Menu

Jarosław Zieliński

Rozwiązywanie zagadek związanych z żydowskimi domami modlitwy w Warszawie wymaga wyjątkowego wysiłku z powodu niemal doszczętnego unicestwienia podczas II wojny światowej niemal pięciuset takich obiektów – od okazałych synagog do skromnych pomieszczeń w prywatnych domach. Po większości modlitewni nie pozostało nic poza adresem odnotowanym w zbiorczych zestawieniach. Na gruntach największej przedwojennej dzielnicy żydowskiej wyrosła nowa dzielnica – Muranów, bloki mieszkalne tworzą zupełnie odmienny układ od dawnych kamienic, a wiele ulic zmieniło swój bieg. W innych dzielnicach, szczególnie na Pradze, przetrwało wprawdzie sporo starych budynków, ale opuszczone sale modlitwy zostały przebudowane na inne cele i utraciły wcześniejszy wystrój. Wszystkie te miejsca modlitw były fotografowane niezwykle rzadko, więc poza okazjonalnymi tego rodzaju zapisami badaczom pozostawały do dyspozycji nieliczne dokumenty źródłowe, relacje prasowe oraz literatura wspomnieniowa. Te pola badawcze zostały już niemal do końca wyeksploatowane, co pozwoliło wyjaśnić wiele kwestii, ale jednocześnie ukazało, jak bezradna bywa nauka wobec ogromu Zagłady. Książka Jarosława Zielińskiego Warszawskie synagogi. Na tropie tajemnic kontynuuje wątki podjęte w dziele Eleonory Bergman, która zbadała wszystkie dostępne przed laty źródła i opracowania, tworząc najpełniejszą w dziejach varsavianistyki panoramę stołecznych modlitewni. Od tego czasu badacze zyskali jednak łatwiejszy dostęp do materiałów wcześniej niemal niewykorzystywanych – fotoplanów, zdjęć lotniczych i szczegółowych opracowań kartograficznych, a także fotografii (przeważnie niemieckich), które nieustannie pojawiają się na aukcjach internetowych. Wszystkie te narzędzia zostały użyte w tej książce, dzięki czemu udało się dokonać znaczącej weryfikacji wiedzy na temat wielu synagog, których wygląd, a nawet dokładniejsza lokalizacja w obrębie danej posesji nie były dotychczas znane. Opracowanie nie jest szczegółowym zestawieniem wszystkich domów modlitwy, lecz – poza wstępnym przeglądem obiektów najważniejszych – prezentuje te, o których można powiedzieć cokolwiek więcej niż dotychczas.
Stacje kolejowe – architektura i budownictwo to bogato ilustrowany cykl poświęcony tematyce gmachów dworcowych oraz innych budowli gospodarstwa kolejowego. Szczegółowo, często po raz pierwszy, opisano tu budynki stacji osobowych i towarowych, biurowce, magazyny, wiaty, remizy, warsztaty, wieże wodne, domki dróżników i zwrotniczych, noclegownie oraz domy i całe kolonie mieszkalne. Zaprezentowano wszystko to, co choć zazwyczaj znacznie mniej eksponowane, a dla podróżnych najczęściej niewidoczne, kryje się również pod nazwą „stacja kolejowa”. Tom pierwszy, kreśląc panoramę rozwoju infrastruktury dróg żelaznych na świecie w wieku XIX i na początku XX, stanowi wprowadzenie do całej serii. Zawiera przegląd stosowanych ówcześnie rozwiązań architektonicznych i konstrukcyjnych i na tym tle prezentuje budownictwo kolejowe w Królestwie Polskim, które cechował pewien fenomen, nieobecny w historii gospodarczej innych krajów świata. Była nim niemal permanentna sprzeczność interesów władz carskich, szczególnie tych wojskowych, oraz polskiego środowiska finansowego, w którym kapitalistyczny imperatyw zysku szedł często w parze z gospodarczym patriotyzmem.
