WAW

Fascynujące biografie dwudziestu dwóch mniszek dominikańskich z całego świata, od żyjącej w początkach XIII wieku Diany D’Andalo, przez Amatę, Ingrydę Szwedzką, Małgorzatę Węgierską po polskie panny, m.in. Angelikę Marię Renke czy Magdalenę Marię Epstein. Autor, w oparciu o solidną bazę źródłową, kreśli żywoty pełne mistycznego kontaktu z Jezusem Chrystusem w murach klauzury. To niezwykle ciekawe doświadczenia a zarazem tajemnicza dla nas rzeczywistość, pełna wyrzeczeń, kontemplacji i modlitwy. We wstępie czytamy: „Mniszki dominikańskie, w przeciwieństwie do klarysek czy karmelitanek bosych, które szczycą się licznymi świętymi i błogosławionymi, posiadają niewielką grupę beatyfikowanych i kanonizowanych zakonnic. Przyczyna tego stanu nie tkwi w tym, iż brakowało świątobliwych dominikanek, których liczne grono przez stulecia zapełniało klasztory rozsiane po całym świecie, lecz ma swoje źródło w tradycji Zakonu Kaznodziejskiego, nie przywiązującej większej wagi do ekspozycji świętych postaci, wychodzącej z założenia, że każdy członek zgromadzenia ma osiągnąć wyżyny świętości. Niemniej jednak wokół niektórych sióstr zaczęła się tworzyć fama świętości, która doprowadziła następnie do oficjalnego zatwierdzenia ich kultu przez Kościół. Sporej liczbie mniszek jest obecnie, lub była dawniej, oddawana prywatna cześć wewnątrz zakonu. Stąd też powiada się o nich jako o błogosławionych i to mimo że nie dostąpiły beatyfikacji”.

Długo oczekiwane drugie, poszerzone i poprawione wydanie doskonałej pracy prof. Jerzego Maronia z Wrocławia. Czytelnik znajdzie tu wyczerpujące informacje na temat organizacji, uzbrojenia, taktyki, finansowania, utrzymania i dowodzenia wojsk a także opis działań wojennych na Śląsku. – Wojna trzydziestoletnia w dziejach Niemiec stanowi jeden z najbardziej frapujących tematów badawczych. Skala działań i zniszczeń, porównywalna z totalnymi wojnami XX wieku, wywarła niemal magnetyczny wpływ na środowiska historyków – napisał we wstępie autor, stawiając sobie za cel kompleksowe, kompetentne ujęcie tematu. Praca zyskała znakomite recenzje. Imponuje wykorzystana baza źródłowa, przez co „Wojnę trzydziestoletnią na Śląsku” można traktować jako jedno z podstawowych kompendiów wiedzy o europejskiej wojskowości I połowy XVII wieku. Na śląskim teatrze działań wojennych pojawiły się bowiem nie tylko rodzime śląskie jednostki, lecz również wojska cesarskie, saskie, brandenburskie, szwedzkie i hiszpańskie.

Debiut książkowy dziennikarki i redaktorki "Gazety Wyborczej" odkrywa przez czytelnikiem nowy, daleki od obiegowych opinii Śląsk. Tu nie ma ani hałd, ani Bercików, ani nawet Karolinek, co idą do Gogolina. Są za to portrety niezwykłych Ślązaków: pisarzy (Morcinka, Bereski), dziennikarza (Osmańczyka), reżysera (Kutza), biskupów (Hlonda, Kominka, Bednorza), polityków (Korfantego, Ziętka), przedsiębiorcy (Troplowitz). Katolicy, ateiści, państwowcy i anarchiści, Niemcy, Polacy i Ślązacy. Życie każdego z nich mogłoby być scenariuszem sensacyjnego filmu. Wiele ich dzieli, łączy - jak ujął to Kazimierz Kutz - "kalectwo bez cudzysłowu". Urodzeni nad granicą polsko-niemiecką, wychowani w dwóch, a nawet trzech językach odkrywają swoją tożsamość nie w jednej kulturze i historii, ale w wielu. To bolesne doświadczenie, najczęściej skazujące na samotność i niezrozumienie. Świetna, dynamiczna narracja i różne formy (reportaż, portret, wywiad) sprawiają, że czytelnik szybko wchodzi w świat niezwykłych przygód Ślązaków. Fascynująca lektura w czasach, gdy Europejczycy coraz częściej wybierają regiony i małe ojczyzny. Atrakcyjna dla wszystkich, którzy chcą poznać tajemnice Śląska. Obowiązkowa dla tych, którzy zastanawiają się "pod co Śląskowi inteligencja"? Prof. Marek S. Szczepański tak pisze w recenzji książki: Książka Aleksandry Klich to dowód, że dojrzałe dziennikarstwo nie opiera się tylko i wyłącznie na sprawdzonym warsztacie, ale przede wszystkim na wyjątkowej wrażliwości odczytywania świata z perspektywy losów drugiego człowieka. Polecamy Wydawnictwo WAW

