Karen Armstrong

Karen Armstrong, autorka bestsellerów poświęconych historii rozmaitych religii, w „Buddzie” opisuje postać, której myśli po 2500 latach wciąż poruszają świat. Wielu zna Buddę tylko jako zażywnego, pogodnego mężczyznę z jego ikonicznych wizerunków. Ale kim był naprawdę i w jakim świecie przyszło mu żyć? Co zdołał osiągnąć w ciągu osiemdziesięciu lat, które zrodziły jedną z największych religii świata? Autorka odpowiada na te i wiele innych pytań we wciągającej biografii. Łącząc ze sobą historię, filozofię, kulturę i mitologię, pokazuje fascynujący portret mężczyzny, którego przebudzenie nadal inspiruje miliony. Siddhartha zostaje tu ukazany na wielu poziomach – czysto ludzkim i osobistym, duchowym, społecznym i historycznym. Armstrong opowiada o życiu człowieka gotowego do największych wyrzeczeń w poszukiwaniu prawdy, odnajdywaniu własnej drogi, dążeniu do kompromisu pomiędzy tradycją a własnymi doświadczeniami i przekonaniami. Na ścieżce, którą Budda dąży, nieraz się potyka – i to sprawia, że po tylu latach historia ta nadal ma wymiar uniwersalny. Autorka skupia się również na tle społeczno-gospodarczym życia Buddy. Pokazuje warunki życia na Półwyspie Indyjskim, rozwój ośrodków miejskich, społeczeństwo wędrownych mnichów, a także przemiany cywilizacyjne i religijne zachodzące w Europie i Azji. Podążamy za Siddharthą krok po kroku, dostrzegając w Oświeconym nie boga, ale bliskiego nam człowieka.

Droga brytyjskiej religioznawczyni Karen Armstrong (ur. 1944) do światowej sławy miała szczególny, a nawet dramatyczny przebieg. Katoliczka irlandzkiego pochodzenia, w wieku 18 lat została mniszką i będąc w zakonie, podjęła studia na Uniwersytecie Oksfordzkim. Jeszcze w trakcie studiów opuściła klasztor, a w pierwszej swojej książce (1982) opisała traumatyczne przeżycia z pobytu w nim. Również kariera akademicka zakończyła się niepowodzeniem, ponieważ londyński uniwersytet odrzucił jej doktorat o Tennysonie. Wykonując zlecenie dla telewizji, odbyła w 1984 roku podróż po Ziemi Świętej. Ten epizod, swego rodzaju iluminacja, sprawił, że podjęła tematykę religioznawczą, a jednocześnie stała się publicystką pracującą nad pojednaniem wielkich religii. Dziś jej książki są światowymi bestsellerami przekładanymi na dziesiątki języków. W niniejszej – naprawdę krótkiej – historii mitu Armstrong oświetla w kilku syntetycznych i nadzwyczaj ilustratywnych zbliżeniach miejsce mitu w ludzkiej historii od paleolitu do dziś. Rehabilituje mit jako opowieść człowieka o własnym losie pełniącą ważną, niegdyś fundamentalną, funkcję życiową. Pisze o micie w relacji do logosu, który przeważa w ostatnich stuleciach, i o zagrożeniu, jakim może się stać zagubienie mitu, tej emanacji, a zarazem drogowskazu naszego przystępu do świata. Współczesny człowiek, uważa Armstrong, tak samo jak dawny potrzebuje przewodnika w nowych rytuałach przejścia.

Karen Armstrong, autorka bestsellerów poświęconych historii rozmaitych religii, w „Buddzie” opisuje postać, której myśli po 2500 latach wciąż poruszają świat. Wielu zna Buddę tylko jako zażywnego, pogodnego mężczyznę z jego ikonicznych wizerunków. Ale kim był naprawdę i w jakim świecie przyszło mu żyć? Co zdołał osiągnąć w ciągu osiemdziesięciu lat, które zrodziły jedną z największych religii świata? Autorka odpowiada na te i wiele innych pytań we wciągającej biografii. Łącząc ze sobą historię, filozofię, kulturę i mitologię, pokazuje fascynujący portret mężczyzny, którego przebudzenie nadal inspiruje miliony. Siddhartha zostaje tu ukazany na wielu poziomach – czysto ludzkim i osobistym, duchowym, społecznym i historycznym. Armstrong opowiada o życiu człowieka gotowego do największych wyrzeczeń w poszukiwaniu prawdy, odnajdywaniu własnej drogi, dążeniu do kompromisu pomiędzy tradycją a własnymi doświadczeniami i przekonaniami. Na ścieżce, którą Budda dąży, nieraz się potyka – i to sprawia, że po tylu latach historia ta nadal ma wymiar uniwersalny. Autorka skupia się również na tle społeczno-gospodarczym życia Buddy. Pokazuje warunki życia na Półwyspie Indyjskim, rozwój ośrodków miejskich, społeczeństwo wędrownych mnichów, a także przemiany cywilizacyjne i religijne zachodzące w Europie i Azji. Podążamy za Siddharthą krok po kroku, dostrzegając w Oświeconym nie boga, ale bliskiego nam człowieka.

Biblia to najsłynniejsza książka świata. Przetłumaczono ją na ponad dwa tysiące języków; ocenia się, że tylko w ciągu ostatnich dwustu lat sprzedano przynajmniej sześć miliardów egzemplarzy. Aby wyjaśnić złożony, pełen sprzeczności tekst Biblii - dzieła dziesiątek ludzi, tworzonego przez setki lat - Karen Armstrong stosuje nowatorskie podejście: opisuje proces powstawania Biblii, aby następnie śledzić drogi i sposoby, na jakie Biblia w ciągu kolejnych stuleci była odczytywana, interpretowana i nadinterpretowywana. Karen Armstrong rozpoczyna swoją analizę od okoliczności powstania najstarszych ksiąg Biblii żydowskiej. Opowiada, jak powstawała żydowska Biblia i Nowy Testament, ukazuje różnorodne wpływy, kształtujące teksty, które stały się Pismem Świętym żydów i chrześcijan. Przechodząc w kolejnych rozdziałach od żydowskiego Midraszu i chrześcijańskiego kultu Jezusa do wpływu, jaki listy Pawła wywarły na reformację i do manipulacji, jakich chrześcijańscy fundamentaliści dopuszczają się wobec tekstu Apokalipsy, Karen Armstrong przedstawia konteksty, w których księgi biblijne były odczytywane.

Czym jest mit? Jaką wartość przedstawiał dla naszych przodków? I, co może ważniejsze, czy nadal jest potrzebny dzisiaj? Armstrong przedstawia dzieje kształtowania się mitów, od paleolitu przez starożytność aż do współczesności. Błyskotliwie i lekko opowiada o tym, jak obdarzony świadomością przemijania i śmierci człowiek potrzebuje mitów, by lepiej zrozumieć swoją sytuację w świecie i pełniej doświadczać życia.

Od Gilgamesza do bin Ladena – niebezpieczne związki religii i polityki Fundamentalizm islamski i prześladowanie chrześcijan w Syrii stały się problemami całego świata, a lęk przed islamskim fanatyzmem przekłada się na przekonanie, że religie – szczególnie monoteistyczne – są nietolerancyjne i wykluczające. Karen Armstrong ukazuje dzieje ludzkości, jej wojen, bóstw i religii, nie stroniąc od kontrowersyjnych spraw i opinii.