wedle klucza interpretacyjnego wierszy prowadzi komentarz Autorki. Wyławia on i wskazuje wspólne w postrzeganiu fenomenu Chopina pojęcia i kategorie: narodowość, żal, wygnanie, dążenie do ideału; prezentuje symbolikę i asocjacje chopinowskich gatunków (od mazurków, przez preludia, nokturny, koncerty, po etiudy); a nawet przywołuje przykłady poetyckiego upamiętnienia miejsc pobytu Chopina. Niemal każdemu zaś z tych symboli i skojarzeń towarzyszą wzbudzone tymi samymi lub analogicznymi impulsami dzieła klasyki malarstwa polskiego i europejskiego, o którego „synestetyczny” dobór zadbała Bożena Weber.

Książka Jan Ekier – artysta stulecia – w darze Chopinowi wydana z okazji 100-lecia Profesora Ekiera to zbiór listów gratulacyjnych (15), tekstów wspomnieniowych uczniów i przyjaciół Profesora (21) oraz tekstów naukowych (19). W księdze zamieszczono m.in. kalendarium życia i działalności Jana Ekiera, wykaz artykułów i prac naukowych Jubilata oraz plan edycji Wydania Narodowego. Wśród autorów tekstów są wybitni artyści, pianiści i chopinolodzy, tacy jak: Paul Badura-Skoda, Fou Ts’ong, Andrzej Jasiński, Piotr Paleczny, Krzysztof Jakowicz, Jean-Jacques Eigeldinger, John Rink, Mieczysław Tomaszewski, Zofia Chechlińska i wielu innych. Redaktorem księgi jest Irena Poniatowska.

Książka prof. Ireny Poniatowskiej jest zbiorem dziesięciu esejów powstałych na przestrzeni kilku ostatnich lat, dotyczących muzyki Fryderyka Chopina, ujrzanej w jednej perspektywie: recepcji, z jaką muzyka ta się spotykała i rezonansu, jaki wzbudziła w europejskiej kulturze. W wydanym obecnie tomie szkiców chopinowskich znajdują się teksty, w których muzyka Chopina, jej recepcja i rezonans rozpatrywane są przy pomocy nowoczesnych metod naukowych światowej muzykologii. Autorka wzięła na warsztat przede wszystkim cztery gatunki: preludia i etiudy, mazurki i pieśni. Każdy z nich ukazany został w jakiejś szczególnej perspektywie, zgodnej z ideą naczelną tomu i zaprezentowany na zaskakująco obszernym polu porównawczym. Wydanie tomu esejów prof. Ireny Poniatowskiej stanowi wyjątkowo cenne dokonanie w świetle aktualnej chopinologii światowej.