Archeologia

Książka ta powstała z potrzeby uchwycenia charakteru oraz dynamiki przemian ustrojowo-społecznych w Polsce w pierwszych dwóch dekadach XXI wieku. Kluczowe znaczenie miały tutaj doświadczenia na poziomie lokalnym, skrupulatnie rejestrowane zwłaszcza w latach 2003–2019 przez tygodnik „Echo Krasnegostawu. Gazeta miasta i powiatu”, a także obserwowane przez pryzmat Fundacji „Zacny Uczynek” – o zasięgu międzynarodowym, ale osadzonej i działającej w środowisku oraz warunkach lokalnych. Bez analizy i zrozumienia tych doświadczeń obraz, a w związku z nim ocena jakości polskich przemian, poszukiwanie źródeł ich słabości oraz diagnoza stanu i perspektyw na przyszłość polskiego społeczeństwa będą zawsze niepełne i ułomne. Fragment książki Od autora W pierwszym okresie ośmiu lat rządów burmistrz wyprowadził samorząd z chaosu i niekompetencji ekipy solidarnościowej, która zainstalowała się w Urzędzie Miasta po upadku PRL. Zaprowadził w administracji spokój , stabilizację, czytelne procedury. Gospodarce finansowej nałożył cugle oszczędności, dbał, by budżet był zrównoważony. Szybko opanował sztukę sprawnego, kompleksowego zarządzania oraz znalazł drogę do skutecznego pozyskiwania środków finansowych ze źródeł zewnętrznych. Wkrótce jednak okazało się, że miasto zmieniło, ale tylko fasadę. W środku, czyli w sferze zarządzania przez samorząd, zapanowało samozadowolenie, sytość oraz mobilizowanie wszystkich sił oraz zasobów wokół tronu władcy. Burmistrz chciał mieć swój Disneyland, krainę radości i szczęśliwości, gdzie według autora tej wizji Walta Disneya „się nie umiera”, a on rządzi w niej niepodzielnie i cieszy się urokami bezstresowego życia. Chciał, więc ją sobie stworzył i rządził. Rzecz w tym, że był to „make-up”. Puder, szminka, peruka. Disneyowska wersja miasta z rzeczywistością nie miała wiele wspólnego. Inwestycje były bez ducha. Kultura zamykała się w jałowej formule obchodu świąt państwowych, hołdu składanego kościelnym dewocjonaliom, jarmarcznego fetowania rocznic poniesionych klęsk, męczeństwa i śmierci oraz patriotycznych gestów na pokaz. Baza społeczna rządów była sformalizowana i ograniczona do zalegalizowanych przez władzę „przystawek”. Za to „grupa trzymająca władzę” miała się coraz lepiej. Wiedziałem, że ten management niczego poza Disneylandem i „dyktaturą kliki” z siebie nie wykrzesze. Mieliśmy w gazecie przyglądać się temu biernie. Roman Żelazny – dziennikarz, publicysta, wydawca prasy lokalnej, działacz społeczny. Redaktor Rozgłośni Polskiej Wolna Europa w Monachium oraz RWE Inc. w Warszawie. Publicysta i redaktor odpowiedzialny dwutygodnika „Pogląd” w Berlinie Zachodnim, „Nowego Dziennika” i „Przeglądu Polskiego” w Nowym Jorku. Autor licznych publikacji i komentarzy w kraju i zagranicą, w tym eseju: „Z piwnicy na Katzbachstrasse do Ogrodu Angielskiego” (w: „Autoportret zbiorowy. Wspomnienia dziennikarzy polskich na emigracji w latach 1945–2002, pod. red. Wiesławy Piątkowskiej-Stepaniak), a także książek „Rok cudownej katastrofy” oraz „Faun i kanibale, SB, IPN, Sąd III RP – anatomia lustracyjnej psychozy.