Drugi tom cyklu Stacje kolejowe – architektura i budownictwo został w całości poświęcony warszawskim stacjom epoki zaboru rosyjskiego. Przy wszystkich ograniczeniach będących konsekwencją zniewolenia kraju, rozdarta między wschód i zachód Warszawa borykała się z różnym rozstawem szyn linii kolejowych, wymuszonym połączeniami z drogami żelaznymi w Rosji i w zachodniej Europie. W warunkach, na przemian, okresów politycznej opresji i odwilży, powstawały prywatne i państwowe drogi żelazne, a przy nich setki budynków i budowli niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania kolei. W przypadku warszawskich gmachów stacji osobowych z biegiem lat stawały się one coraz bardziej zacofane względem zagranicznych odpowiedników. Za światowym postępem ze znacznie większym powodzeniem nadążały budynki zaplecza towarowego i technicznego. Właśnie tematyce budownictwa w gospodarstwie kolejowym poświęcono w opracowaniu najwięcej uwagi, opisując wszystkie, przeważnie już nieistniejące obiekty w obrębie poszczególnych dworców i stacji.
Książka o Warszawie zniszczonej w czasie II wojny światowej i odbudowanej z ruin. W 1944 oku w centrum Europy przestała istnieć milionowa metropolia, stolica 33-milionowego państwa, jedno z większych miast kontynentu - Warszawa. W chwili zagłady miasto mmiało za sobą ponad sześć wieków historii, bogatej zarówno w chwile chwały i heroizmu, jak też poniżenia i upadku.
Książka o Warszawie zniszczonej w czasie II wojny światowej i odbudowanej z ruin. W 1944 oku w centrum Europy przestała istnieć milionowa metropolia, stolica 33-milionowego państwa, jedno z większych miast kontynentu - Warszawa. W chwili zagłady miasto mmiało za sobą ponad sześć wieków historii, bogatej zarówno w chwile chwały i heroizmu, jak też poniżenia i upadku.
Książka o Warszawie zniszczonej w czasie II wojny światowej i odbudowanej z ruin. W 1944 oku w centrum Europy przestała istnieć milionowa metropolia, stolica 33-milionowego państwa, jedno z większych miast kontynentu - Warszawa. W chwili zagłady miasto mmiało za sobą ponad sześć wieków historii, bogatej zarówno w chwile chwały i heroizmu, jak też poniżenia i upadku.
Książka o Warszawie zniszczonej w czasie II wojny światowej i odbudowanej z ruin. W 1944 oku w centrum Europy przestała istnieć milionowa metropolia, stolica 33-milionowego państwa, jedno z większych miast kontynentu - Warszawa. W chwili zagłady miasto mmiało za sobą ponad sześć wieków historii, bogatej zarówno w chwile chwały i heroizmu, jak też poniżenia i upadku.
Książka o Warszawie zniszczonej w czasie II wojny światowej i odbudowanej z ruin. W 1944 oku w centrum Europy przestała istnieć milionowa metropolia, stolica 33-milionowego państwa, jedno z większych miast kontynentu - Warszawa. W chwili zagłady miasto mmiało za sobą ponad sześć wieków historii, bogatej zarówno w chwile chwały i heroizmu, jak też poniżenia i upadku.
Zbiór opowiadań science fiction i fantasy. Autor podejmuje klasyczne tematy fantastyki naukowej, takie jak kontakt z obcymi, podbój kosmosu czy II wojna światowa. Z kolei w opowiadaniach fantasy o rycerzu Tevatcie i mikropowieści "Pieśni Almanhour" buduje rzeczywistość fikcyjnej krainy Śródmorze. Jarosław Zieliński - debiutował dwadzieścia lat temu (opowiadaniem "Rycerz, krew i kruk na ostrzu miecza" na łamach pisma "Voyager"), ale później większość swoich utworów fantastycznych umieszczał w sieci. W pierwszej połowie lat 90. działał w literackiej grupie Klub Tfurcuf, skupiającej wielu znanych, wielokrotnie nagradzanych pisarzy mi.in. Jarosława Grzędowicza, Jacka Komudę, Jacka Piekarę czy Andrzeja Pilipiuka. Był redaktorem wydawanego przez KF fanzinu "Fantom". Był także księgarzem, wydawcą, poetą, autorem podręczników do informatyki i tekstów politologicznych. Za tomik "Słowa i linie" (2012) otrzymał Nagrodę im. księdza Jana Twardowskiego.