Jerzy Mellibruda

Psychoterapia współczesna to terytorium na którym prowadzone są fascynujące poszukiwania intelektualne i praktyczne. Przez wiele lat była podzielona i uprawiana w obrębie różnych obozów nazywanych „szkołami”, czy „systemami”., Akcentowały one swoją odrębność poprzez własne systemy pojęciowe oraz specyficzne języki opisu człowieka i pracy terapeutycznej. Tworzyły własne reguły szkolenia psychoterapeutów i zasady obowiązujące w relacjach z klientami. Jednak coraz więcej praktykujących psychoterapeutów podejmuje próby przezwyciężania tych podziałów i poszukuje integracji dorobku psychoterapii. Wydaje się. że jest wiele perspektyw pomocnych w dobieraniu przez psychoterapeutę odpowiednich dla klienta sposobów jego rozumienia i metod pomagania. Należą do nich specyfika i przyczyny jego cierpienia, stosunek co samego siebie, dojrzałość i treść tożsamości, sposób myślenia i styl kontaktów z ludźmi. Ważną rolę odgrywa także rodzaj problemów z którymi się zmaga i schematy osobiste, tworzące ich przyczyny. Przedstawione zostały rekomendacje do pracy terapeutycznej dotyczące smutku i przygnębienia oraz depresji, następnie lęku i strachu oraz zaburzeń lękowych a także zaburzeń nałogowych i uzależnień.

Jerzy Mellibruda najnowszą książkę poświęcił tak ważnemu i tragicznemu zjawisku, jakim jest przemoc domowa. Opisuje różne formy przemocy, zastanawia się nad jej przyczynami, ale przede wszystkim proponuje, w jaki sposób powinniśmy walczyć z przemocą w naszych domach. Autor szczególną uwagę poświęcił sytuacji w Polsce. Przedstawia, co zostało zrobione i jak wiele jest obszarów zaniedbanych. Porównuje polskie doświadczenia z dokonaniami innych krajów. Książka jest istotnym głosem w dyskusji o przemocy w rodzinie, przeciwdziałaniu jej i drogach uwalniania się. Ważna nie tylko dla profesjonalistów, ale także wszystkich tych, którzy z troską myślą o kondycji polskiej rodziny.

Wśród wielu przyczyn ludzkiego cierpienia szczególne miejsce zajmują te, które są związane ze śladami bolesnych doświadczeń w relacji z bliskimi osobami oraz z powodu ważnych strat osobistych. Raniące doświadczanie złego traktowania i przemocy, zdrady i porzucenia lub śmierci kochanej osoby występują w życiu wielu ludzi. Ale bardzo często cierpienie towarzyszy nam nie tylko wtedy, gdy jesteśmy zranieni przez wydarzenia i relacje. Z upływem czasu „zranione miejsca” przekształcają się w blizny, które towarzyszą nam przez resztę naszego życia. Te psychiczne blizny wpływają na nasze myśli i uczucia, na nasz sposób życia oraz na nasze relacje z sobą i z innymi ludźmi. Cierpienie zakonserwowane wokół śladów raniących doświadczeń z przeszłości może zatruwać i zaburzać nasze życie przez wiele lat, nawet wtedy, gdy staramy się układać osobiste życie w konstruktywny sposób. Można jednak podejmować próby łagodzenia tego bolesnego wpływu i uwalniania się od ciężaru śladów doświadczeń, które utrudniają życie. Z nadzieją na powodzenie tych starań. Książka Jerzego Mellibrudy, pokazuje takie możliwości i pomaga w lepszym zrozumieniu przyczyn cierpień związanych z obecnością tych śladów w naszej psychice i w naszym życiu.

Istotę uzależnienia można określić następująco: (1) człowiek wielokrotnie podejmuje zachowania, które przynoszą poważne szkody; (2) mimo tych szkód kontynuuje owe zachowania; (3) jego próby powstrzymania tych zachowań i kontrolowania ich kończą się niepowodzeniem. Nałogowe zachowania wynikające z uzależnienia mogą dotyczyć picia alkoholu, zażywania narkotyków, palenia tytoniu, seksu, hazardu, odżywiania, pracy, ćwiczeń fizycznych itp. Prezentowany w książce model psychoterapii uzależnienia jest koncepcją integracyjną, w której autorzy starają się połączyć idee i rozwiązania praktyczne pochodzące z wielu źródeł, szczególnie związanych z: (1) założeniami i doświadczeniami Programu 12 Kroków AA; (2) podejściem behawioralno-poznawczym i teorią społecznego uczenia się; (3) psychoterapią humanistyczno-egzystencjalną; (4) podejściem psychodynamicznym.

Większości problemów i konfliktów między ludźmi nie można rozstrzygać za pomocą kodeksu karnego czy przepisów dyscyplinarnych. Wydaje się, że wiele cierpień, smutku i obaw, rozgoryczenia i rezygnacji bywa następstwem działań podejmowanych bez złych intencji. Trudno wtedy ustalić winowajcę, trudno przez karę naprawić to, co się stało. Można natomiast poszukiwać źródeł problemów i niepowodzeń i je odkrywać. O tym, jak zapobiegać problemom w kontaktach z ludźmi, jak rozpoznawać źródła trudności i jak budować satysfakcjonujące relacje na podstawie wiedzy o sobie samym i innych – pisze autor książki Jerzy Mellibruda.

Książka profesora Mellibrudy będzie fascynującą lekturą dla wszystkich zainteresowanych współczesną psychoterapią. Pokazuje praktyczne i poznawcze możliwości integracyjnego korzystania z dorobku różnych podejść psychoterapeutycznych oraz dostosowywania psychoterapii do indywidualności pacjentów i specyfiki ich problemów. Zawiera oryginalną koncepcję kategoryzacji negatywnych schematów osobistych i ścieżek integracji praktyki psychoterapeutycznej, tworzących warunki do ich zmiany. Autor prezentuje różne formy aktywności psychoterapeuty i jego współpracy z pacjentem i obszernie ilustruje je przykładami dialogów i konkretnych sytuacji psychoterapeutycznych. Szczególną uwagę poświęca śladom dziecięcych traum, które są przyczyną wielu zaburzeń i problemów osobistych ludzi dorosłych korzystających z psychoterapii. Pomaga w lepszym rozumieniu, na czym polega psychoterapia oraz w jaki sposób jej doświadczanie może przyczyniać się do ulepszania własnego życia.