Johnny Kentowski – as myśliwski, który został Polakiem Kiedy dostał skierowanie do Dywizjonu 303, prychnął z pogardą: „O polskim lotnictwie wiedziałem tylko tyle, że przetrwało jakieś trzy dni w starciu z Luftwaffe”. Nie spodziewał się zbyt wiele po tej „bandzie dzikusów” - przymusowo uziemieni, zamiast Niemców podbijali Brytyjki i lokalne puby, nie przejmując się nieznajomością angielskiego. Gdy wreszcie pozwolono im latać – pierwsze zestrzelenie było efektem samowolnego wyłamania z szyku. „Rozwalają wszystko, co wejdzie im w drogę. Uwielbiają strzelać do szkopów i traktują to jako świetny ubaw” – przyznał osłupiały Kentowski. Zachwycony polską brawurą zaczął uczyć się języka polskiego, przyjął jako osobisty emblemat polskiego orła na tle kanadyjskiego klonowego liścia, a brytyjskiego oficera, który nie wstał do polskiego hymnu, położył jednym uderzeniem pięści. 21 lat w lotnictwie wojskowym miało swoją cenę. Nieudane związki z kobietami, trudne relacje z dziećmi oraz alkohol, pozwalający oswoić powracające koszmary. Dopiero po śmierci John Kent mógł wrócić tam, gdzie czuł się najlepiej, do swoich Polaków – jego prochy rozsypano nad bazą myśliwską RAF w Northolt.

W książce zostały zaprezentowane wyniki badań wybitnych ekspertów ds. bezpieczeństwa i naukowców reprezentujących zróżnicowane ośrodki akademickie. Kanwą dla tych badań były doświadczenia wynikające z wojny rosyjsko-ukraińskiej. Główne treści monografii koncentrują się wokół strategicznych i operacyjnych aspektów konfliktu oraz jego konsekwencji dla bezpieczeństwa międzynarodowego. Zaprezentowano w niej wnioski wynikające z dotychczasowego przebiegu konfrontacji Federacji Rosyjskiej z Ukrainą i dokonano oceny bezpieczeństwa europejskiego pod kątem zagrożeń wynikających z agresywnych zamiarów Kremla. Monografia jest adresowana do teoretyków i praktyków zajmujących się problematyką środowiska bezpieczeństwa międzynarodowego. Może również zainteresować osoby zajmujące się oddziaływaniem strategicznym Federacji Rosyjskiej, zagrożeniami i ich konsekwencjami dla bezpieczeństwa globalnego, regionalnego i lokalnego. Monografia stanowi źródło wiedzy dla podmiotów odpowiedzialnych za kreowanie bezpieczeństwa międzynarodowego.

Czy polscy chłopi byli niewolnikami? Odpowiedź jest więcej niż oczywista. O niewolnictwie wspominali nie tylko obrońcy ludności wiejskiej, ale i obcokrajowcy oburzeni polskimi stosunkami. Tak zresztą określał kmieci każdy, kto mówił o nich: chłopi pańszczyźniani, a w domyśle: niewolnicy pańszczyźniani. Dlatego pojawia się też inne pytanie. Czy w oczach polskiej elity chłopi byli w ogóle ludźmi? O tej najliczniejszej i najważniejszej części społeczeństwa pisano: bydło, psy, chodzące rzeczy. Dziś nadal mówi się o rzekomym przywiązaniu chłopów do ziemi, ich poddaństwie i dalece wyolbrzymionej krzywdzie. Kamil Janicki sprawnie rozprawia się z wizją sielankowej, dawnej polskiej wsi. Według niego radości prowincjonalnego życia były zarezerwowane tylko dla dziedzica i zarządcy jego majątku. Dla chłopów zostawała marna egzystencja bez perspektyw na przyszłość, a jedyną rzeczą, jaką mogli uczynić w takiej sytuacji, to po prostu zbiec. "„Pańszczyzna” to nie tylko historia wielopokoleniowego ucisku naszych „chamskich” przodków. To przede wszystkim książka o tym, co z pańszczyźnianego dziedzictwa przetrwało w polskiej rzeczywistości do dzisiejszych czasów. Kubeł zimnej wody na rozpalone sarmackie głowy." Radek Rak, zwycięzca Nagrody Literackiej NIKE w 2020 roku "Warsztat historyka i walory pióra Kamila Janickiego dokumentuje jego ostatnie dzieło –„Pańszczyzna”, które udanie mieści się w nurcie historii ludowej. Opinie w niej zawarte jak zwykle u Janickiego są klarowne, wyraziste, odważne. Prowokują i otwierają pole do dyskusji. Autor nie ukrywa, po której stronie sporu historycznego się sytuuje a tym samym oczekuje, że czytelnik nie pozostanie obojętnym." Prof. Andrzej Chwalba "Pańszczyzna” to książka o wielowiekowej traumie i wstydzie. O tym, dlaczego zamiast rozpoznać się w swoim jestestwie i wziąć odpowiedzialność za swoją przeszłość, wolimy chować się, jak pisał Czesław Miłosz, w lamus pełen herbarzy, senników i pamiątek minionego czasu. Opisana tu historia jest bolesna, ale warto ją poznać." Tomasz Targański tygodnik „Polityka” "Znakomita książka Kamila Janickiego wielowymiarowo i przystępnie przedstawia los naszych chłopskich przodków. Ta wciągająca opowieść pozwala lepiej zrozumieć nie tylko przeszłość, ale też współczesną Polskę, nie pozostawia bowiem złudzeń, że jesteśmy społeczeństwem postniewolniczym i musimy mierzyć się z typowymi dla niego problemami." Jan Sowa, autor książki "Fantomowe ciało króla"