Monumentalna praca poświęcona chrystianizacji krajów skandynawskich (Dania, Szwecja, Norwegia, Islandia), wzbogacona o obszerny materiał ikonograficzny (m.in. kamienie runiczne, mapy, szkice), pełny aparat naukowy oraz bogatą bibliografię a także wyczerpujące streszczenie w języku angielskim. Jedyna jak dotąd tego typu pozycja na polskim rynku wydawniczym, jedna z nielicznych polskojęzycznych poświęcona Normanom. Autor, dr Przemysław Kulesza z Wrocławia, jest wytrawnym badaczem młodego pokolenia podejmującym trudną tematykę z wykorzystaniem sprawnego warsztatu historyka - znajomość dawnej i najnowszej obcojęzycznej literatury, tekstów źródłowych oraz umiejętności interpretacji odkryć archeologicznych. W opracowaniu szkicuje historię krajów normańskich IX/X w., opisuje wpływ religii chrześcijańskiej na możne rody, działania chrystianizacyjne dworów królewskich, rolę kobiet w krzewieniu nowej wiary, wreszcie działania misyjne Kościołów niemieckiego oraz z Wysp Brytyjskich. W pracy nie brak odniesień do chrystianizacji krajów sąsiednich, m.in. Polski. Książka znakomicie wzbogaci warsztat każdego, kto pasjonuje się dziejami Skandynawii. O wartości pracy świadczy recenzja zredagowana przez prof. dr hab. Lecha Leciejewicza: Rozprawa zajmuje istotne miejsce w studiach nad przełomem cywilizacyjnym, który nastąpił w Europie Północnej we wczesnym średniowieczu. Autor korzysta też swobodnie z innych kategorii źródeł, głównie archeologicznych, które ma do dyspozycji badacz dziejów dawnej kultury Normanów. Nowoczesny kwestionariusz pytań wiedzie go w głąb zagadnień podstawowych dla zrozumienia początków przyswajania sobie przez Skandynawów wiary chrześcijańskiej, która niosła ze sobą daleko sięgające konsekwencje we wszystkich dziedzinach życia. Ta perspektywa antropologiczno-historyczna pozwala lepiej zrozumieć istotę przełomu zapoczątkowanego w północnej Europie w IX-X wieku. Podjęcie tej tematyki przez badacza polskiego sprawia przy tym, że czynione obserwacje mają szerszy walor poznawczy. Mogą być one pomocne jako cenne dane porównawcze dla zrozumienia podobnych przemian, które w tym samym czasie zostały zapoczątkowane po drugiej stronie Bałtyku, nad Odrą i Wisłą, wśród społeczności słowiańskich. Przejrzysta konstrukcja pracy i jasny sposób wykładu sprawią, że książka będzie, jak sądzę, interesująca również dla nieprofesjonalnego czytelnika.

Ekskluzywny, barwny album filokartystyczno-zdjęciowy, wydany z okazji obchodów 900-lecia Raciborza (1108-2008), historycznej stolicy Górnego Śląska. Za źródła do poznania dziejów tego przepięknego miasta posłużyły nie kroniki i dokumenty, lecz stare pocztówki i zdjęcia. Album dzieli się na cztery rozdziały: obrazy miasta sprzed 1945 r., zniszczenia II wojny światowej, okres PRL-u oraz lata współczesne. Pozycja z pewnością zadowoli wszystkich związanych dziś lub kiedyś z Raciborzem. Opisy ikonografii podano w języku polskim i niemieckim.

