Wiśniewski Tomasz

Można się naturalnie zastanawiać, czy dobrą decyzją było umożliwienie szerszej publiczności poznania tajemnic mojego życia prywatnego. Jest to jednak ryzyko, które podejmuję. Odwagi dodaje mi okoliczność, że skoncentrowałem się na bezbronnych i niewinnych faktach. Mój dziennik będzie przede wszystkim zapisem moich doświadczeń: rozmów z Joanną, spacerów z Lotką, zwykłego codziennego życia w wynajmowanym przez nas mieszkaniu. Ale czy na pewno? Tomasz Wiśniewski – ur. 1987 w Hanowerze, pisarz i krytyk literacki. Za debiutancki zbiór opowiadań „O pochodzeniu łajdaków” (Wydawnictwo Lokator, 2015) nominowany do Nagrody Conrada, Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza i Górnośląskiej Nagrody Literackiej Juliusz oraz uhonorowany Nagrodą Specjalną Krakowa – Miasta Literatury UNESCO (2016)

Książka prezentuje blisko 100 widokówek Białegostoku sprzed 1915 roku. Był to czas intensywnego rozwoju miasta jako „Manchesteru Północy” – dużego ośrodka przemysłu włókienniczego. To miasto bardzo nietypowe, z charakterystycznymi cechami pogranicza, podlegające wpływom zachodnim i wschodnim, miejsce spotkań wielu kultur, nacji i wyznań. Większość białostotczan była pochodzenia żydowskiego, jednak od przełomu wieków odradzała się polskość, dobrze prosperowali tutejsi Niemcy, przybywało mniejszości wschodniosłowiańskich. To mieszanie się wzorców kulturowych owocowało powstawaniem wartości oryginalnych i niepowtarzalnego klimatu. The book presents almost 100 postcards of Białystok from before 1915. It was a time of rapid development of this town, called „the Manchester of the North”, a large textile industry center. This was an unusual town, with characteristic features of a borderland, subject to influence of the West and the East, a meeting point of many cultures, nations and religions. Most inhabitants of Białystok were Jewish, but since the turn of the century the Polish identity started to revive and local Germans prospered, Slavic minorities from the East grew in numbers. This mixture of cultural patterns resulted in unmistakable original values and unique climate.

Zupełnie nowe biografie znanych i lubianych postaci. W nieokiełznanej wyobraźni Tomasza Wiśniewskiego pan Twardowski trafia na Księżyc z winy pewnego lubieżnego widma, a królowa Marysieńka pada w ramiona na pozór zupełnie nijakiego kochanka. Tych historii – groteskowych, śmiesznych, niepokojących – nie powstydziliby się Italo Calvino ani Roland Topor. Tomasz Wiśniewski Pisarz, literacki filar kwartalnika „Przekrój”, redaktor działu zmyśleń. Redaktor naczelny wydawnictwa Blaga, które specjalizuje się w wydawaniu nieistniejących książek. Istnieją za to książki O pochodzeniu łajdaków i Wstrząsająco przystojny mężczyzna – za pierwszą z nich Wiśniewski był nominowany do Nagrody Conrada, Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza i Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz” oraz został uhonorowany Nagrodą Specjalną Krakowa – Miasta Literatury UNESCO (2016).

Ta praca, to coś znacznie więcej niż polemika z głośną książką Karla Poppera, mianującą najważniejszych filozofów ludzkości - Platona, Hegla i Marksa - odpowiedzialnymi za stalinizm i gułag. To gruntowne studium podmiotowości i wolności czlowieka w nowożytnej myśli filozoficznej.

Niezwykła wyobraźnia literacka Wiśniewskiego oddaje hołd Calvino, Borgesowi czy twórcom z grupy OuLiPo. Pozornie zwykła i oswojona rzeczywistość ma swoją absurdalną, groteskową, czasem przerażającą podszewkę. Jego proza to odświeżający powiew niekonwencjonalności. Tomasz Wiśniewski – urodzony 1987 r. w Hanowerze. Studiował filozofię, kulturoznawstwo i filologię klasyczną. Przez krótki czas doktorant UAM w Poznaniu, badający historię ezoteryzmu. Aktualnie, jako krytyk literacki, pisze m.in. dla Kultury Liberalnej i Culture.pl. Joanna Grochocka (Ideyka) – Rysuje, maluje, czyta, fotografuje, wycina, nakleja i ogląda. Artystka wizualna, autorka ilustracji książkowych i prasowych, plakatów, murali oraz instalacji. Współpracowała m.in. z Wydawnictwem Dwie Siostry, „Tygodnikiem Powszechnym”, „Krytyką Polityczną”, „MaleMENem”, „Znakiem” czy „Charakterami”. Jej prace uczestniczyły w licznych projektach i wystawach (m.in. Warszawa, Paryż, Wenecja, Kraków, Padwa, Berlin, Londyn). Absolwentka filozofii na Uniwersytecie Gdańskim; studiowała grafikę na tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych. Autorka bloga z ilustrowanymi wyimkami z literatury „Miłość Asteników”. Pochodzi z Sopotu, aktualnie mieszka i pracuje w Warszawie.

„Wstrząsająco przystojny mężczyzna” to druga książka w dorobku Wiśniewskiego – groteskowa, zabawna, labiryntowa opowieść o pogrzebie, którego uczestnicy poznają fantastyczne i absurdalne wspomnienia zmarłego. Opowieść rozpada się na dziesiątki innych opowieści, zawieszonych pomiędzy szaleństwem a baśnią, mistyką a humorem, pomiędzy twórczością Flanna O’Briena i Borisa Viana. Z tego labiryntu wyobraźni każdy czytelnik znajdzie swoje własne wyjście.

Zjawisko konwersji, co zgodnie podkreślają wszyscy badacze, przekracza granice każdej, nawet najbardziej skrajnej asymilacji. I choć motywy zmiany wyznania przez stulecia były prozaiczne (np. nadzieja na poprawę własnego bytu), to od końca XIX w. stawały się coraz bardziej skomplikowane kulturowo. Równie trudne do uchwycenia były techniki zacierania własnej tożsamości, dlatego że porzucenie wiary przodków na rzecz innej religii traktowano powszechnie jak kwestię niewygodną i wstydliwą. Nienawiść środowisk żydowskich wobec już ochrzczonych Żydów konwertytów (pogardliwie nazywanych przechrztami) oraz tych, którzy ich nawracali, przez stulecia pozostawała niezmienna. Każdy, kto podjął się analizy konwersji Żydów na chrześcijaństwo w XX w., staje natychmiast wobec wielu trudnych pytań. Wynika to z tego, że motywów konwersji należy poszukiwać na granicy dwóch światów – żydowskiego i chrześcijańskiego – które tyle samo łączy, co dzieli. Tomasz Wiśniewski w prezentowanej publikacji zadaje więcej pytań, niż udziela – najczęściej niejednoznacznych – odpowiedzi. Skomplikowanemu zjawisku konwersji przyjrzał się przez pryzmat działalności jednej z największych organizacji szerzących chrześcijaństwo wśród Żydów na ziemiach polskich – Misji Barbikańskiej w Białymstoku.