Leksykon mieszkańców Piekar Śląskich – PIEKARZANIE – zawiera ponad tysiąc sto biogramów osób, które w różnym stopniu przyczyniły się do rozwoju powiatu i są związane z miastem. Informacje oraz życiorysy urozmaicono fotografiami, a także ciekawymi faktami z zakresu historii i dziedzictwa kulturowego. To wynik zbiorowej pracy Haliny, Leona Wostala i Joanny Grajewskiej-Wróbel. Leksykon jest rozszerzeniem publikacji z 2010 roku wydanej pod tym samym tytułem.

Heroism, music, museums, poetry, drama, love, hunting, war, sacrifice… Pottery is a route into so many subjects. This accessible book offers ready-to-use lesson plans and resources for teaching about the ancient world, and for teaching a range of topics via antiquity. The materials use pottery as a resource for understanding ancient culture. Each lesson plan incorporates a particular vase and an animation made from that vase by the Panoply Vase Animation Project (www.panoply.org.uk): Sappho, Dionysus, Libation, Iris and Heracles. These resources can be used with learners of any age and any level of familiarity with ancient Greek culture. Created by experienced educators all over the world, each lesson plan contains an introduction, a lesson including one of the animations, and an exciting activity to extend the learning experience. In the development of this book, young people have been writing poetry and stories, acting, mapping, drawing and designing, recording music, and planning exhibitions – thinking about knowledge-sharing, budgets, and accessibility. From learning about pottery, through a wide range of topics, to making stop-motion animations, this is an action-packed set of resources to make learning enjoyable, challenging, and memorable. ****** Starożytna Grecja uczy. Scenariusze lekcji, animacje waz, materiały edukacyjne Heroizm, muzyka, muzea, poezja, dramat, miłość, polowania, wojna, ofiara… Ceramika jest przepustką do tak wielu tematów. Ta przystępna książka zawiera gotowe scenariusze lekcji i materiały edukacyjne na temat świata starożytnego i na szereg tematów przedstawianych za pośrednictwem starożytności. W materiałach ceramika służy zrozumieniu kultury antyku. Każdy scenariusz odwołuje się do jednej wazy – Safony, Dionizosa, Libacji, Iris, Heraklesa – i animacji na podstawie tej wazy przygotowanej w ramach Projektu Animacji Waz „Panoplia” (www.panoply.org.uk). Materiały są przeznaczone dla uczniów w dowolnym wieku i nie wymagają znajomości kultury starożytnej Grecji. Scenariusze, których twórcami są doświadczeni pedagodzy z różnych stron świata, składają się z: wprowadzenia, lekcji opartej na jednej z animacji i stymulujących zadań dodatkowych. W pracach nad powstaniem książki uczestniczyła młodzież – tworząc poezję i opowiadania, mapy, rysunki i projekty, muzykę i scenariusze wystaw, młodzi uczestnicy zawsze mieli na uwadze metody przekazywania wiedzy, możliwości budżetowe, dostępność. Ambitne i pełne zabawy lekcje, na których uczniowie poznają starożytną ceramikę, zetkną się z różnorodnymi tematami, nauczą się robić poklatkowe animacje, na długo zapadną w pamięć.