Chwile strachu i trwogi. Klęski żywiołowe, konflikty zbrojne i tumulty w średniowiecznym Wrocławiu. - Koniec świata zwiastować miało nadejście Antychrysta oraz przeróżne nietypowe znaki na niebie i ziemi. Trudno się zatem dziwić, że w niecodziennych zjawiskach, takich jak na przykład komety, wielki grad, trzęsienia ziemi, szarańcza, śnieg latem czy kwitnienie drzew owocowych zimą, upatrywano zbliżającego się Sądu Ostatecznego – pisze we wstępie dr Marek L. Wójcik, mediewista, adiunkt w Zakładzie Nauk Pomocniczych Historii i Archiwistyki Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego. Praca ma charakter popularny, ale jednocześnie mocną bazę źródłową. To niewątpliwy atut książki, która zainteresuje nie tylko szerokie grono Czytelników zainteresowanych dziejami Śląska, w tym Wrocławia, ale również profesjonalnych badaczy oraz studentów i uczniów. Spis treści: 1. Dlaczego wojny i żywioły budziły w średniowieczu strach, 2. Zarys dziejów średniowiecznego Wrocławia, 3. Anomalie klimatyczno-meteorologiczne, 4. Powodzie, 5. Pożary, 6. Głód, 7. Zarazy, 8. Trzęsienia ziemi, 9. Zjawiska astronomiczne i astrometeorologiczne, 10. Konflikty zbrojne, 10. Tumulty wewnętrzne. Całość uzupełnia obszerna bibliografia oraz ikonografia.

Kompleksowe opracowanie rozwoju sieci parafialnej na terenie archidiakonatu opolskiego od powstania do początku XVI wieku, pierwotnie dysertacja doktorska obroniona na Uniwersytecie Śląskim, publikowana drukiem po uzupełnieniu z pełnym aparatem przypisów. Tematyka obejmuje następujące archiprezbiteraty: Cieszyn, Żory, Racibórz, Gliwice, Toszek, Ujazd, Strzelce, Koźle, Głogówek, Biała, Niemodlin i Olesno. Pozycja obowiązkowa dla badaczy dziejów Kościoła katolickiego na Śląsku i w Polsce.

Archeologia nieraz już dostarczyła dowodów na błędy w zapisach kronikarskich bądź zapełniła wiele białych plam w badaniach nad dziejami polskiego oręża. Praca pokazuje warsztat archeologa i wyniki badań w terenie na tle dotychczasowych ustaleń historycznych. Porusza wiele obszarów nieznanych dotąd z popularnych opracowań. W polu zainteresowania autora, absolwenta Uniwersytetu Łódzkiego, wychowanka prof. Mariana Głoska, znalazły się następujące bitwy: Cedynia, Legnica, Płowce, Grunwald, Świecino, Lubiszewo i Beresteczko. Treść wzbogacają tabele, wykresy i ikonografia.

Pierwsze kompetentne i wyczerpujące opracowanie poświęcone działaniom zbrojnym Wielkiej Armii Napoleona na Śląsku, obronione jako praca doktorska na Uniwersytecie Wrocławskim. Tematyka obejmuje m.in.: opis sytuacji militarnej Śląska w 1806 r.; rozpoczęcie działań; oblężenia oraz obronę twierdz: Wrocław, Brzeg, Koźle, Świdnica, Nysa, Kłodzko i Srebrna Góra a także poczynania francuskiej administracji wojennej na Śląsku. Czytelnik znajdzie tu obszerne opisy bitew, taktyki wojsk napoleońskich oraz pruskich a także szereg informacji o historii, umocnieniach i modernizacji twierdz śląskich. Pasjonatów tematu zadowolą z pewnością aneksy zawierające dane statystyczne na temat wojsk, plany sytuacyjne bitew a także obszerna baza źródłowa. W opinii wytrawnego znawcy tematyki, prof. Jerzego Maronia z Uniwersytetu Wrocławskiego, autor wykazał się znakomitym warsztatem badawczym, w tym wyjątkową umiejętnością postrzegania tematyki w mikro i makroskali. Książka adresowana jest nie tylko do znawców i pasjonatów epoki napoleońskiej, lecz – ze względu na przystępny język - do szerokiego grona odbiorców zainteresowanych nie tylko dziejami Śląska, ale i Europy Środkowo-Wschodniej początku XIX wieku.

