Menu

Jolanta Antas

Książka jest pierwszą w Polsce naukową monografią zjawiska kłamstwa. Bada jego miejsce w przestrzeni mentalnej jednostki oraz rolę w komunikacji międzyludzkiej. Tradycyjnie sięga do logiki i filozofii języka, aby rozważyć stosunek kłamstwa do prawdy, fikcji i fałszu, przede wszystkim wchodzi jednak na terytoria interdyscyplinarne. Rozpatruje kłamstwo z perspektywy współczesnego językoznawstwa - semantyki i teorii aktów mowy, łączonych z kognitywizmem, następnie z psychologią. Takie zespolenie metodologiczne stwarza możliwość sformułowania zasad retoryki kłamania, stanowiącej nieodłączny składnik naszych codziennych konwersacji. W skład tej retoryki wchodzą takie strategie komunikacyjne jak:sądy nierzetelne, fałszywe wnioskowania, zwodnicze przemilczenia, zatajenia, półprawdy, pochlebstwa, kłamstwa grzecznościowe oraz kłamstwa niewerbalne w różnych odmianach i funkcjach.
Książka wpisuje się w tematykę i problemy nowego nurtu zwanego „animal studies” i stanowi wyraz pewnej postawy filozoficznej i kulturowej, w ramach której zwierzęciu (i nie tylko psu) przyznaje się prawo do podmiotowości, a jednocześnie daje wyraz protestu przed wszelkimi próbami jego uczłowieczania. Autorka rozważa w niej takie problemy jak dusza zwierzęcia, jego życie uczuciowe, godność i zdolności empatyczne. Przeczy powszechnemu mniemaniu o braku inteligencji zwierząt i Kartezjańskiej tezie o tym, że zwierzęta są po prostu maszynami.