Książka jest poświęcona zwyczajom Uniwersytetu Warszawskiego od momentu jego utworzenia w 1816 r. aż po wiek XX. To pierwsza tego typu monografia dotycząca uczelnianych uroczystości oraz ceremonialnych rekwizytów UW. Autor ukazuje rolę, jaką obrzędowość akademicka odgrywała w wielu sferach funkcjonowania uniwersytetu. Swój wywód uzupełnia reprodukcjami archiwalnych zdjęć i dokumentów oraz licznymi kolorowymi ilustracjami przybliżającymi bogaty świat ceremoniału uniwersyteckiego. Punktem wyjścia do rozważań autora były tradycje europejskich ośrodków naukowych, m.in. Bolonii, Paryża, Londynu i Berlina, oraz najstarszych polskich uczelni w Krakowie, Wilnie i we Lwowie. CEREMONIAŁ to bardzo ważny obszar funkcjonowania uczelni, nierozerwalnie związany z jej dziejami i rozwojem. Mimo że historia liczącego sobie jedynie nieco ponad 200 lat Uniwersytetu Warszawskiego pełna była trudnych chwil, a ciągłość jego działania nieraz była wystawiana na próbę, społeczności akademickiej udało się stworzyć piękne i ważne zwyczaje, które przetrwały do dziś. Autor kreśli szerszy kontekst tych procesów, ukazując warszawskie obyczaje uniwersyteckie na tle obrzędowości uczelni w Bolonii, Paryżu, Berlinie, Krakowie czy Wilnie. Czytelnicy dowiedzą się, jakie były okoliczności projektowania najstarszych tóg dla warszawskiej Alma Mater i jak wyglądały insygnia w okresie międzywojennym, a także poznają dekorację i wyposażenie przedwojennej głównej auli w Pałacu Kazimierzowskim, w której odbywały się inauguracje roku akademickiego, promocje doktorów honoris causa oraz wystąpienia znamienitych gości. Przekonają się też, że pewne elementy i rekwizyty związane obrzędowością uczelnianą na jakiś czas zanikały lub przyjmowały obcy kulturowo charakter. Zawsze jednak później powracały, w formie i znaczeniu nawiązujących do dawnych tradycji, by błyszczeć z jeszcze większą mocą w scenerii uniwersyteckiej. ****** Celebrations, Costumes and Insignia in the Ceremonial of the University of Warsaw 1816–1939 The book is devoted to the customs of the University of Warsaw from its establishment in 1816 until the 20th century. It is the first monograph of this type concerning celebrations and ceremonial paraphernalia of the University. The author shows the role that academic rites played in many spheres of functioning of the University. He supplements his work with reproductions of archival photographs and documents, and numerous colour illustrations presenting the rich world of the university ceremonial. The starting point for the author’s considerations were the traditions of European research centres, such as Bologna, Paris, London and Berlin, as well as the oldest Polish universities in Cracow, Vilnius and Lviv.

Prezentowana publikacja [...] jest opracowaniem przedmiotowym przedstawiającym zarys poglądów ustrojowych przedstawicieli objętej tytułem dynastii oraz wydarzenia historyczne jakie towarzyszyły czasom jej rządów. Praca zawiera zwięzły opis losów poszczególnych jej członków oraz szkicuje najważniejsze zjawiska europejskie jakie wywierały wpływ na panowanie Staufów, przede wszystkim zaś obejmuje opis ciągle trwającego sporu o inwestyturę pomiędzy urzędem cesarskim a kurią papieską, relacje cesarstwa z Bizancjum, Królestwem Jerozolimy, Królestwem Sycylii, Cyprem, a także sprawy geograficznie bliższe Szwabii, jak stosunki z Francją, Danią, Polską i pomiędzy poszczególnymi księstwami i rodami królestwa Niemiec. Książka, mimo propedeutycznego charakteru, co szczególnie uwidacznia się w potraktowaniu ówczesnych (1138-1268) zjawisk społeczno-kulturowych może zostać nazwana monografią, z uwagi na okoliczność objęcia nią wszystkich panujących władców dynastii oraz tych, którym nie udało się objąć władzy. Książka jest swoistą kontynuacją dzieła tego samego autora Historia Niemiec w latach 843-1137, stanowiąc jednocześnie zapowiedź kolejnej pracy Historia Niemiec w latach 1138-1453. (opis wydawcy)