Praca doktorska Mariusza Cieśli, obroniona na Uniwersytecie Wrocławskim. Wypełnia istotną lukę w badaniach nad bronią i uzbrojeniem śląskim w XVI wieku. Autor skorzystał z imponującej bazy źródłowej a także skatalogował istniejące na Śląsku nagrobki rycerskie prezentujące elementy zbroi. To niewątpliwy atut opracowania. Czytelnik otrzymuje nie tylko sporą dawkę wiedzy (zachowano pełny aparat przypisów), ale również obszerny źródłowy materiał ikonograficzny, opatrzony odpowiednim komentarzem i analizą. Spis treści: I - dotychczasowy stan badań nad uzbrojeniem renesansowym; II - rozwój uzbrojenia ochronnego w XVI wieku; zbroja; analiza zbroi; hełm; analiza hełmów; garnitur zbroi; analiza garniturów zbroi; zbroja turniejowa; analiza zbroi turniejowej; zbroja na konia (ladry) i oporządzenie jeździeckie; analiza zbroi na konia i oporządzenia jeździeckiego; tarcza (puklerz); analiza tarcz; III - rozwój broni białej, obuchowej i drzewcowej w XVI wieku; broń biała; analiza broni białej; broń obuchowa; analiza broni obuchowej; broń drzewcowa; analiza broni drzewkowej; IV - rozwój broni palnej i artylerii w XVI wieku; długa broń palna; pistolet; broń kombinowana; produkcja broni palnej; analiza broni palnej; artyleria; analiza artylerii; V - broń miotająca; łuk; kusza; analiza broni miotającej; VI - dekoracja broni; szkicowniki renesansowe; analiza dekoracji; KATALOG; ANEKS (inwentarz legnicki 1662, inwentarz uzbrojenia miasta Wrocławia 1547, inwentarz broni lenna zamkowego w Namysłowie z 12 VIII 1575 roku; uzbrojenie mieszczan Kłodzka w świetle spisu z drugiej połowy XVI wieku; Katalog Minutoliego; broń z kolekcji książąt pszczyńskich; katalog muzeum Rzemiosł Artystycznych i Starożytności we Wrocławiu; renesansowa broń w Muzeum Narodowym we Wrocławiu; renesansowa broń w Muzeum Militariów – Arsenał), ikonografia archiwalna.

Wyśmienita praca dr. Łukasza Tekieli traktująca o górnołyżyckim teatrze działań podczas wojny trzydziestoletniej, uzupełniająca dotychczasową lukę w literaturze tematu. Fragment recenzji wydawniczej prof. dr. hab. Krystyna Matwijowskiego: - Przy ujęciu podjętej problematyki i konstruowaniu pracy Autor nawiązał do najlepszych wzorów literatury polskiej, niemieckiej i angielskiej. Wprowadził do obiegu naukowego nieznane i niewykorzystane do tej pory źródła z zasobów archiwów polskich i niemieckich. Jego praca jest bardzo poważnym wkładem, zwłaszcza w aspekcie militarnym, w pogłębienie stanu wiedzy nad dziejami Górnych Łużyc. Dr Tekiela godnie nawiązuje do łużyckich studiów śp. Profesora Józefa Leszczyńskiego. Zakres tematyczny: organizacja wojska, organizacja wojska górnołużyckiego, geografia wojskowa Górnych Łużyc, działania wojenne na Górnych Łużycach w latach 1620–1645, finansowanie i utrzymanie wojska, logistyczny wymiar wojny trzydziestoletniej, finansowanie i utrzymanie wojska w skali kraju, ziemi i miast.