Historia i działania bojowe Wielkopolskiej VII Brygady Rezerwowej Piechoty są praktycznie nieznane. Szersze opisy niektórych walk stoczonych przez tę Brygadę w wojnie polsko-sowieckiej w 1920 r. można znaleźć jedynie w wydanej w 1934 r. pracy Bolesława Waligóry "Bój na Przedmościu Warszawy w sierpniu 1920 r." oraz dwóch współczesnych opracowaniach: Janusza Odziemkowskiego "Piechota polska w wojnie z Rosją Bolszewicją 1919-1920" opublikowanej w 2010 r. i Jerzego Kirszaka "Armia Rezerwowa gen. Sosnkowskiego w roku 1920" z 2013 r Szersze historie pułków wchodzących w skład Wielkopolskiej VII Brygady Rezerwowej Piechoty, tj. 155. Pułku Piechoty Wielkopolskiej, 159. Pułku Piechoty Wielkopolskiej i 167. Bytomskiego Pułku Piechoty zostały przedstawione w popularnych publikacjach...[...].   Niniejsze opracowanie stanowi próbę w miarę szczegółowego opowiedzenia dziejów VII Brygady Rezerwowej Piechoty w całym okresie jej istnienia, tj. od lutego do końca listopada 1920 r. (ze Wstępu)

Głównym celem autora książki jest znalezienie odpowiedzi na pytanie, czym była elektryczność dla romantycznych ludzi świata literatury i filozofii badana przez fizyków i chemików u progu XIX wieku w Polsce. Jako obiekt zainteresowania najtęższych umysłów epoki wprowadziła niemały zamęt w gmachu wiedzy wzniesionym na kategorii hierarchii bytów i przyczyniła się do ustanowienia nowych filozofii przyrody. Wbrew pozorom związek między elektrycznością, tym nowym aktorem, który pojawił się w życiu społecznym dzięki zabiegom oświeceniowych filozofów, a intelektualistami doby romantycznej nie był wcale incydentalny. Wręcz przeciwnie – odegrał swoją rolę w konceptualizacji podstawowych kategorii dla ówczesnej teorii politycznej, społecznej i literackiej: narodu, komunikacji, uczucia, dzieła sztuki. Autor, stosując metody archeologii wiedzy Michela Foucaulta, historii nauki Stevena Shapina, studiów nad nauką i technologią Bruna Latoura oraz teorii metafory, rekonstruuje proces powstawania względnie stabilnej formacji dyskursywnej nazwanej „elektrycznym romantyzmem”. Za ukuciem tego pojęcia stanęło przeświadczenie, że w ogromnej mierze to praktyki naukowe były źródłem nowej wrażliwości i zrodzonej z niej szkoły literackiej oraz filozoficznej, której przykładami są dzieła m.in. Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego czy doktryny filozoficzne Augusta Cieszkowskiego oraz Bronisława Trentowskiego. Badając liczne teksty literackie i filozoficzne epoki romantycznej, artykuły z czasopism naukowych oraz prasy popularyzującej odkrycia i wynalazki, autor stara się opisać procesy krążenia referencji elektryczności, aby wykazać, jak stały się one ważnym budulcem kultury romantycznej.

Tom XVIII. Materiały konferencyjne V Międzynarodowego Kongresu Naukowego Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej, który odbył się w dniach 29 września - 1 października 2021 r. w Białymstoku. Tom XVIII zawiera teksty z zakresu historii, historii sztuki i konserwatorstwa.

W 2018 r. autorzy niniejszego opracowania rozpoczęli na zlecenie Instytutu POLONIKA badania nad wybranymi zasobami polskiego dziedzictwa artystycznego w Gruzji. Jednym z głównych działań była dokumentacja twórczości i docelowo napisanie monografii architekta Aleksandra Szymkiewicza, który - choć urodzony i wykształcony w Petersburgu - w większości opracowań, tak gruzińskich, jak i polskich, uznawany jest za Polaka. Przeprowadzone przez nasz zespół badania i kwerendy archiwalne (podczas trzech wyjazdów roboczych do Gruzji) ujawniły znaczny zasób materiałów nieuwzględnionych w dotychczasowych publikacjach. [...] Planowane były dalsze szerokie kwerendy w zasobach archiwów rosyjskich. Niestety pandemia, a następnie atak Rosji na Ukrainę uniemożliwiły realizację tych zamierzeń. Uznaliśmy jednak, że warto opublikować częściowe wyniki badań w formie swego rodzaju szkicu do biografii Szymkiewicza, choćby z tego względu, że ostatnio pojawiają się kolejne poświęcone mu opracowania niepozbawione błędów i przekłamań. (fragment Wstępu)

Tom XVI. Materiały konferencyjne V Międzynarodowego Kongresu Naukowego Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej, który odbył się w dniach 29 września - 1 października 2021 r. w Białymstoku. Tom XVI zawiera teksty z zakresu historii, historii sztuki i konserwatorstwa.

Książka ma charakter popularnonaukowy, przeznaczona została dla amatorów historii, regionalistów i innych czytelników z pewnymi aspiracjami humanistycznymi. Bardzo dobrze,że została wzbogacona ilustracjami i załącznikiem w postaci wybranych fragmentów żywotów św. Ottona z Bambergu. Tekst spełnia znakomicie cel przybliżenia wszystkim zainteresowanym szeroko pojętej problematyki nawrócenia Pomorzan na chrześcijaństwo oraz znaczenia przełomu, jaki dokonał się w ich kraju za sprawą św. Ottona z Bambergu i Bolesława Krzywoustego. (z recenzji Prof. dr. hab. Andrzeja Pleszczyńskiego)

Na okres PRL patrzymy dwojako. Z jednej strony niekończące się kolejki, bieda, tworząca się Solidarność, strach w Stanie Wojennym, represje i mordy sądowe. Z drugiej strony spotykamy się z mocno romantycznym wspomnieniem zakupów w PEWEXach, statków z pomarańczami płynących z Kuby, wielkich romansów wśród gwiazd ówczesnego kina i estrady. A przecież okres PRL to była mieszanka wybuchowa łącząca w sobie wszystkie te historie. Często na jednej stronie w prasie informowano o wyborach na miss Polski jak i kolejnym morderstwie dokonanym przez jakiegoś zwyrodnialca. My jednak chcemy pamiętać to co dobre, to co spotkało nas w naszej młodości, odsuwając w otchłań zapomnienia codzienną tragedię tych, którzy w jakiś sposób weszli na kurs kolizyjny z ówczesnym systemem władzy. W tej książce znajdziecie najgłośniejsze sprawy, którymi żyli Polacy w PRL.

Książka wydana w serii Wielkie Litery – w specjalnym formacie z dużą czcionką dla seniorów i osób słabowidzących. Zagłada pacjentów szpitali psychiatrycznych była jedną z pierwszych akcji eksterminacyjnych dokonanych przez nazistów na ziemiach polskich. Niemcy wykorzystali potem zdobyte doświadczenie na chorych umysłowo, gdy zaczęli zabijać ludzi na masową skalę. Wiele bowiem z praktyk stosowanych później w obozach koncentracyjnych zrodziło się podczas „eutanazji” pacjentów szpitali psychiatrycznych. Pierwsze prymitywne komory gazowe wybudowano i wykorzystywano właśnie w tych „sanatoriach” śmierci na terenach Polski. To, co wydarzyło się w podkrakowskim Kobierzynie, określano z kolei mianem „dzikiej eutanazji”, bo część po prostu wcześniej zagłodzono na śmierć, a pozostałych wywieziono 23. czerwca 1942 roku do Auschwitz na zagazowanie lub zabito śmiertelnymi zastrzykami.

Przedmiotem oceny jest zbiór siedmiu opracowań pióra: - Ryszarda Stemplowskiego (wstęp i zakończenie), - Marka Kornata (lata 1918-1939), - Wojciecha Materskiego (1939-1945), - Piotra Długołęckiego (1945-1989), - Andrzeja Friszke (1989-2015), - Artura Nowaka-Fara (2015-2023). Wszyscy autorzy są profesjonalnymi historykami, cenionymi badaczami - autorami wielu prac naukowych. Prezentują w tym tomie w sposób skrótowy wyniki swoich dotychczasowych studiów. Przedstawione teksty są pierwszym podejściem zawodowych historyków do całościowej syntezy ponadstuletniej historii polityki zagranicznej Państwa Polskiego po uzyskaniu niepodległości - po 123 latach od momentu jej utraty w wyniku zaborów. (...) Polska - jako państwo - była wystawiona w ostatnim stuleciu na wyzwania, którym nie byłoby w stanie podołać żadne państwo europejskie. Mam na myśli szczególnie lata 1918-1939. (...) Wyzwania były ponad siły jednego państwa, ale odpowiedzialność elit politycznych i poszczególnych przywódców powinna być przedmiotem rzetelnej oceny. z recenzji wydawniczej prof. Adama Daniela Rotfelda

Coraz bardziej wszechobecna „polityka historyczna” utrudnia, a niekiedy nawet uniemożliwia rzetelne prezentowanie wydarzeń historycznych. Nie służy to obiektywizmowi w rekonstruowaniu opisywanych dziejów. Niniejsza książka pokazuje także te nieco „ciemniejsze” wydarzenia historyczne, a także ludzkie słabości przywódców. Jest próbą wskazania pewnych mitów i legend towarzyszących odrodzeniu w 1918 r. wolnej i suwerennej Polski.