Książka jest pionierską próbą zebrania i usystematyzowania zagadnienia organizacji samodzielnych pancernych jednostek wsparcia1, które w strukturach Wehrmachtu stanowiły poważną, aczkolwiek rozproszoną siłę. Autor postawił sobie za cel rozwinięcie i pogłębienie pewnego wycinka badań znakomitego polskiego historyka, płk. prof. dr. hab. Tadeusza Sawickiego, zajmującego się organizacją niemieckich sił zbrojnych na froncie wschodnim w końcowym okresie II wojny światowej. Praca opiera się przede wszystkim na oryginalnych dokumentach niemieckich, które po II wojnie światowej zostały zmikrofilmowane i obecnie przechowywane są w amerykańskim National Archives – Collection of Foreign Records Seized, Rekord Group 2422. Podstawowym źródłem są Kriegsstärkenachweisungen (KStN) – zestawienia stanów etatowych poszczególnych pododdziałów z jednostek wsparcia, zawierające szczegółowy wykaz ludzi, sprzętu i broni, często z naniesionymi zmianami. Książka składa się z czterech rozdziałów merytorycznych, z których każdy stanowi odrębną całość i przedstawia zagadnienia organizacyjne poszczególnych rodzajów oddziałów wsparcia: rozdział I dotyczy oddziałów artylerii szturmowej (Sturmartillerie); II oddziałów niszczycieli czołgów (Panzerjägers) używających sprzętu samobieżnego; III przedstawia organizację oddziałów czołgów ciężkich, czołgów specjalnych (Funklenk) uzbrojonych w gąsienicowe pojazdy szturmowe, czołgów szturmowych (Sturmpanzer) i moździerzy szturmowych; IV przybliża organizację największych oddziałów wsparcia, jakie sformowano w Wehrmachcie w czasie II wojny światowej – brygad pancernych. Rozdziały przygotowano w układzie chronologiczno-problemowym. Tekst uzupełniono licznymi tabelami i schematami szczegółowo przedstawiającymi strukturę i liczebność poszczególnych pododdziałów w ramach oddziałów wsparcia. Po raz pierwszy w wydawnictwie polskojęzycznym przedstawiono organizację nie tylko części bojowych poszczególnych oddziałów, lecz pokazano także strukturę zaplecza dywizjonów, batalionów i brygad, na które składały się kompanie zabezpieczenia (Versorgung Kompanie) i kompanie warsztatowe (Werkstatt Kompanie).

Książka opisuje historię kultury materialnej żywienia na terenie dawnego księstwa opolsko-raciborskiego, głównie Raciborza i okolic. W przejrzysty sposób opisano tu m.in. dzieje: rolnictwa, młynarstwa, piekarnictwa, cukiernictwa, piernikarstwa, rzeźnictwa, myślistwa i rybołówstwa, piwowarstwa, winiarstwa i gorzelnictwa, bartnictwa, pasiecznictwa, karczmarstwa, hotelarstwa, wielkich uczt oraz używek typu tytoń, kawa czy herbata. Opracowanie bazuje na obszernym materiale źródłowym – sięgających aż średniowiecza dokumentów czy też XIX-wiecznych doniesień prasowych. Pozycja wzbogacona szeregiem unikalnej archiwalnej ikonografii oraz, w formie suplementu, przepisami ludowymi okraszonymi kolorowymi zdjęciami potraw i wykonujących je raciborskich gospodyń.

Pierwsza tak obszerna praca poświęcona dziejom dominikanek w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, opracowana z wykorzystaniem obszernej bazy źródłowej, z aparatem przypisów i licznymi ikonografiami. Autor, krakowski badacz i dziennikarz specjalizujący się w dziejach monastycyzmu żeńskiego, pracował nad tekstem kilka lat, wykorzystując całą spuściznę archiwalną, w tym zachowaną w murach dominikańskiej klauzury. Dla badaczy tej tematyki dużą wartość będą miały monografie polskich żeńskich klasztorów mniszek dominikańskich w: Poznaniu, Wrocławiu, Raciborzu, Przemyślu, Sochaczewie, Kamieńcu Podolskim, Lwowie, Krakowie, Piotrkowie Trybunalskim, Świętej Annie, Bełzie, Nowogródku, Górze Kalwarii, Żółkwi, Józefosławie i Radoniach. Niemniej ciekawa będzie lektura opracowań poświęconych konwentom m.in. w: Ołomuńcu, Pradze, Brnie, Trnawie czy Bratysławie. Okazją do wydania publikacji są trwające jeszcze obchody 800-lecia zakonu dominikańskiego. Z tej też okazji książkę wstępem opatrzył Brat Carlos A. Azpiroz Costa OP, Generał Zakonu.