Bycie Ukraińcem z Polski to ciągłe odnajdywanie nici i splotów łączących mnie z historią, kulturą i tradycją mojej małej ojczyzny. To też przyjmowanie aktywnej postawy w poszukiwaniu tych splotów, poznawanie i zachowywanie kultury i języka ukraińskiego, poznawanie przeszłości terenów, z których wywodzili się moi przodkowie. Jest to proces, który musi trwać nieustannie w każdym pokoleniu, byśmy my – Ukraińcy z Polski – nie stali się tylko kategorią z przeszłości. Bycie Ukraińcem z Polski oznacza stałą walkę – o tożsamość, o język. Ale również – bycie obywatelem Rzeczpospolitej z wszystkimi prawami i obowiązkami. Piotr Tyma

Od momentu wybuchu I wojny światowej aż do chwili zakończenia w 1945 r. kolejnego globalnego konfliktu, wskutek pojawienia się pojazdów mechanicznych, a przede wszystkim broni pancernej – czołgów, następował nieodwołalny kres klasycznej konnej kawalerii, co ostatecznie doprowadziło do jej zniknięcia z pól bitewnych. Tym samym zakończyła się trwająca co najmniej kilka tysięcy lat epoka w dziejach eurazjatyckiej historii wojskowej, w której niezwykle ważną rolę odgrywali jeździec i jego wierzchowiec. Książkę tworzą trzy odrębne studia. W pierwszym przedstawiono dzieje wykorzystania konia w zaprzęgu bojowego rydwanu oraz jako wierzchowca w jeździe różnych epok – od epoki brązu do połowy XX stulecia, czyli od czasów chwały aż do zmierzchu konnicy, kiedy to ostatecznie zakończył się etos tej niezwykle ciekawej broni. Kolejne dwa studia są poświęcone dziejom eurazjatyckiej jazdy. W pierwszym omówiono obsadę personalną jednej z wielkich konnych jednostek kawalerii Wojska Polskiego – Pomorskiej Brygady Kawalerii – z ostatnich miesięcy i dni poprzedzających wybuch II wojny światowej, a w drugim – stan organizacyjny i liczebny oraz uzbrojenie wielkich jednostek kawalerii i korpusów zmechanizowanych, a także pozostałych formacji pancernych Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej w czerwcu 1941 r., a więc w przededniu wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej.

Celem dociekań Autora jest przede wszystkim ustalenie, czy brazylijskie ruchy społeczno-religijne miały millenarystyczno-mesjanistyczny charakter, ale zakres zebranych i wykorzystanych przez niego materiałów znacząco wykracza poza nakreślony temat (…), co dowodzi jego ogromnej erudycji oraz gruntownej znajomości całego iberoamerykańskiego obszaru kulturowego (…). Z książki tej czytelnik dowie się zatem dużo więcej, niż obiecuje jej tytuł. I będzie to dodatkowo lektura nie tylko pouczająca, ale także bardzo przyjemna. dr Renata Siuda-Ambroziak W obszarze zainteresowania autora jest w szczególności (choć nie tylko) obszar północno-wschodniej Brazylii – rozległy płaskowyż określany mianem Sertao. Autor przekonuje, że genezy kształtującej się tam duchowości i tworzących się ruchów religijnych, w tym zwłaszcza różnych wariantów „ludowego katolicyzmu”, należy poszukiwać w zamierzchłej przeszłości, kształcie życia duchowego, w wyobrażeniach i rozterkach biorących się z fuzji różnych wzorów kulturowych. (…) sięga zatem wstecz i odkrywa przed czytelnikiem szeroko zdefiniowane uwarunkowania: kolonizację, ewangelizację, niewolnictwo, modernizację itp. Choć praca wyrasta z zainteresowań filozoficznych, to jest raczej próbą interdyscyplinarnej refleksji na temat ruchów religijno-społecznych, ujętą w ramy socjologii długiego trwania. dr hab. Mikołaj Rakusa-Suszczewski

To książka ważna dla badań etnicznych, zwłaszcza w kontekście zderzenia twardych danych spisowych z miękkimi danymi wynikającymi z szacunków. Niezależnie od oceny samej metodologii spisu i jego wyników, dane spisowe są – nie tylko w przypadku Polski – podstawą polityki podejmowanej wobec uznanych mniejszości przez władze publiczne. prof. dr hab. Grzegorz Janusz Autorzy ze znawstwem przedstawiają bardzo różne zagadnienia spisowe (…). Mowa przede wszystkim o działaniach podejmowanych przez organizacje społeczne mniejszości narodowych i etnicznych w okresie poprzedzającym spis i w trakcie spisu, o współpracy z Głównym Urzędem Statystycznym i z władzami lokalnymi, przebiegu samego spisu w zakresie pytań o narodowość i przynależność etniczną, język domowy i wyznanie oraz obywatelstwo i kraj urodzenia. Podjęta została także ocena metodyki spisu, w tym samospisu internetowego, a także kwestia oczekiwań dotyczących liczebności danej społeczności w spisie. dr hab. Lech Nijakowski, prof. ucz. Autorzy: Marta Faustyna Chmielevska, Katarzyna Czarnecka, Tomasz Detlaf, Kamilla Dolińska, Andrzej Jekaterynczuk, Grzegorz Kuprianowicz, Sławomir Łodziński, Julita Makaro, Ewa Michna, Janusz Mieczkowski, Natalia Niedźwiecka-Iwańczak, Ewa Nowicka, Justyna Okrucińska, Wojciech Połeć, Paweł Popieliński, Wojciech Tkaczuk, Katarzyna Warmińska, Tomasz Wicherkiewicz.

Polsko-niemiecka historia po 1945 roku była pełna dramatów, wyzwań, nadziei oraz gestów dobrej woli. Wzajemne relacje odbudowywano na wojennych zgliszczach, w całkowicie nowych warunkach geopolitycznych. Stosunki z Niemiecką Republiką Demokratyczną były w rzeczywistości dalekie od postulowanego socjalistycznego braterstwa, a przesuniętą na zachód granicę Republika Federalna Niemiec uznała dopiero 25 lat po zakończeniu wojny. Wypędzenie ludności cywilnej z ziem "odzyskanych", historyczna wina, agresywna propaganda oraz ekonomiczne asymetrie do dziś pozostają źródłem rozmaitych resentymentów. Z tego powodu ważna jest pamięć o żmudnie budowanym dialogu oraz osobach i instytucjach pracujących na rzecz zbliżenia i pojednania. Pierwsza część książki przybliża czytelnikowi mniej i bardziej znane fakty historyczne. Polsko-wschodnioniemieckie kontakty zostały ujęte w ramy socjalistycznego internacjonalizmu, a relacje z RFN opisano w rozdziałach odzwierciedlających najważniejsze cezury polityczno-kulturalne. Druga część została poświęcona funkcji transferu kultury i literatury, który nierzadko przejmował funkcję dyplomacji, posthumanistycznym aspektom wspólnej historii oraz polityce pamięci. Dziejowa panorama niełatwych relacji jest przyczynkiem do przyszłego europejskiego partnerstwa.

Kulisy Peerelu Mimo że od upadku PRL minęło już kilkadziesiąt lat, okres rządów komunistycznych w Polsce wciąż wzbudza kontrowersje i jest przedmiotem sporów oraz dyskusji – nie tylko wśród historyków, lecz także polityków i dziennikarzy. Antoni Dudek i Zdzisław Zblewski, historycy, którzy od lat zajmują się analizą dziejów powojennej Polski, stworzyli wyjątkowe kompendium wiedzy na temat epoki Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, obejmujące okres od początku rządów komunistycznych, aż do ich upadku. Opierając się na swojej rozległej wiedzy z zakresu historii PRL, omawiają najważniejsze wydarzenia tego czasu, analizują największe kryzysy polityczno-społeczne oraz przedstawiają sukcesy i porażki systemu. Utopia nad Wisłą. Historia Peerelu stanowi niezwykle wnikliwe i przede wszystkim rzetelne spojrzenie na historię PRL. To książka zarówno dla czytelników posiadających wiedzę na temat tego okresu w historii Polski, jak i tych, którzy chcą dowiedzieć się na jego temat więcej.