Długo oczekiwana przez mediewistów biografia ostatniego władcy zjednoczonego Górnego Śląska, księcia Władysława opolsko-raciborskiego, wnuka Mieszka, zwanego Plątonogim. Władca angażował się nie tylko w politykę międzydzielnicową, ale również w międzynarodową. Był aktywny na polu lokacji miejskich i kościelnych. Dr Wojciech Dominiak jest na co dzień pracownikiem naukowym Uniwersytetu Opolskiego, a książka powstała w oparciu o jego pracę doktorską poświęconą Władysławowi. Czytelnik otrzymuje więc bez wątpienia kompetentne opracowanie, napisane sprawnym językiem, wyposażone w niezbędny dla badacza aparat przypisów oraz bibliografię. Pozycja stanowi ważny przyczynek do poznania dziejów XIII-wiecznej Polski.

Album formatu B 5, zawierający historię bractwa kurkowego oraz domu strzeleckiego w Raciborzu (Ratibor), jednej z najpiękniejszych tego typu budowli zachowanych w Polsce. Uzupełnieniem tekstu, publikowanego w języku polskim i angielskim, jest bogata ikonografia archiwalna i filokartystyczna, przedstawiająca zarówno braci kurkowych jak również ich obiekt oraz jego przekształcenia.

W czasie I wojny światowej w enuncjacjach przywódców czechosłowackiego ruchu niepodległościowego zagadnienie Górnego Śląska pojawiało się sporadycznie. W 1917 r. Tomaš Masaryk uznając prawo przyszłej Polski do włączenia w obręb swych granic terenów Górnego Śląska zamieszkałych przez ludność polską, domagał się jednocześnie dla Czechosłowacji ziemi raciborskiej. Stanowisko to powtórzył we wrześniu 1918 r. w rozmowie z Romanem Dmowskim. W podobnym tonie wypowiedział się także organ Czechosłowackiej Rady Narodowej „La Nation Tcheqe”. Książka dra Piotra Pałysa, autora opracowania pt. Czechosłowackie roszczenia graniczne wobec Polski 1945-1947, ma bogatą bazę źródłową. Przytacza szereg nieznanych dotąd dokumentów. Znakomicie uzupełnia wiedzę o stosunku Czechosłowacji do odrodzonej w 1918 roku Rzeczypospolitej.

Córka balwierza to trzymająca w napięciu powieść, która zaczyna się w 1864 roku w niemieckim Ratibor. To tu Oskar Amadeusz Notzny, wytrawny znawca historii starożytnej, hebrajskiego, greki i łaciny, wiedzie nudne życie wykładowcy w Królewskim Gimnazjum Ewangelickim. Z jego wiedzy postanawia skorzystać baron von Gothschild z zamku Barutswerde. Bogaty arystokrata przywiózł z Egiptu bezcenną kolekcję starożytnych zabytków, tajemniczy papirus oraz kompletny pochówek młodej Egipcjanki. Jej mumia staje się kluczem do rozwiązania zagadki i powodem do rywalizacji pomiędzy izraelską uczoną i zaprzyjaźnionym z nią niemieckim egiptologiem, a potomkami barona, chcącymi za wszelką cenę odzyskać własność rodziny. W grę wchodzi wyjaśnienie źródeł monoteizmu.

Liczący już sobie 136 lat Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Raciborzu nie doczekał się jednak dotąd kompleksowej monografii. Opracowanie, które trzymacie Państwo w ręku, jest podsumowaniem dokonań i osiągnięć w szerokim kontekście historycznym, od średniowiecza do współczesności. Jednocześnie dokumentuje realizację programu Gospodarki Wodno - Ściekowej w Raciborzu, współfinansowanego z Funduszu Spójności Unii Europejskiej. Mamy nadzieję, że książka spotka się z zainteresowaniem i dostarczy wielu cennych informacji, których na próżno szukać w innych opracowaniach poświęconych miastu Racibórz. Mirosław Lenk Prezydent Raciborza